:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسه‌ماهیان درنده ← گونه کوسه آبسنگی باله‌سیاه

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Carcharhinus melanopterus (Quoy & Gaimard, 1824)j

:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه آبسنگی باله‌سیاه، کوسه آبسنگی نوک‌سیاه، کوسه نوک‌باله سیاه صخره‌ای
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: پِشک سیاه‌گوش. بوشهر: بمبک. هرمزگان: کولی

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروف‌ماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرم‌آبشش‌داران)
← Superorder: Galeomorphii
← Order: Carcharhiniformes (راسته: درنده‌کوسه‌سانان / زمین‌کوسه‌سانان)
← Family: Carcharhinidae (خانواده: کوسه‌ماهیان درنده) (En: Requiem sharks)
← Genus: Carcharhinus (جنس: کوسه‌های تیزبینی)
← Species: Carcharhinus melanopterus (گونه: کوسه آبسنگی باله‌سیاه)

:: نام انگلیسی: Blacktip reef shark و نیز: Black tip shark, Black fin reef shark, Guliman
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: قرش الشعاب أسود الطرف، جرجور، قرش اسود، شتّافی
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Carcharias melanopterus, Squalus carcharias minor, Squalus commersonii, Carcharias commersoni, Squalus ustus, Carcharias playfairii, Hypoprion playfairi, Carcharias elegans, Carcharias marianensis
:: ریشه لغوی: Carcharhinus: از واژه karcharos (یونانی)= تیز+ rhinos (یونانی)= بینی

■ کشورهای محل زندگی کوسه آبسنگی باله‌سیاه
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر جهان از جمله:
آسیا: عراق، پاکستان، کویت، عمان، قطر، عربستان، امارات، یمن، بحرین، هند، بنگلادش، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین، هنگ کنگ، اندونزی، فلسطین، ژاپن، ماکائو، مالزی، مالدیو، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، پلی نزی، کیریباتی، ساموآ، میکرونزی، نائورو، نیو کالدونیا، پالائو، پاپوآ گینه نو، تاهیتی، تونگا و ...
آفریقا: مصر، اریتره، جیبوتی، کومور، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده کوسه آبسنگی باله‌سیاه
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای آندامان، دریای عرب، خلیج آتولایان، خلیج بنگال، خلیج کاریگارا، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان، دریای شرق چین، خلیج عدن، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لاگونوی، خلیج لانوزا، خلیج لیته، خلیج مانیل، دریای مدیترانه، خلیج میلنه، فلات‌های شمالی، جنوب غربی و غرب‌مرکزی استرالیا، اقیانوس آرام، خلیج پانای ،آب‌های پلی‌نزی، دریای سرخ، خلیج سن میگل، ساردینیا، آب‌های ساحلی سومالی، خلیج سارساگان، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای زرد و...

■ ویژگی‌های زیستگاه کوسه آبسنگی باله‌سیاه
دریازی، و نیز آب‌های لب‌شور. نزدیک مرجان‌ها. چندمهاجرتی است اما تمایلی به تغییر مکان زندگی خود ندارد.
در عمق 20 تا 75 متری حضور دارد.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری با میانگین دمای 27.4 درجه سانتیگراد
ساکن آب‌های کم‌عمق نزدیک ساحل، روی مرجان‌ها و نواحی بین جزر و مدی، آبسنگ‌های رو به دریا و دور از ساحل. همچنین در جنگل‌های حرا و حتی در آب‌های شیرین دیده می‌شوند اما نمی‌توانند زیاد از دریا دور شوند.
مختصات جغرافیایی: از 35°شمالی تا 25° جنوبی و 7°شرقی تا 134°غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه آبسنگی باله‌سیاه

• شکل بدن: دارای دو باله پشتی | باله دمی نامتجانس و غیرقرینه | دارای فلس‌های صفحه‌ای | کوسه‌ای به نسبت کوچک با یک پوزه کوچک و کند | تمام باله‌ها دارای نوک سیاه هستند | باله سینه‌ای و لوب بالایی باله دمی حاشیه‌های خلفی و قدامی تیره نیز دارد. | یک نوار تیره روی پهلو دارد که تا باله شکمی می‌رسد. | چشم تقریبا بزرگ و گرد | بدون احتصاب دندان‌‌های کوچک میانی، 11 تا 13 ردیف فلس در هر طرف آرواره بالایی و 10-12 ردیف آرواره پایینی دارد. | دندانه‌های دندان‌های پایینی کوچکتر است. | دندان نرهای بالغ خمیده‌تر از ماده‌ها است. |
• اندازه: حداکثر طول کل 200 سانتیمتر است. حداکثر وزن 13.5 کیلوگرم.
• طول عمر:
• غذا: تغذیه از ماهی و همچنین سخت‌پوستان، سرپایان و سایر نرمتنان.
• ژنتیک:
• ویژگی‌های رفتاری: امکان حمله به انسان دارد. وارد آب‌های کم‌عمق شده و برای شناگران ایجاد خطر می‌کند اما در کل یک کوسهء ترسو است.
بصورت تکی یا در دسته‌های کوچک دیده می‌شود.
• سایر توضیحات: توسط گونه‌هایی مثل ببرکوسه و کوسه سفید بزرگ شکار می‌شود.

■ تولیدمثل کوسه آبسنگی باله‌سیاه

در اندازه 91 تا 120 سانتمیتری بالغ است.
زنده‌زای دارای جفت.
زمان جفتگیری نر در کنار و چسبیده به ماده شنا می‌کند و جفتگیری انجام می‌شود.
بارداری 8 تا 9 ماه و در برخی مناطق خاص گاه تا 16 ماه طول می‌کشد. ممکن است هرسال یا یکسال در میان زایمان کند.
در هر زایمان 2 تا 4 نوزان از 46 تا 52 جنین را به دنیا می‌آورد که نشاندهنده همنوع‌خواری جنینی است.
تولیدمثل بیشتر در ماه‌های فوریه تا ژوئن انجام می‌شود.
اندازه نوزادان 33 تا 52 سانتیمتر است.

■ صید کوسه آبسنگی باله‌سیاه

--

■ ارزش‌های اقتصادی کوسه آبسنگی باله‌سیاه

دارای ارزش صید تجاری است.
گوشت آن معمولا به صورت تازه و گاهی منجمد یا خشک، دودی و شور مصرف انسانی دارد.
از باله آن برای تهیه سوپ باله کوسه و جگر آن برای استخراج روغن و ویتامین استفاده می‌شود.
در آکواریوم‌های عمومی قابل نگهداری است.

■ وضعیت ذخایر کوسه آبسنگی باله‌سیاه

در سیاههء قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "در نزدیکی تهدید" (NT) است.

■ بهداشت و بیماری‌های کوسه آبسنگی باله‌سیاه

انگل‌های شناخته شده این کوسه، کرم‌های نواری گونه Anthobothrium lesteri,، Nybelinia queenslandensis، Otobothrium alexanderi و Platybothrium jondoeorum و میکسوسپوریا جنس Unicapsula، و مونوژن Dermophthirius melanopteri است. سپتی‌سمی هموراژیک بوسیلهء باکتری آئروموناس سالمونیسیدا در این گونه گزارش شده است.

○ تصاویر و ویدئوهایی از کوسه آبسنگی باله‌سیاه: