:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده زمردماهیان ← گونه زمردماهی دهان‌لوله‌ای

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Epibulus insidiator (Pallas, 1770)I
:: نام فارسی و محلی ایران: زمردماهی دهان‌لوله‌ای، -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Labroidei (زیرراسته: زمردماهی‌واران)
← Family: Labridae (خانواده: زمردماهیان) (En: Wrasses)
← Subfamily: Cheilininae
← Genus: Epibulus
← Species: Epibulus insidiator (گونه: زمردماهی دهان‌لوله‌ای)

:: نام انگلیسی: Sling-jaw wrasse و نیز: Telescope fish, Slingjaw wrasse
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان: -
:: برخی از نام‌های علمی مترادفِ قدیمی، یا غیرمعتبر: Sparus insidiator, Epibulus striatus
:: ریشه لغوی: Epibulusاز واژه epi (یونانی)= رو، مقابل + boleo (یونانی)= پرتاب

■ کشورهای محل زندگی زمردماهی دهان‌لوله‌ای
• فهرست‌شده در اسامی ماهیان آب‌های ایران (عوفی، 1394) [→قطعی نیست. در هیچکدام از کشورهای اطراف ایران در خلیج فارس و دریای عمان، گزارش مطمئن ندارد] و نیز:
آسیا: هند، چین، اندونزی، ژاپن، اردن، مالزی، مالدیو، فیلیپین، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام، یمن
آفریقا: مصر، جیبوتی، ماداگاسکار، موزامبیک، سومالی، تانزانیا
اقیانوسیه: استرالیا، ساموآ، فیجی، پلی‌نزی، کیریباتی، میکرونزی، نیو کالدونیا، پالائو، پاپوآ گینه نو، ستونگا، و...

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده زمردماهی دهان‌لوله‌ای
• احتمالا بومی در خلیج فارس و دریای عمان و همچنین:
دریای عرب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج داوائو، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لاگونوی، خلیج لانوزا، خلیج مالالاگ، خلیج میلنه، فلات شمال استرالیا، اقیانوس آرام، آب‌های پلی‌نزی، خلیج راگای، دریای سرخ، خلیج سن میگل، دریای جنوبی پین، دریای سولو-سلبز، خلیج تایاباس، خلیج تاوی تاوی، دریای زرد و...

■ ویژگی‌های زیستگاه زمردماهی دهان‌لوله‌ای
دریازی، نزدیک مرجان‌ها. بنتوپلاژِک (بستر و دور از بستر)
در عمق 1 تا 42 متری مشاهده می‌شود.
ساکن آب‌های گرمسیری
در مکان‌های غنی از مرجان در آبگیرها و آبسنگ‌های رو به دریا زندگی می‌کند.
مختصات جغرافیایی: از 30°شمالی تا 30°جنوبی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک زمردماهی دهان‌لوله‌ای

• شکل بدن: باله پشتی دارای 9-110 شعاع سخت و 9-11 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 8-9 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 12 شعاع نرم | باله دمی کم و بیش کوتاه و صاف | روی خط جانبی 20-23 فلس دارد | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 17 عدد | موقعیت دهان از نوع انتهایی | فلس‌ها از نوع شانه‌ای | دهان این گونه توان بیرون زدن و گرفتن فرم لوله‌ای دارد و می‌تواند عمل مکش را انجام دهد و در مواقع عدم نیاز، جمع می‌شود. | بچه‌ماهیان کوچک به رنگ قهوه‌ای با نوارهای نازک سفید. رنگ بالغین با تغییر سن و نیز بر حسب جنسیت، عوض می‌شود. در ابتدا زرد هستند، ماهیان در مرحله پیش‌بلوغ و نیز ماده‌ها قهوه‌ای و گاهی زرد یکدست. نرهای نهایی سیاه با سر سفید و یک خط سفید در طول افقی چشم. نرها رنگارنگ شده و به رنگ نارنجی و زرد در پشت تغییر می‌کنند.
• اندازه: حداکثر طول استاندارد 54 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه از سخت‌پوستان مرجان‌زی کوچک و ماهی‌ها.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 48-48
• ویژگی‌های رفتاری: معمولا تنها زندگی می‌کند. مهاجرت با کمک برگ‌های شناور در این گونه دیده می‌شود.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل زمردماهی دهان‌لوله‌ای

مراقبت از قلمرو تخمریزی در نرها دیده شده است.
احتمالا تک همسر.

■ صید زمردماهی دهان‌لوله‌ای

-

■ ارزش‌های اقتصادی زمردماهی دهان‌لوله‌ای

ارزش صید تجاری کمی دارد.
ماهی آکواریومی است.

■ وضعیت ذخایر زمردماهی دهان‌لوله‌ای

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های زمردماهی دهان‌لوله‌ای

گزارش مسمومیت سیگواترا با مصرف آن مشاهده شده است.

○ تصاویر و ویدئوهایی از زمردماهی دهان‌لوله‌ای: