:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده کوسه‌های خاردار »» گونه کوسه خاربته‌ای

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Echinorhinus brucus (Bonnaterre, 1788)

:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه خاربته‌ای، -
-

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروف‌ماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرم‌آبشش‌داران)
← Infraclass: -
← Superorder: Squalomorphii
← Order: Squaliformes (راسته: خاردارکوسه‌سانان)
← Suborder: -
← Family: Echinorhinidae (خانواده: کوسه‌های خاردار) (En: Bramble sharks)
← Subfamily: -
← Genus: Echinorhinus (جنس: خاربینی‌ها)
← Species: Echinorhinus brucus (گونه: کوسه خاربته‌ای)

:: نام انگلیسی: Bramble shark و نیز: Mango-tara, Spinous shark, Spiny shark
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: کَلب
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Squalus brucus, Squalus spinosus, Echinorhinus spinosus, Echinorhinus obesus, Echinorhinus mccoyi
:: ریشه لغوی: Echinorhinus از واژه echinos (یونانی)= توتیای دریایی + rhinos (یونانی)= بینی

■ کشورهای محل زندگی کوسه خاربته‌ای
• گزارش شده از آبهای ایران (عوفی، 1394)→[تقریبا در هیچکدام از کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و دریای عمان گزارشی از این ماهی دیده نشد] و کشورهای متعددی از جمله:
آسیا: هند، پاکستان، ژاپن، عمان، ترکیه، یمن
آفریقا: الجزایر، ساحل عاج، مصر، گینه بیسائو، لیبی، موریتانی، مراکش، موزامبیک، نامیبیا، سنگال، آفریقای جنوبی، تونس
اروپا: آلبانی، بلژیک، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، دانمارک، فرانسه، آلمان، یونان، ایرلند، ایتالیا، مالت، مونته‌نگرو، هلند، پرتغال، اسلوونی، اسپانیا، بریتانیا
آمریکای شمالی: ایالات متحده
آمریکای جنوبی: آرژانتین، برزیل، اروگوئه، ونزوئلا
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، نیوزلند، کیریباتی،

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده کوسه خاربته‌ای
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای اژه، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج بنگال، دریای کارائیب، سواحل ایبریا، اقیانوس هند، دریای ایونی، دریای مدیترانه، فلات نیوزلند، دریای شمال، فلات قاره شمالشرق ایالات متحده، اقیانوس آرام، ساردینیا، فلات اسکاتلند، دریای مرمره و...

■ ویژگی‌های زیستگاه کوسه خاربته‌ای
دریایی، ساکن بسترهای عمیق
در عمق 10 تا 900 متر و بیشتر 350 تا 900متری دیده می‌شود
عمق‌زی
گونه‌ای کم‌یاب، بزرگ و تنبل است که در نواحی شیب قاره‌ای و اطراف جزایر و بالای شیب‌های دریایی دیده می‌شود. گاهی وارد آب‌های کم‌عمق می‌گردد.
مختصات جغرافیایی: از 72° شمالی تا 55° جنوبی و 98° غربی تا 173° غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه خاربته‌ای

• شکل بدن: دوباله پشتی کوچک و بدون خار دارد که نزدیک همند و رو به بخش قدامی بدن هستند و پشت ناحیه باله شکمی قرار دارند | فاقد باله مخرجی | سوراخ اسپراکل کوچک | دارای دندانه‌های خار‌مانند خیلی بزرگ روی بدن | سطح پشتی بدن، بنفش تیره-خاکستری تا قهوه‌ای با دندانه‌های سفید، و سطح شکمی روشنتر است. پهلوها و پشت ممکن است دارای نقاط تیره باشند | تعداد دندان‌ها 20-26 / 21-26 عدد است | پوزه کوتاه و بدن فربه دارد | شیارهای کنار لب و دندان‌های کوچک روی هردو فک | دندان دو فک مشابه، با یک ناحیه مورب مرکزی تیغ‌مانند در وسط و دندانه‌هایی در دو طرف | پوزه منحنی و کوچکتر از عرض دهان است
• اندازه: حداکثر طول کل 310 سانتیمتر و طول کل رایج آن 200 سالنتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: از کوسه‌های کوچکتر، ماهیان استخوانی (مثل گربه‌ماهیان و کیجارماهیان) و خرچنگ‌های گرد تغذیه می‌کند.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان. احتمالا در تابستان به آب‌های کم‌عمق‌تر مهاجرت می‌کند.
• سایر توضیحات: -

■ تولید مثل کوسه خاربته‌ای

تخمگذار زنده زا.
در هند تولیدمثل آن در ماه آوریل گزارش شده است.
جنین توسط کیسه زرده و بعد سایر تولیدات ماهی مادر تغذیه می‌شود.
در هر بار زایمان معمولا 15 تا 26 نوزاد با طول 29 تا 90 سانتیمتر به دنیا می‌آیند.
اندازه ماهی در هنگام بلوغ مشخص نیست، اما نرهای 150 سانتیمتری و ماده‌های 213 سانتیمتری حین تولید مثل دیده شده‌اند.

■ صید کوسه خاربته‌ای

صید ضمنی گونه‌های تجاری در ترال.
گاهی بوسیله قلاب‌های ورزشی ساحلی صید شده است.

■ ارزش‌های اقتصادی کوسه خاربته‌ای

ارزش صید تجاری کمی دارد. معمولا از آن روغن ماهی یا غذای ماهی تهیه می‌شود.
صید ورزشی دارد.

■ وضعیت ذخایر کوسه خاربته‌ای

در سیاهه قرمز گونه‌ها، دارای وضعیت اطلاعات ناکافی (DD) است، با اینحال بصورت تجربی بنظر می‌رسد میزان آن کم شده است.

■ بهداشت و بیماری‌های کوسه خاربته‌ای

-

○ تصاویر و ویدئوهایی از کوسه خاربته‌ای: