:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کفال‌ماهیان ← ماهی کفال دم‌مربعی

◄ این گونه، در بخش ماهیان آب‌های داخلی ایران نیز مورد اشاره قرار گرفته است.

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Ellochelon vaigiensis (Quoy & Gaimard, 1825)j

:: نام فارسی و محلی ایران: کفال دم‌مربعی، بیاح
• نام‌های محلی ایران: -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Mugiliformes (راسته: کفال‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Mugiloidei
← Family: Mugilidae (خانواده: کفال‌ماهیان) (En: Mullets)
← Genus: Ellochelon
← Species: Ellochelon vaigiensis (گونه ماهی کفال دم‌مربعی)

:: نام انگلیسی: Squaretail mullet و نیز: Diamond-scale mullet, Diamond-scale grey mullet, Blackfin mullet, Large scale mullet,Yellowtail mullet
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: بوري ذيل مُربَّع، گوافه، بیاح
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Mugil vaigiensis, Chelon vaigiensis, Liza vaigiensis, Mugil macrolepidotus, Mugil melanochir, Mugil rossii, Mugil tegobuan, Mugil occidentalis, Mugil ventricosus, Mugil delicatus
:: ریشه لغوی: -

■ کشورهای محل زندگی ماهی کفال دم‌مربعی
• گزارش‌شده از آب‌های ایران (IUCN) و نیز:
آسیا: کویت، عمان، پاکستان، قطر، هند، امارات، بحرین، کامبوج، چین، اندونزی، ژاپن، مالزی، فیلیپین، عربستان، سریلانکا، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام
آفریقا: جیبوتی، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، تانزانیا
اقیانوسیه: استرالیا، ساموآ، فیجی، پلی نزی، میکرونزی، نیو کالدونیا، پالائو، پاپوآ گینه نو، تونگا و...

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی کفال دم‌مربعی
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان (در آب‌های شیرین داخلی ایران نیز حضور دارد)و نیز:
خلیج آتولایان، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج عدن، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لانگونوی، خلیج لیته، خلیج میلنه، فلات‌های شمالی و شمالشرقی استرالیا، اقیانوس آرام، آب‌های پلی‌نزی، دریا یرخ، خلی سوگاد، خلیج سارساگان، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، رود سیکائو، دریاچه تال، دریاچه و تالاب چیلیکا و...

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی کفال دم‌مربعی
دریازی و نیز در آب شیرین و لب‌شور. نزدیک مرجان‌ها. مهاجر از رود به دریا.
در عمق 0 تا 5 متری مشاهده می‌شود.
ساکن آب‌های گرمسیری
ساکن آبگیرها، پهنه‌های آبسنگی، خورها و چشمه‌های ساحلی، در آب‌های کم‌عمق ساحلی و سواحل محفوظ شنی و تحت تاثیر جزر و مد وارد آب شیرین می‌شود و ممکن است ده کیلومتر در آب شیرین شنا کند.
نوزادان ممکن است در مزارع برنج و جنگل‌های حرّا دیده شوند.
مختصات جغرافیایی: از 32°شمالی تا 24°جنوبی و 30°شرقی تا 141°غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی کفال دم‌مربعی

• شکل بدن: دو باله پشتی مجموعا دارای 4 شعاع سخت و 9-10 شعاع نرم | باله مخرجی داریا 3 شعاع سخت و 7-9 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 1 شعاع سخت و 16-19 شعاع نرم | باله دمی دو شاخه | در ردیف طولی بدن 25-29 فلس دارد | دور ساقه دمی 16 فلس دارد | تعداد جارویی‌های آبششی در شاخه بالایی 40-67 عدد | موقعیت دهان از نوع نیمه‌انتهایی یا زیرین | بدن دوکی‌شکل و با مقطع بیضی | پیشانی کم و بیش صاف | فلس‌ها تا حدی شانه‌ای | بدن فربه | پوزهء بالغین از قطر چشم بزرگتر است و در نوزادان نیست | پلک پربی با توسعه‌یافتگی کم به شکل یک حلقه دور چشم. | رنگ بدن قهوه‌ای-زیبتونی در پشت و در پهلو و شکم نقره‌ای و سفید است. حدود 6 خط قهوه‌ای در پهلودارد که با لکه‌های طولی روی فلس ایجاد می‌شود. رنگ باله‌ها سفید زردفام با لبهء شفاف بجز باله دمی که زرد است و باله سینه‌ای که در ضلع رو به پشت سیاه است و در سمت رو به شکم زرد که در جوان‌ها کاملا سیاه است.
• اندازه: حداکثر طول کل 63 سانتیمتر و میانگین رایج طول کل آن 35 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه از فیتوپلانکتون، جلبک‌های کوچک و مواد آواری
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان. تشکیل گله‌های بزرگ بویژه در مناطق مانگرو می‌دهد.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل ماهی کفال دم‌مربعی

تخم‌گذار، تخم‌ها پلاژیک و غیرچسبنده.

■ صید ماهی کفال دم‌مربعی

با تورهای پرتابی، تور پرساین ساحلی، تور گوشگیر، مُشتا و... قابل صید است.

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی کفال دم‌مربعی

دارای ارزش صید تجاری است. در نقاط مختلف جهان، بصورت تازه، نمک‌سود، بخارپز، کنسرو یا منجمد عرضه می‌شود.
پرورش داده می‌شود.
خاویار این ماهی بصورت نمک‌سود فروخته می‌شود.
قابل نگهداری در آکواریوم است.
بچه‌های این ماهی گاهی به عنوان طعمه برای صید سایر گونه‌های باارزش استفاده می‌شود.

■ وضعیت ذخایر ماهی کفال دم‌مربعی

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی کفال دم‌مربعی

-

○ تصاویر و فیلم از ماهی کفال دم‌مربعی: