:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده کپورماهیان ← گونه سس‌ماهی کورا

◄ گونه‌های Barbus karunensis و Barbus miliaris، Barbus cyri، Barbus lacerta در یک گروه قرار می‌گیرند. نظر به شباهت زیاد آنها، اطلاعات آنها نیز گاهی جابجا ارائه می‌شود.

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Barbus cyri De Filippi, 1865j
:: نام فارسی و محلی ایران: سس‌ماهی کورا، سس‌ماهی، اورنج
• اسامی محلی » زردک، زرده‌پر

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Cyprinidae (خانواده: کپورماهیان) (En: Minnows or carps)
← Subfamily: Barbinae
← Genus: Barbus (جنس: ریشک‌دارها یا سس‌ماهی‌ها)
← Species: Barbus cyri (گونه: سس‌ماهی کورا)
◄ بعضی پژوهشگران این گونه را مترادف Barbus lacerta و بعضی زیرگونهء آن به نام Barbus lacerta cyri می‌دانند و بعضی نیز گونه مستقل. ما در اینجا گونه مستقل فرض کرده‌ایم.

:: نام انگلیسی: Kura barbel
• سایر زبان‌ها: روسی » Gokchinskii usach
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Barbus lacerta cyri, Barbus cyclolepis cyri, Barbus goktschaicus, Barbus caucasicus, Barbus angustatus, Barbus armenicus, Barbus bortschalinicus, Barbus sursunicus
:: ریشه لغوی: Barbus: از واژه Barbus (لاتین)= سس‌ماهی، شاخک

■ کشورهای محل زندگی سس‌ماهی کورا

• بومی در ایران و نیز:
ارمنستان، جمهوری آذربایجان، ترکیه، گرجستان

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده سس‌ماهی کورا

• در ایران، حوضه آبریز درای خزر و دریاچه ارومیه. در رودهای ارس و شاخه‌های قره‌سو، از آستارا تا رود اترک، شامل نقاطی مثل تالاب انزلی، بالادست سفیدرود و شاخه‌های آن در قزل‌اوزن و شاهرود، رودخانه طالقان استان البرز از حوضه سفیدرود، رود توتکابن در رودبار، رود تجن، بابلرود، رود هراز، سردآب‌رود، ارس، حویق، رود تنکابن، پل‌رود. تلخه‌رود، نازلوچای، باراندوزچای، کوتَر، قاسملوچای، قلعه‌چای، گَدارچای(قادررود)، صوفی‌چای، شهرچای، زرینه رود و...
• در سایر نقاط جهان: حوضهء آبریز دریای خزر مرکزی و جنوبی، حوضهء آبریز رودخانه کورا، رودخانه اترک، دریاچه سوان

■ ویژگی‌های زیستگاه سس‌ماهی کورا
ساکن آب شیرین. بستر و دور از بستر.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک سس‌ماهی کورا

• شکل بدن: باله پشتی دارای 3-4 شعاع سخت و 8-9 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 5-6 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 13-18 شعاع نرم | باله شکمی دارای 7-9 شعاع نرم | باله دمی دوشاخه | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 6-8 عدد | خط جانبی دارای 58-65 فلس است. | بالای خط جانبی دارای 9-15 ردیف و پایین آن 8-13 ردیف فلس دارد. دور ساقه دمی 23-33 فلس دارد. | نوک باله مخرجی وقتی به بدن چسبیده باشد، معمولا به میانهء فاصلهء بین پایه باله مخرجی و باله دمی نمی‌رسد. | بین نوک باله مخرجی و پایه باله پشتی 3-6 ردیف فلس دارد. | طول ساقهء دمی 1.7-2.3 بار بلندتر از ارتفاع آن است. | پوزه کوتاه | صفحهء زیرین لب، عریض و نازک |
• اندازه: حداکثر طول کل 33 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: حشرات، سخت‌پوستان کفزی نظیر ناجورپایانی مثل گاماروس و تخم ماهیانی مثل قزل‌آلا
• ژنتیک:
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: تحقیقات ایران نشان داده که سدسازی در میان زیستگاه این ماهی، باعث تغییر ریختی این گونه در بالا و پایین سد شده است. تغییراتی مثل تغییر در عمق بدن، طول سر و عمق ساقه دمی. این مساله در سد سنگبان رودخانه طالقان دیده شده است.

■ تولیدمثل سس‌ماهی کورا

ماده‌ها بین 5 تا 6 سالگی و نرها بین 3 تا 4 بالغ می‌شوند.

■ صید سس‌ماهی کورا

معمولا با قلاب صید می‌شود.

■ ارزش‌های اقتصادی سس‌ماهی کورا

ارزش صید ورزشی دارد.

⧠ وضعیت ذخایر سس‌ماهی کورا

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت ارزیابی نشده است، اما برای آن در ایران، وضعیت کمترین نگرانی (LC) پیشنهاد شده است. پراکنش وسیعی در حوضه‌های زیستگاه ایرانی خود و نیز کشورهای دیگر نظیر ترکیه، آذربایجان و ارمنستان دارند.

■ بهداشت و بیماری‌های سس‌ماهی کورا

-

○ تصاویر و فیلم‌ از سس‌ماهی کورا: