:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده قنات‌ماهیان ← گونه مرواریدماهی لب‌نازک

◄ در رده‌بندی‌های قدیمی‌تر، در خانوادهء کپورماهیان (Cyprinidae) بوده است.

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Acanthobrama microlepis (De Filippi, 1863) j
:: نام فارسی و محلی ایران: مرواریدماهی لب‌نازک، مرواریدماهی پارسی
• اسامی محلی » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Leuciscidae (خانواده: قنات‌ماهیان) (En: Minnows)
■ قبلا در خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) و زیرخانوادهای با نام Leuciscinae قرار داشته است.
← Subfamily: Leuciscinae
← Genus: Acanthobrama
← Species: Acanthobrama microlepis (گونه: مرواریدماهی لب‌نازک)

:: نام انگلیسی: Blackbrow bleak و نیز: Caucasian bream, Oriental Bream, Eastern Bream, Carp Bream
• سایر زبان‌ها: روسی » Chernobrovka. ترکی » Inci balığı
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Alburnus brandtii. Abramis microlepis, Acanthalburnus microlepis, Alburnus microlepis, Alburnus punctulatus, Acanthalburnus punctulatus
:: ریشه لغوی: Acanthobrama: از واژه akantha = خار + breme, bresme (فرانسوی)= نوعی ماهی آب شیرین / microlepis= از واژه‌های یونانی micro= کوچک + lepis= فلس

■ کشورهای محل زندگی مرواریدماهی لب‌نازک

• بومی در ایران و نیز:
ارمنستان، ترکیه، آذربایجان، گرجستان و معرفی‌شده به عراق

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده مرواریدماهی لب‌نازک

• در ایران، حوضهء آبریز دریای خزر، سفیدرود و انشعابات آن، تالاب انزلی، رود ارس. گزارش‌های رسیده از سایر نقاط ایران ممکن است صحیح نباشد.
• سایر کشورها: حوضهء آبریز خزر، ارس و رود کورا

■ ویژگی‌های زیستگاه مرواریدماهی لب‌نازک
ساکن آب شیرین. بستر و دور از بستر.
ساکن آب‌های معتدل با دمای 10 تا 20 درجه سانتیگراد.
هم در دریاچه‌ها و هم در رودخانه‌ها زندگی می‌کنند. در رودخانه، در قسمت‌های فوقانی، پایینتر از منطقهء زیست قزل‌آلا به سر می‌برد.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک مرواریدماهی لب‌نازک

• شکل بدن: باله پشتی دارای 3 شعاع سخت و 7-9 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2-4 شعاع سخت و 12-19 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 12-17 شعاع نرم | باله شکمی دارای 7-9 شعاع نرم | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 10-14 عدد | خط جانبی دارای 60-87 فلس | تعداد مهره‌ها مجموعا 43-45 عدد | آخرین شعاع غیرمنشعب باله پشتی ضخیم شده و همراه یک خار ضعیف است. | دهان مورّب و موقعیت آن در بالغین نیمه‌انتهایی، و در بعضی ماهیان جوان انتهایی است. | دندان حلقی با فرمول 2.5-5.2 یا 2.5-4.2 و گاه با اشکال دیگر، و گاهی دندانه‌دار نیست. | ارتفاع بدن زیاد است. | طول استاندارد 3.6 تا 3.9 برابر ارتفاع بدن | رنگ بدن در ناحیه پشت و بالای سر سبز-زیتونی تا سبز و بخش بالایی پهلو با جلای طلایی. پهلوها نقره‌ای و ناحیه سینه نقره‌ای-سفید. یک خط تیرهء عریض تقریبا هم‌اندازه قطر چشم گاهی روی پهلوی ماهی زنده دیده می‌شود. بالای این نوار تیره، یک خط نازک طلایی به اندازهء یک سوم قطر چشم وجود دارد. باله‌های پشتی و دمی نوک سیاه دارند، در حالیکه باله‌های زوج ممکن است نارنجی یا قرمز باشند. | هردوجنس و نیز ماهیان جوان ممکن است برجستگی‌هایی روی بدن داشته باشند. | دارای یک کیل واضح بدون فلس از بالهء شکمی تا میانهء شکم است. | روده تقریبا کوتاه با لوپ‌های خلفی و قدامی |
• اندازه: حداکثر طول کل 25 سانتیمتر.
• طول عمر: در بالادست رود ارس در ترکیه، ماهیان تا 7 ساله صید شده‌اند اما بیشترین فراوانی با ماهیان 3 ساله بوده است. ماده‌ها به سن و اندازهء بزرگتر می‌رسند.
• غذا: غذای این ماهی از حشرات آبزی، سخت‌پوستان، حلزون و مواد آواری تامین می‌شود.
• ژنتیک:
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: این گونه شباهت زیاد و اشتباه‌برانگیزی با گونهء Acanthobrama urmianus دارد.

■ تولید مثل مرواریدماهی لب‌نازک
ماده‌ها از 2 سالگی بالغ می‌شوند. در این زمان 8 تا 12 سانتیمتر طول دارند. تخمریزی احتمالا در بهار است، چرا که ماهیان صیدشده در 31 ژانویه/12 بهمن، تخم‌های در حال نمو داشتند. در ارمنستان تخمریزی در اواخر آوریل تا اوایل ماه مه و احتمالا تا آخر ماه اوت طول می‌کشد. در ترکیه، ارس، بلوغ برای هردو جنس در 2 سالگی شروع می‌شود و تا 4 سالگی همه ماهیان بالغ هستند. تخمریزی در اینجا از اوایل ماه مه شروع و تا آخر جولای ادامه دارد.
هماوری تا 19060 تخم گزارش شده است.
قطر تخم بسته به مکان از 1.65 تا 1.87 ملیمتر است.

■ صید مرواریدماهی لب‌نازک

با قلاب صید می‌شود.

■ ارزش‌های اقتصادی مرواریدماهی لب‌نازک

در ایران صید ورزشی دارد.

■ وضعیت ذخایر مرواریدماهی لب‌نازک

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت کمترین نگرانی (LC) است، اما در ایران نیازمند حفاظت است. با توجه به این که این گونه در کشور ایران تنها در نقاط محدودی دیده شده است و گزارش‌های بجز حوضهء خزر ممکن است صحیح نباشد، با توجه به استفادهء نادرست از منابع آبی، جمعیت این گونه باید مورد بررسی دقیق قرار بگیرد.

■ بهداشت و بیماری‌های مرواریدماهی لب‌نازک

○ تصاویر و فیلم‌ از مرواریدماهی لب‌نازک: