:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسهماهیان درنده ← گونه کوسه بالهسیاه کوچک
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Carcharhinus limbatus (Müller & Henle, 1839)j
:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه بالهسیاه کوچک، -
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: پِشک، ترک. بوشهر: بمبک. هرمزگان: کولی
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروفماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرمآبششداران)
← Superorder: Galeomorphii
← Order: Carcharhiniformes (راسته: درندهکوسهسانان / زمینکوسهسانان)
← Family: Carcharhinidae (خانواده: کوسهماهیان درنده) (En: Requiem sharks)
← Genus: Carcharhinus (جنس: کوسههای تیزبینی)
← Species: Carcharhinus limbatus (گونه: کوسه بالهسیاه کوچک)
:: نام انگلیسی: Blacktip shark و نیز: Small blacktip sharkو Black fin shark, Black-tipped shark, Common blacktip shark, Spinner shark, Spot-fin ground shark
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: قرش أسود الطرف، جرجور
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Carcharias maculipinna, Carcharias limbatus, Carcharias microps, Carcharias muelleri, Carcharias ehrenbergi, Gymnorhinus abbreviatus, Carcharhinus aethalorus, Eulamia aethalorus, Carcharhinus natator, ...
:: ریشه لغوی: Carcharhinus از واژه karcharos (یونانی)= تیز+ rhinos (یونانی)= بینی
■ کشورهای محل زندگی کوسه بالهسیاه کوچک
• گزارششده از آبهای ایران و کشورهای دیگر جهان از جمله:
آسیا: پاکستان، عراق، قطر، امارات، کویت، عمان، عربستان، بحرین، فلسطین، اردن، لبنان، سوریه، یمن، بنگلادش، هند، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین ،هنگ کنگ، اندونزی، ژاپن، ماکائو، مالزی، مالدیو، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند،ویتنام
اروپا: ترکیه، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا
آفریقا: الجزایر، آنگولا، بنین، کامرون، دماغه سبز، کومور، کنگو، ساحل عاج، جیبوتی، مصر، ایتره، گابن، گامبیا، غنا، گینه، کنیا، لیبریا، لیبی، ماداگاسکار، موریتانی، مراکش، موزامبیک، نیجریه، سنگال، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا، توگو، تونس
آمریکای شمالی و مرکزی: ایالات متحده، بابادوس، کانادا، کوستاریکا، کوبا، دومینیکن، السالوادور، گواتمالا، هاییتی، هوندوراس، جامائیکا، مکزیک، نیکاراگوآ، پاناما، پورتوریکو و...
آمریکای جنوبی: برزیل، کلمبیا، اکوادور، پرو، ونزوئلا و ...
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، نیو کالدونیا، پاپوآ گینه نو، ساموآ، تاهیتی و ...
■ زیستگاههای گزارششده کوسه بالهسیاه کوچک
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای آندامان، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج بنگال، برمودا، دریای سیاه، دریای کارائیب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، فلات قاره شرق برزیل، فلاتهای شرقمرکزی، شمالی، شمالغربی، جنوب غربی و غرب مرکزی استرالیا، خلیج عدن، خلیج کالیفرنیا، خلیج مکزیک، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لانوزا، دریای مدیترانه، فلات قاره شمال برزیل، اقیانوس آرام، آبهای پرو-گالاپاگوس، آبهای پلینزی، دریای سرخ، ساردینیا، آبهای ساحلی سومالی، دریای سولو-سلبز، دریای جنوبی چین،، دریای ویسایان، دریای زرد و...
■ ویژگیهای زیستگاه کوسه بالهسیاه کوچک
دریازی و نیز آبهای لبشور. نزدیک مرجانها. چندمهاجرتی.
در عمق 0 تا 100 متری و بیشتر تا 30 متری مشاهده شده است.
ساکن آبهای نیمهگرم.
هم در مناطق ساحلی و هم دور از ساحل و در نواحی فلات قاره یا شیبهای جزایر زندگی میکند. گاهی در اطراف وردی رودخانهها خورها، خلیجهای گلی و جنگلهای حرا و... دیده میشود. هم نزدیک کف و هم در پیکرهء آب حضور دارد. نمونههای جوانتر در طول سواحل بیشتر دیده میشوند.
مختصات جغرافیایی: از 45°شمالی تا 38°جنوبی و 180°غربی تا 180°شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه بالهسیاه کوچک
• شکل بدن: کوسهای تنومند با یک پوزه بلند، باریک و نوکدار | شکاف آبششی بزرگ | دندانهای بالایی عمودی ، نوک تیز | اولین باله پشتی بلند. | فاقد شکاف بین بالههای پشتی | رنگ بدن در پشت خاکستری تیره، آبی مات یا برنزی تیره و در ناحیه شکم سفید یا سفید زردفام، با یک نوار تیره در طول هر طرف بدن در طول بالههای شکمی. نوک بالههای شکمی یک لکهء تیره دارد. در ماهیان جوان نوک باله پشتی، سینهای، مخرجی و لوب پایینی باله دمی معمولا سیاه یا تیره است که با رشد و افزایش سن محو میشود. | بالهها نامتجانس و غیرقرینه | بدن دوکیشکل | فلسها از نوع صفحهای
• اندازه: حداکثر طول کل 275 سانتیمتر و میانگین طول کل 150 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش شده 122.8 کیلوگرم بوده است.
• طول عمر حداکثر 12 سال عمر میکند.
• غذا: تغذیه بیشتر از ماهیان و نیز کوسهها و سپرماهیان کوچک، سرپایان و سختپوستان. بیشتر در میانهء آب شکار میکنند.
• ژنتیک: تعداد کروموزومهای هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 40 و تعداد کروموزومهای دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 80-80 عدد است.
• ویژگیهای رفتاری: خطرناک برای انسان. گرچه گزارش حملات از جانب این کوسه کم است، اما زمان تحریک بسیار خطرناک است.
بسیار سریع بوده و شکارچی پرتوانی است. معمولا در گروههایی با اندازههای گوناگون دیده میشود.
• سایر توضیحات: رنگ بدن این کوسه ممکن است موقتا تغییر کند.
■ تولیدمثل کوسه بالهسیاه کوچک
در میانگین طولی 165 سانتیمتری بالغ است
زندهزا.
هر دو سال یکبار زایمان میکند.
در زمان بارداری بیشتر در نواحی خاصی از ساحل به سر میبرد. کوسه ماده حامله، از سایر کوسههای نر و ماده جدا زندگی میکند. همچنین بچهکوسهها از کوسههای بالغ جدا زندگی میکنند.
بارداری 10-12 ماه طول میکشد.
در هر زایمان 1 تا 10 نوزاد به دنیا میآورد.
اندازه نوزادان 38-72 سانتیمتر است.
در یک مورد، بکرزایی در اسارت دیده شده است.
■ صید کوسه بالهسیاه کوچک
توسط قلابهای ساحلی صید میگردد.
■ ارزشهای اقتصادی کوسه بالهسیاه کوچک
دارای ارزش صید تجاری. گوشت آن مصرف انسانی دارد. پوست در چرمسازی و کبد در استخراج روغن به کار میرود.
دارای صید ورزشی.
■ وضعیت ذخایر کوسه بالهسیاه کوچک
در سیاههء قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "در نزدیکی تهدید" (NT) است.
■ بهداشت و بیماریهای کوسه بالهسیاه کوچک
تحقیقات روی این گونه در سواحل ایرانی خلیج فارس نشان داده که میانگین غلظت فلز سرب بیشتر از حد استاندارد سازمان جهانی بهداشت است، اما میزان جذب عضله، خطری برای مصرفکنندگان ندارد اما مقادیر فاکتور وضعیت به دست آمده برای ماهی کوسه باله سیاه کوچک در محدوده استاندارد معرفیشده برای ماهیان آبهای آزاد قرار ندارد و نشاندهنده شرایط نامناسب این زیستگاه برای آبزیان از نظر سلامت و استرسهای محیطی است (دادخواه و همکاران، 1395).
○ تصاویر و ویدئوهایی از کوسه بالهسیاه کوچک:
|