:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده گیش‌ماهیان »»گونه ماهی ده‌باله هندی

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Decapterus russelli (Rüppell, 1830)ه
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی ده‌بالهء هندی، گیش هندی، اسکاد هندی

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوف‌ماهی‌واران)
← Superfamily: Percoidea (بالاخانواده: سوف‌ماهی‌وشان)
← Family: Carangidae (خانواده: گیش‌ماهیان) (En: Jacks and pompanos)
← Subfamily: Caranginae
← Genus: Decapterus (جنس: ده‌باله‌ها)
← Species: Decapterus russelli (گونه: ماهی ده‌بالهء هندی)

:: نام انگلیسی: Indian scad و نیز: Bleekeri's mackerel scad, Northern mackerel scad, Roughear scad, Round scad, Russell's mackerel scad, Three-lined grunter
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: صيمة، بالج، باغة، بالگ، صیما
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Caranx russelli, Caranx kiliche, Decapterus kiliche, Decapterus lajang, Caranx ecclipsifer, Decapterus dayi, Decapterus punctatus, Decapterus tabl
:: ریشه لغوی: Decapterus از واژه Deka (یونانی) = عدد ده+ pteron (یونانی) = بال، باله

■ کشورهای محل زندگی ماهی ده‌بالهء هندی
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگری نظیر:
آسیا: بحرین، بنگلادش، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، ایران، ژاپن، اردن، کویت، مالزی، مالدیو، میانمار، عمان،پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام، یمن
اقیانوسیه: استرالیا، میکرونزی، نیوکالدونیا، پالائو، پابوآ گینه نو
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سومالیف آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا
معرفی شده به فلسطین اشغالی.

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی ده‌بالهء هندی
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای آندامان، دریای عرب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، دریای شرق و دریای جنوب چین، خلیج عدن، خلیج عقبه، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لاگونوی، خیج لیته، خلیج مانیل، دریای مدیترانه، خلیج میلنه، فلات‌های شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، خلیج اورموک، اقیانوس آرام، دریای سرخ، آب‌های ساحلی سومالی، دریای سولو-سلبز، دریای زرد و ...

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی ده‌بالهء هندی
دریازی و بنتوپلاژیک (کف آب و پیکرهء دریا)
در اعماق 40 تا 275 متری دیده می‌شود
ساکن نواحی گرمسیری
بالغین در کف دریای و نیز در گله‌هایی در آب‌های عمیق دیده می‌شوند، اما گاهی در نواحی ساحلی و خورهای محفوظ دسته‌های کوچک و بزرگ تشکیل می‌دهند.
مختصات جغرافیایی: از 40° شمالی تا 36°جنوبی و 18°شرقی تا 172°شرقی.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی ده‌بالهء هندی

• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 9 شعاع سخت و 28-31 شعاع نرم | باله مخجی دارای 3 شعاع سخت و 25-28 شعاع نرم | دارای 24 مهره در ستون فقرات | خط جانبی زیر بخش نرم باله پشتی خمیده می‌شود و 30-44 اسکات قوی دارد | رنگ بدن این ماهی در بالا سبزآبی و در بخش پایین نقره‌ای است، باله دمی روشن و زردفام و باله‌های پشتی در پایه روشن و در بالا تیره است. | سرپوش آبششی دارای یک لکه سیاه است و غشاء آبششی لبه‌دار است | پوزه بلندتر از قطر چشم است | لبه خلفی استخوان فکی ماگزیلا تقریبا مربع است | آرواره بالایی دندان‌های کوچکی سمت جلو دارد | بخش نرم باله‌های پشتی و مخرجی تقریبا پایین است و داسی نیست | باله سینه‌ای نیمه هلالی | جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) در بالا 10-14 عدد و در پایین 30-39 عدد، مجموعا 41-53 عدد روی اولین کمان آبششی
• اندازه: حداکثر طول کل 45 سانتیمتر و طول کل رایج 30 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش‌ده، 110 گرم بوده است.
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه بیشتر از بی‌مهرگان کوچک پلانکتونی. در هند، میگوی گونه Acetes indicus یکی از غذاهای عمدهء این گونه است. ماهی نیز می‌خورد. سخت‌پوستان کفزی مثل ناجورپایان، صدفیان (اوستراکودا)، میگوها، نرمتنانی مثل دوکفه‌ای‌ها، شکم‌پایان، ماهیانی از جنس Sardinella و Leiognathus، دیاتوم‌ها و... غذاهای این گونه هستند.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان. زندگی گله‌ای دارد.
• سایر توضیحات: این ماهی توسط گونه‌هایی از خانواده‌های Scombridae (تون‌ماهیان) مثل جنس Sarda orientalis (تون شرقی) شکار می‌شود.

■ تولید مثل ماهی ده‌بالهء هندی

در اندازهء بین 14 تا 24.5 سانتیمتری و حدود 1 سالگی بلوغ آن شروع می‌شود.
بسته به مکان آن، در بیشتر ماه‌های سال تخمریزی آن گزارش شده است. در هند که نزدیکترین محل بررسی به ایران است، از ماه فوریه تا نوامبر تخمریزی دارد.
هماوری مطلق این گونه بسته به اندازه و مکان، از 8190 تا 107640 تخم در هر ماهی ماده گزارش شده است. بیشترین هماوری در هند گزارش شده است.
تخم‌ها شناور و قطر می‌تواند متفاوت باشد.
در آب‌های آزاد تخمریزی کرده و از آن‌ها مراقبت نمی‌کنند.

■ صید ماهی ده‌بالهء هندی

بیشتر با پرساین و ترال صید می‌شوند. بیشتر با پرساین و ترال سید می‌شود. هند، تایلند و مالزی بیشترین صیدکنندگان آن هستند

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی ده‌بالهء هندی

دارای ارزش صید تجاری بسیار بالایی است. بیشتر بصورت تازه و همچنین سایر اشکال نظیر منجمد، کنسرو، خشک و نمک‌سود و...عرضه می‌گردد.
گاهی به عنوان طعمه برای صید ماهیان با ارزش استفاده می‌گردد.

■ وضعیت ذخایر ماهی ده‌بالهء هندی

در سیاهه قرمز گونه‌ها، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی ده‌بالهء هندی

بیماری انگلی Anisakis Disease، مختص آبزیان، از این ماهی در اندونزی گزارش شده است.

○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی ماهی ده‌بالهء هندی: