:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسهماهیان شنی ← گونه ببرکوسه شنی
■ این گونه در بعضی منابع، در خانواده Carchariidae قرار داده شده است.
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Carcharias taurus Rafinesque, 1810j
:: نام فارسی و محلی ایران: ببرکوسه شنی
• اسامی محلی » -
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروفماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرمآبششداران)
← Superorder: Galeomorphi
← Order: Lamniformes (راسته: کوسهسانان)
← Family: Odontaspididae (خانواده: کوسههای شنی) (En: Sand tigers)
◄ این کوسه در بعضی منابع، در خانواده Carchariidae قرار داده شده است.
← Genus: Carcharias
← Species: Carcharias taurus (گونه: ببرکوسه شنی)
:: نام انگلیسی: Sand tiger shark و نیز: Sand shark, Ragged tooth shark, Sand-tiger, Shovel-nosed shark, Slender-tooth shark, Smalltooth sand tiger, Spotted ragged-tooth, Grey nurse shark
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: قرش الرمل الببري، قرش ثور صغير الأسنان
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Carcharhinus taurus, Eugomphodus taurus, Odontaspis taurus, Squalus americanus, Odontaspis americanus, Squalus littoralis, Carcharias littoralis, Squalus macrodus, Carcharias griseus, Odontaspis cinerea, Lamna ecarinata, Carcharias arenarius, Odontaspis arenarius, Carcharias owstoni, Squalus lixa, Odontaspis platensis, Carcharias platensis
:: ریشه لغوی: Carcharias : از واژه karcharos (یونانی)= تیز
■ کشورهای محل زندگی ببرکوسه شنی
• فهرستشده در اسامی ماهیان آبهای ایران (عوفی، 1394) و کشورهای متعدد دیگر جهان از جمله:
آسیا: عراق، کویت، عربستان، عمان، قطر، پاکستان، هند، چین، هنگ کنگ، اندونزی، فلسطین، ژاپن، اردن، کره جنوبی، لبنان، ماکائو، فیلیپین، سوریه، تایوان، ویتنام، یمن
آفریقا: الجزایر، بنین، کامرون، جیبوتی، مصر، اریتره، گامبیا، غنا، گینه، کنیا، لیبریا، لیبی، ماداگاسکار، موریتانی، مراکش، موزامبیک، نامیبیا، نیجریه، سائوتومه، سنگال، سیرالئون،سومالی، آفریقای جنوبی، سودان
اروپا: ترکیه، قبرس، آلبانی، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، فرانسه، یونان، ایتالیا، مالت، مونته نگرو، اسلوونی، اسپانیا
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی
آمریکای شمالی و مرکزی: کوبا، کانادا، ایالات متحده
آمریکای جنوبی: آرژانتین، برزیل، کلمبیا، اروگوئه
■ زیستگاههای گزارششده ببرکوسه شنی
• احتمالا بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز اکوسیستمهایی مثل:
دریای اژه، دریای آندامان، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج بنگال، برمودا، جزایر قناری، دریای کارائیب، خلیج چساپیک، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، فلاتقاره شرق برزیل، فلاتهای شرقمرکزی، شمالی، جنوبغربی و جنوبشرقی استرالیا، دریای شرق چین، خلیج مین، خلیج مکزیک، اقیانوس هند، دریای اندونزی، دریای ایونیان، خلیج لانوزا، دریای مدیترانه، فلاتقاره شمال برزیل، اقیانوس آرام، دریای سرخ، ساردینیا، دریای ژاپن، آبهای ساحلی سومالی، دریای جنوبی چین، فلات قاره جنوبی برزیل، دریای زرد و...
■ ویژگیهای زیستگاه ببرکوسه شنی
دریازی، نزدیک مرجانها. مهاجر در اقیانوس
در عمق 1 تا 191 متری و بیشتر 15 تا 25 متری مشاهده شده است.
ساکن آبهای نیمهگرمسیری با میانگین دمای 24.6 درجه سانتیگراد
درماطق ساحلی و خلیجهای کمعمق تا مناطق خارجی فلات قاره زندگی میکند. معمولا روی بستر یا کنار آن به سر میبرد اما در میانهء آب یا سطح نیز دیده شده است.
مختصات جغرافیایی: از 45°شمالی تا 48°حنوبی و 100°غربی تا 155° شرقی.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ببرکوسه شنی
• شکل بدن: پوزه کوچک و گرد | چشمها کوچک | دندانهای بیرون زده میخمانند | بالههای پشتی کوچک و هم اندازه | باله پشتی اول، به باله شکمی نزدیکتر است تا سینهای | باله دمی دارای نوک نیمهانتهایی و یک لوب شکمی کوچک | رنگ بدن قهوهای کمرنگ یا خاکستری که ناحیه زیرین بدن روشنتر است، و نقاط تیرهای که در بالغین کمرنگ میشود. | بدن دوکیشکل | دارای فلس صفحهای
• اندازه: حداکثر طول 450 سانتیمتر و بیشترین وزن گزارششده 289 کیلوگرم است.
• طول عمر: 20.5 سال
• غذا: تغذیه اکثرا از ماهیهای استخوانی، سایر کوسهها، سپرماهیان، ماهی مرکب، خرچنگ و لابستر است.
• ژنتیک: -
• ویژگیهای رفتاری: برای انسان خطرناک است. اگرچه بدون تحریکشدن حمله نمیکند اما موارد حملهء آن به شناگران و غواصانی که میان دستههای ماهیان شنا میکردند وجود دارد. شناگر قدرتمندی است.
بصورت تکی یا دستههای کوچک و بزرگ دیده شده است.
• سایر توضیحات: تنها کوسهای که هوا را در معده خود نگه میدارد تا شناوری خود را هنگام شنا حفظ کند.
■ تولید مثل ببرکوسه شنی
در اندازه 360 سانتیمتری بالغ است.
تخمگذار زندهزا
جنین ابتدا از کیسه زرده و سپس سایر تولیدات رحمی مادر تغذیه میکند. همنوعخواری جنینی دیده شده است.
بارداری 9-12 ماه طول میکشد.
معمولا در هر زایمان 2 نوزاد به دنیا میآورد.
طول هر نوزاد در بدو تولد 100 سانیتمتر است.
■ صید ببرکوسه شنی
صید آن با رشتهقلابهای ویژه کوسه، تورهای دیوارهای عمودی، تورهای گوشگیر تونماهیان و... انجام میشود.
■ ارزشهای اقتصادی ببرکوسه شنی
ارزش صید تجاری دارد.
گوشت آن به صورت تازه، منجمد، دودی و خشک مصرف انسانی دارد،
همچنین از لاشهء آن غذای ماهی تهیه میشود.
جگر آن برای استخراج روغن، بالهها در تجارت بالهء کوسه و غذا، و پوست برای استخراج چرم به کار میرود.
در ژاپن گوشت این کوسه محبوبیت دارد.
■ وضعیت ذخایر ببرکوسه شنی
در سیاههء قرمز گونههای IUCN، بعضی جمعیتها دارای وضعیت گونه "در معرض انقراض" (CE) و بقیه دارای وضعیت "آسیبپذیر" (VU) هستند.
■ بهداشت و بیماریهای ببرکوسه شنی
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از ببرکوسه شنی:
|