:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده کپورماهیان ← گونه ماهی خواجو

»» سیستماتیک:

:: نام علمی گونه: Schizothorax intermedius McClelland, 1842j

■ نام فارسی و محلی ایران: ماهی خواجو، (این نام به ماهیان دیگری هم گفته می‌شود.)، شیرماهی
• اسامی محلی: ماودا

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Cyprinidae (خانواده: کپورماهیان) (En: Minnows or carps)
← Subfamily: Schizothoracinae
← Genus: Schizothorax (جنس: سینه‌چاک‌ها)
← Species: Schizothorax intermedius (گونه: ماهی خواجو)

:: انگلیسی : Common marinka ,
• سایر زبان‌ها: روسی » marinka obyknovennaya
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Schizothorax schumacheri
:: ریشه لغوی: Schizothorax : از واژه schizein (یونانی)=شکافته، جدا + thorax (یونانی)= سینه

■ کشورهای محل زندگی ماهی خواجو

• گزارش‌شده از آب‌های ایران، و نیز:
افغانستان

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی خواجو

:: بومی در ایران در هریرود و حوضهء آبریز سیستان
• خارج از ایران، رودهای کابل و جلال‌آباد منشعب از سند، افغانستان

■ مشخصات زیستگاه ماهی خواجو

ساکن آب شیرین، بستر و دور از بستر
هم در محیط‌های آب جاری و هم آبگیرها دیده شده است.
بیشتر شبگرد است و در طول روز لابه‌لای سنگ‌ها و گیاهان مخفی می‌شود.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی خواجو

• شکل بدن: باله پشتی دارای 3-4 شعاع سخت و 5-9 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 1-3 شعاع سخت و 4-7 شعاع نرم | باله سینه‌ای 14-19 شعاع نرم | باله شکمی 7-10 شعاع نرم | تعداد جارویی‌های آبششی برابر 10-19 عدد | خط جانبی دارای 85-122 فلس | مجموع تعداد مهره‌ها 48 عدد، که تعداد کمتر و زیر 43 هم ذکر شده است. | ریخت‌شناسی این ماهی بسیار تحت تاثیر محیط قرار داد و متنوع است. | فرمول دندان حلقی 2.3.5-5.3.0 است. | فک پایینی هلالی‌شکل و گاه دارای صفحهء شاخی تیز است، یا با یک لایهء سخت پوشیده شده است. ممکن است لب مایل باشد. | لب‌ها ممکن است چاکدار یا پیوسته باشند. | طول سبیلک بسته به محیط متنوع است. | بچه‌های زیر 3 سانتیمتری، بدنی بدون فلس و بدون سبیلک دارند. | رنگ بدن نقره‌ای و گاه با نقاط سیاه روی نیمه بالایی بدن. سر به رنگ سبز زیتونی. باله‌ها خاکستری و گاه متمایل به زیتونی کمرنگ. | مردمک چشم نقره‌ای درخشان.
• اندازه: طول این ماهی به 50 سانتیمتر می‌رسد.
• طول عمر: -
• غذا: جانوران کوچک آبزی، گیاهان و مواد آواری، احتمالا با اولویت ماکروفیت‌ها، نرمتنان و مواد آواری که این ترکیب ممکن است در طول سال، یا حتی یک‌سال در میان تغییر بکند.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌ها 2n=98-100 است.
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: بنظر می‌رسد این ماهی در عصر بیشترین تحرک را دارد و ندرتا در طول روز صید می‌گردد.

■ تولیدمثل ماهی خواجو

تولید مثل برحسب مکان، بین ماه‌های مه و سپتامبر است.
نرها در 2-3 سالگی و ماده‌ها 3-4 سالگی بالغ می‌شوند. هماوری مطلق تا 59895 عدد می‌رسد.
تخمریزی در بعضی محل‌ها ممکن است سالیانه نباشد.

■ صیدماهی ماهی خواجو

.

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی خواجو

صید محلی

⧠ وضعیت ذخایر ماهی خواجو

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN دارای وضعیت ارزیابی‌نشده است. برای آن وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) پیشنهاد شده است. وسعت پراکنش زیاد داشته و تهدید ویژه‌ای متوجه آن نیست.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی خواجو
-

○ تصاویر و فیلم‌ از ماهی خواجو:

↓صفحات پیشنهادی برای مطالعه↓

← خانواده Cyprinidae: کپورماهیان در آب‌های داخلی ایران
← خانواده Cyprinidae: کپورماهیان در دریای خزر

◄ گونه Schizothorax curvifrons : قزل برفی ستار