:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده گیش‌ماهیان »» گونه گیش باله‌دراز

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Carangoides armatus (Rüppell, 1830)ه
:: نام فارسی و محلی ایران: گیش باله‌دراز
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: پَتر. هرمزگان: جَش، گشرون، طالع. بوشهر: داغی، جسم، جس. سایر نامهای محلی: کارتر، ساعول، برک، کش، سال، صل، جاله، دخور، تاله بزک، مقوا.

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوف‌ماهی‌واران)
← Superfamily: Percoidea (بالا خانواده: سوف‌ماهی‌وشان)
← Family: Carangidae (خانواده: گیش‌ماهیان) (En: Jacks and pompanos)
← Subfamily: Caranginae
← Genus: Carangoides (جنس: گیش‌ماهی‌های گرمسیری)
← Species: Carangoides armatus (گونه: گیش باله‌دراز)

:: نام انگلیسی: Longfin trevally و نیز: Amberjack, Armed trevally, Horse trevally, Long-finned cavalla, Longfin kingfish, Pompano, Round trevally.
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: همام، بیاد
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Citula armata, Caranx armatus, Caranx ciliaris, Citula pescadorensis, Caranx pescadorensis, Caranx schlegeli
:: ریشه لغوی: Carangoides از واژه carangue (فرانسوی)= نام ماهی کارائیب

■ کشورهای محل زندگی گیش باله‌دراز
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر مثل:
آسیا: بحرین، بنگلادش، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، عراق، فلسطین، ژاپن، اردن، کویت، مالزی، میانمار، عمار، فیلیپین، قطر، عربستان، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام، یمن
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا
اقیانوسیه: جزایر سلیمان

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده گیش باله‌دراز:
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان و نیز:
دریای آندامان، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج آتولایان، خلیج بنگال، خلیج کاریگارا، خلیج عدن، خلیج تایلند، خلیج هوندا، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج اورموک، اقیانوس آرام، خلیج راگای، دریای سرخ، آب‌های ساحلی سومالی، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای ویسایان، دریای زرد

■ ویژگی‌های زیستگاه گیش باله‌دراز
دریازی و نیز آب‌های لب‌شور. در مجاورت صخره‌های مرجانی.
در عمق 1 تا 59 متری مشاهده می‌شود.
ساکن نواحی گرمسیری
بالغین در آب‌های ساحلی نزدیک مرجان‌ها و صخره‌ها، همچنین در آبگیرهای کم‌عمق حضور دارند. نوزادان ممکن است وارد خورها شوند.
مختصات جغرافیایی: از 32° شمالی تا 30° جنوبی و 33° شرقی تا 134° شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک گیش باله‌دراز

• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 9 شعاع سخت و 19-22 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 16-18 شعاع نرم | بدن مرتفع و فشرده | باله پشتی دوم، جزو صفات ثانویه جنسی است، به این شکل در که نرهای بالغ بزرگتر از 21 سانتیمتر، 3 تا 12 شعاع نرم کشیده به شکل ریسمان وجود دارد | لوب‌های هردو باله مخرجی و پشتی کشیده هستند | باله سینه‌ای هلالی شکل یا نیمه‌هلالی است و دارای 18 تا 20 شعاع می‌باشد | باله دمی بسیار دوشاخه و دارای کیل در دوطرف است | باله شکمی کوچک و دارای شیار شکمی است | سر از نمای جانبی بویژه در بالغین بسیار شیبدار است | یک پلک چربی ضعیف چشم را پوشانده است. | چشم برابر یا کوچکتر از طول پوزه است | هردو آرواره دارای نوارهایی از دندان‌های ریز villiform هستند و گونه‌های بزرگتر دارای دندان‌های مخروطی بزرگ روی این نوار می‌باشند | جارویی‌های آبششی به عنوان یکی از شاخص‌های شناسایی گونه، دارای 30 تا 37 خار روی کمان اول هستند | خط جانبی کم و بیش به سمت جلو خمیده است، و بخش خمیده دارای 57 تا 77 فلس و قسمت صاف آن، دارای 25 تا 43 فلس و اسکات (11 تا 24 اسکات ضعیف) می‌باشد | بخش بدون فلس ناحیه سینه‌ای که از پایه باله شکمی گسترش می‌یابد و به سمت پایه باله سینه‌ای ادامه دارد و در سمت قدامی رو به سرپوش آبشش است، از دیگر فاکتورهای شناسایی این گونه است | دارای 24 مهره در ستون فقرات | رنگ این گونه بر حسب سن تغییر می‌کند، اگرچه یک رنگ عمومی آبی‌خاکستری در بالا که به سمت پایین نقره‌ای می‌شود را حفظ می‌نماید. جوانترها ناحیه آبی نقره‌ای پشتی قویتری دارند و دارای شش نوار تیره عرضی واضح روی بدن و پشت باله‌های سینه‌ای می‌باشند. یک لکهء سیاه روی لبه بالایی سرپوش آبششی وجود دارد. اولین باله پشتی خاکستری مات تا سیاه است و دومین باله پشتی و باله مخرجی شفاف تا سیاه. باله شکمی معمولا سیاه با لبهء سفید و باله دمی نیز شفاف با لبه‌های تیره
• اندازه: حداکثر طول کل 58 سانتیمتر و طول کل رایج آن 30 سانتیمتر است. حداکثر وزن گزارش‌شده 3.5 کیلوگرم است.
• طول عمر: -
• غذا: شکارچی پلاژیک است و دامنهء وسیعی از غذاهای گوناگون شامل ماهیان کوچک، سرپایان و سخت‌پوستان را می‌خورد.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 48-48 عدد است.
• خصوصیات رفتاری: بیشتر بصورت منفرد زندگی می‌کند و گاهی تشکیل دسته‌های کوچکی می‌دهد.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل گیش باله‌دراز

در حدود اندازه 21 سانتیمتری به بلوغ می‌رسد.
جنس نر و ماده تفاوت ظاهری دارند، نرهای بزرگتر از 21 سانتیمتر، در باله پشتی شعاع‌های کشیده دارند.

■ صید گیش باله‌دراز

به عنوان صید ضمنی و نیز با قلاب، نیزه و... صید می‌شود

■ ارزش‌های اقتصادی گیش باله‌دراز

دارای ارزش صید تجاری است اما میزان صید آن کم است. ماهی خوراکی خوبی است.
صید ورزشی دارد.

■ وضعیت ذخایر گیش باله‌دراز

در سیاهه قرمز گونه‌ها، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های گیش باله‌دراز

بیماری‌های انگلی Anisakis و Caligus Infestation (خاص آبزیان) در این گونه گزارش شده است.

○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی گیش باله‌دراز: