:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده شگ‌ماهیان ← گونه ماهی شکم‌تیغی

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Hilsa kelee (Regan, 1917) j
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی شکم‌تیغی، -
• اسامی محلی » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Clupeiformes (راسته: شگ‌ماهی‌سانان)
← Family: Clupeidae (خانواده: شگ‌ماهیان) (En: Herrings, shads, sardines, menhadens)
← Subfamily: Dorosomatinae (زیرخانواده: شدهای جگرسیاه)
← Genus: Hilsa
← Species: Hilsa kelee (گونه: ماهی شکم‌تیغی)

:: نام انگلیسی: Kelee shad و نیز: India ookeani hilsa, Kelee, Hilsa shad, Hilsa herring, Flat herring, Five-spot herring
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: زِناب
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Clupea kelee, Macrura kelee, Tenualosa kelee, Clupeonia blochii, Alosa brevis, Macrura brevis, Alausa kanagurta, Clupea kanagurta, Hilsa kanagurta, Alausa brachysoma, Alosa malayana, Clupea platygaster, Clupea durbanensis
:: ریشه لغوی: Hilsa نام بنگالی یک ماهی

■ کشورهای محل زندگی ماهی شکم‌تیغی
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر جهان از جمله:
آفریقا: کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، تانزانیا
آسیا: پاکستان، کویت، عمان، قطر، امارات، بحرین، عربستان، بنگلادش، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، لاوس، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، ویتنام، یمن
اقیانوسیه: پاپوآ گینه نو

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی شکم‌تیغی
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان و نیز:
دریای آندامان، دریای عرب، خلیج بنگال، دریای شرق چین، خلیج عدن، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لانگونوی، اقیانوس آرام، دریای سرخ، خلیج سن میگل، دریای سولو-سلبز، رودهای مکونگ، زامبزی، گوداواری و...

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی شکم‌تیغی
دریازی و نیز آب شیرین و لب‌شور. در تودهء آب‌های نزدیک ساحل به سر می‌برد. مهاجر به رودخانه است.
از عمق 10 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های گرمسیری
در آب‌های ساحلی، دریایی و دور از بستر دیده می‌شود، اما تحمل تغییر شوری را دارد و وارد آب شیرین هم می‌شود.
مختصات جغرافیایی: از 25°شمالی تا 18°جنوبی و 43°شرقی تا 155°شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی شکم‌تیغی

• شکل بدن: باله پشتی دارای 16-19 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 17-23 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 13-16 شعاع نرم | باله شکمی دارای 8 شعاع نرم | باله دمی دوشاخه | روی خط جانبی دارای 39-44 فلس است | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 100-175 عدد | بدن دوکی‌شکل و فشرده | پیشانی کم و بیش صاف | موقعیت دهانی از نوع انتهایی | فلس‌ها از نوع دایره‌ای | بدن مرتفع | شکم دارای کیل واضح و اسکات | آروارهء بالایی یک برجستگی میانی واضح دارد | جارویی‌هایآبششی ظریف و زیاد | رنگ بدن در پشت آبی-سبز و در پهلوها نقره‌ای و یک نقطهء سیاه پشت منفذ آبششی و 3 تا 7 نقطهء مشابه در پهلوها یا بالا و نزدیک بخش پشتی
• اندازه: حداکثر طول کل 35 سانتیمتر و میانگین رایج طول استاندارد، 16.5 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه بیشتر از فیتوپلانکتون‌ها، بویژه دیاتوم‌ها و نیز داینوفلاژله ها، و در کنار آن لارو پاروپایان، نرمتنان و سخت‌پوستان، میگو، ناجورپایان و پرتاران
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: برای انسان بی‌خطر است.
• سایر توضیحات:

■ تولیدمثل ماهی شکم‌تیغی

از اندازهء 15 سانتمیتری بالغ می‌شود.
در خور رودخانه گوداواری فوریه تخمریزی می‌کند.
در تودهء آب تخم خود را رها کرده و از آنها نگهداری نمی‌کند.

■ صید ماهی شکم‌تیغی

با لوازم صید محلی، ترال و...

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی شکم‌تیغی

ارزش تجاری بالایی دارد.
گاهی به عنوان طعمه استفاده می‌شود.
بصورت تازه، خشک، خشک و شور و پخته فروخته می‌شود.
از آن میت‌بال درست می‌کنند.

■ وضعیت ذخایر ماهی شکم‌تیغی

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی شکم‌تیغی

بیماری انگلی Faustula Disease در این گونه دیده شده است.

○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی ماهی شکم‌تیغی: