:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده نیزه ماهیان ← گونه نیزهماهی (مارلین) راهراه
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Kajikia audax (Philippi, 1887)j
:: نام فارسی و محلی ایران: مارلین راهراه، و نیز: نیزه ماهی مخطط، نیزه ماهی راهراه
-
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: شعاعبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Superorder: -
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Xiphioidei
← Family: Istiophoridae (خانواده: نیزهماهیان) (En: Billfishes)
← Genus: Kajikia (جنس: سفیدراهراهها)
← Species: Kajikia audax (گونه: مارلین راهراه)
:: نام انگلیسی: Striped marlin و نیز : barred marlin, Beak, Spikefish, Spearfish
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: خیل البحر ، مرلين كاجيكي مخطط
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Histiophorus audax, Makaira audax, Istiophorus audax, Tetrapturus audax
:: ریشه لغوی: audax: از واژه audāx (لاتین): جسور، خشن
■ کشورهای محل زندگی ماهی مارلین راهراه
• گزارششده از آبهای ایران و حدود هفتاد و پنج کشور از جمله:
آسیا: بنگلادش، هند، کامبوج، ژاپن، کره جنوبی، مالزی، مالدیو، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، ویتنام و یمن
آفریقا: کومور، جیبوتی، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سیشل، سومالی، آفریقای جنوبی، تانزانیا،
آمریکای شمالی و مرکزی: ایالات متحده، کاستاریکا، السالوادور، گواتمالا، هندوراس،مکزیک، نیکاراگوا، پاناما
آمریکای جنوبی: شیلی، کلمبیا، اکوادور، گالاپاگوس، پرو
اقیانوسیه: گوام، استرالیا، کیریباتی، هاوایی، پلی نزی، جزایر کوک، نیوزیلند، تاهیتی، جزایر سلیمان، تونگا و...
■ زیستگاههای گزارششده ماهی مارلین راهراه
• بومی خلیج فارس و دریای عمان، و نیز:
دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج بنگال، دریای چین، خلیج عدن، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، فلات نیوزیلند، اقیانوس آرام، آبهای پرو و گالاپاگوس، دریای سرخ، دریای ژاپن، دریای تاسمان، دریای زرد و...
■ ویژگیهای زیستگاه ماهی مارلین راهراه
دریایی، پلاژیک-اقیانوسی، و اقیانوس رو. از سطح تا عمق 200 متر مشاهده میشود.
ساکن مناطق نیمه گرمسیری، از 20 درجه سانتیگراد تا 25 درجه سانتیگراد
گونه ای اپی پلاژیک و اقیانوسی است که معمولا بالای لایه ترموکلاین دیده میشود.
به نسبت مارلین سیاه، در آبهای سردتری دیده میشود.
از نظر پراکنش، غالبترین گونه در بین نیزه ماهیان است و هرچه از فلات قاره دور می شوند، این فراوانی بیشتر میگردند.
در ساحل، تنها در مواقعی که یک گودال عمیق مجاور ساحل باشد مشاهده میگردند.
مختصات جغرافیایی: از 46 ° شمالی تا 47 ° جنوبی و از 19 ° شرقی تا 69 ° غربی دیده میشود.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک نیزهماهی (مارلین) راهراه
• شکل بدن: باله پشتی فاقد خار و دارای 42 تا 48 شعاع نرم | دارای دو باله پشتی است | ارتفاع اولین باله پشتی بلندتر از بیشترین ارتفاع بدن است | باله های سینه ای هلالی شکل و منعطف هستند و 18 تا 22 شعاع دارند | باله مخرجی فاقد خار و دارای 18 تا 24 شعاع نرم | بدن کشیده و فشرده | آرواره بالایی به یک نیزه قدرتمند و با اندازه متوسط منتهی میشود | بدن پوشیده از فلسهای فشرده و برجسته با 1 یا 2 نقاط تیز است | پشت این ماهلی آبی تیره و ناحیه شکم نقره فام است، غشاء و پرده اولین باله پشتی سیاه آبی فام بدون نقاط تیره است | پهلوها دارای حدود 15 تا 20 نوار آبی فام هستند | اولین باله پشتی آبی تیره است و سایر باله ها قهوه ای تیره که گاهی پایین باله آبی تیره است
• اندازه: حداکثر طول کل نیزهماهی راه راه، 420 سانتیمتر گزارش شده است. طول کلّ رایج آن حدود 290 سانتیمتر است. حداکثر وزن گزارش شده 440 کیلوگرم است.
وزن مغز یک مارلین راه راه 23 کیلوگرمی، حدود 1420 میلی گرم است.
• طول عمر: حداقل ده سال
• غذا: غذای اصلی نیزه ماهی راه راه شامل ماهیها، سخت پوستان و اسکوئیدها میشود. ماهیان مورد تغذیه آنها بیشتر شامل ماکرلها، ساردین، آنچوی و نیز بی مهرگانی نظیر ماهی مرکب و خرچنگ قرمز در صورت در دسترس بودن میشود.
• ژنتیک: ـ
• خصوصیات رفتاری: بی خطر برای انسان. بسیار مهاجر است. بیش از سایر نیزه ماهیان به زندگی گله ای تمایل دارد.
• سایر توضیحات: نیزه ماهی راه راه مورد تغذیهء کوسه ها، وال ها و دولفین ها و بعضی از ماهیان بزرگ تن زردباله (گیدر) و ماهی گالیت(دولفین ماهی/ ماهی ماهی) قرار می گیرد.
سرعت شنای عادی این ماهی 1.8 متر بر ثانیه است و با حرکت بدن و یا باله دمی و به شیوه تن ماهیان شنا میکند.
■ تولیدمثل نیزهماهی (مارلین) راهراه
مارلین راهراه مادّه، تخمریزی چندمرحله ای داشته و نمو تخمها ناهمگون است.
تعداد لاروها در اوایل تابستان بسته به محل تخمریزی، افزایش می یابند. کاهش دما از 24 درجه منجر به محدودیت پراکندگی و گسترش لاروها هم در اقیانوس هند و هم در اقیانوس آرام میشود. مناطق تخمریزی نیزه ماهی راه راه بین 10 درجه جنوبی تا 30 درجه جنوبی در جنوب غرب اقیانوس آرام، و 10 درجه جنوبی تا 20 درجه جنوبی در شمال شرق اقیانوس هند هستند.
هماوری مطلق این ماهی بیش از سه میلیون عدد تخم است
■ صید نیزهماهی (مارلین) راهراه
ماهی مارلین راهراه، صید تجاری دارد و با نیزه نیز شکار میشود. برای صید ورزشی نیز مناسب است.
صید صنعتی آن در کنار تن ماهیان انجام میشود. صید صنعتی آن از سال 1900 در جنوب کالیفرنیا آغاز شد که با نیزه و یا قلاب انجام می شد، امروزه استفاده از نیزه برای صید مارلین در این منطقه ممنوع است. در مکزیک با تورهای گوشگیر نیز صید می گردد.
■ ارزشهای اقتصادی نیزهماهی (مارلین) راهراه
گوشت نیزهماهی راهراه گوشت مارلین راه راه بهترین گوشت در بین نیزه ماهی ها برای درست کردن ساشیمی و سوشی است. اغلب بصورت یخ زده و گاهی تازه و دودی فروخته میشود.
■ وضعیت ذخایر نیزهماهی (مارلین) راهراه
وضعیت در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "در نزدیکی تهدید" (NT) است.
در دو دهه اخیر میزان صید آن تقریبا همیشه سیر نزولی داشته است.
■ بهداشت و بیماریهای نیزهماهی (مارلین) راهراه
در بدن این ماهی نیز مانند سایر نیزه ماهیان، جیوه مشاهده شده که مصرف همیشگی و پیاپی آن را توصیه نمیکنند.
○ تصاویر و فیلم از نیزهماهی (مارلین) راهراه
|