:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسه‌ماهیان سفید ← گونه کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Lamna nasus (Bonnaterre, 1788)j
:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
• اسامی محلی » -
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروف‌ماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرم‌آبشش‌داران)
← Superorder: Galeomorphii
← Order: Lamniformes (راسته: کوسه‌سانان)
← Family: Lamnidae (خانواده: کوسه‌ماهیان سفید / سفیدکوسگان) (En: Mackerel sharks or white shark)
← Genus: Lamna (جنس: لامنا)
← Species: Lamna nasus (گونه: کوسه زره‌پوش یا پوربیگل)
:: نام انگلیسی: Porbeagle و نیز: Mackerel shark, Beaumaris shark, Blue dog
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: بربيجل، قصف، لياء، بًنبًك
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Squalus nasus, Squalus cornubicus, Lamna cornubica, Squalus pennanti, Lamna pennanti, Squalus monensis, Squalus cornubiensis, Squalus selanonus, Selanonius walkeri, Lamna punctata, Oxyrhina daekayi, Lamna philippii, Lamna whitleyi
:: ریشه لغوی: Lamnaاز واژه lamna, -es (یونانی)= نوعی کوسه / nasus (یونانی)= بینی
■ کشورهای محل زندگی کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
• فهرست‌شده در اسامی ماهیان آب‌های ایران (عوفی، 1394)→[نیازمند بررسی بیشتر دارد و ممکن است اشتباه باشد] و کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: لبنان، سوریه، فلسطین
آفریقا: الجزایر، مصر، لیبی، مراکش، آفریقای جنوبی، تونس
اروپا: ترکیه، قبرس، آلبانی، بلژیک، بوسنی و هرزگوین، کرواسی، دانمارک، فنلاند، فرانسه، آلمان، یونان، ایسلند، ایرلند، ایتالیا، مالت، موناکو، مونته نگرو، هلند، نروژ، پرتغال، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، انگلستان
اقیانوسیه: استرالیا، نیوزلند
آمریکای شمالی: کانادا، ایالات متحده
آمریکای جنوبی: آرژانتین، برزیل، شیلی، اروگوئه
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
• احتمالا بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای اژه، دریای عرب، اقیانوس اطلس، دریای بالتیک، برمودا، کیپ ورد، فلات قاره شرق برزیل، فلات‌قاره شرق‌مرکزی و جنوبشرقی استرالیا، جزیره کورسیکا، جرمن بایت، دریای گرینلند، دریای ایونیان، دریای مدیترانه، فلات قاره نیوزلند، دریای شمال، دریای نروژ، اقیانوس آرام، دریای تاسمان، دریای مرمره، فلات قاره جنوب برزیل و...
■ ویژگی‌های زیستگاه کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
دریازی. دور از بستر. مهاجر در دریا: تا 2370 متر مهاجرت آن محاسبه شده است.
در عمق 0 تا 1360 متری و بیشتر تا 300 متری مشاهده شده است.
در آب‌های خنک با دمای 1 تا 23 درجه سانتیگراد بیشتر دیده می‌شود.
از آب‌های ساحلی تا دور از ساحل و گاه اقیانوس مشاهده می‌شود.. در زمستان به آب‌های عمیق می‌رود.
مختصات جغرافیایی: 76°شمالی تا 59°جنوبی و 180°غربی تا 180°شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
• شکل بدن: دو باله پشتی، دومی کوچک | کوسه‌ای لاغر و دوکی‌شکل | چشم‌های سیاه بزرگ | پوزه مخروطی نوک‌تیز | شکاف‌های آبششی دراز | دندانهای کوچک و نازک با لبهء نرم | روی ساقه دمی دارای کیل قوی | باله دمی هلالی | رنگ بدن در ناحیه پشتی خاکستری تیره، در پهلوها سفید و بدون لکه. انتهای عقبی اولین بالهء پشتی سفید | باله سینه‌ای بلند و نازک
• اندازه: طول کل آن حداکثر 350 سانتیمتر و میانگین طول کل رایج آن 244 سانتیمتر است. حداکثر وزن آن 230 کیلوگرم است.
• طول عمر: حداکثر سن در نیمکره جنوبی 65 سال و در نیمکره شمالی 26 سال است.
• غذا: تغذیه از ماهیان گله‌ای کوچک و متوسط، سایر کوسه‌ها، اسکویید و ماهیان نزدیک بستر مثل روغن‌ماهی، هداک و...
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: مهاجم و خطرنک برای انسان، اگرچه موارد حملهء آن انگشت‌شمار است. ممکن است تنها یا در گروه‌هایی دیده شود. تجمعات تغذیه‌ای تشکیل می‌دهد. در تعقیب شکار، گاه وارد شوری‌های زیر 10 می‌شود.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
از اندازهء 170 سانتیمتری بالغ است.
ماهی ماده بزرگتر از نر است.
همنوع‌خواری در دورهء جنینی دیده شده است.
در هر زایمان 1 تا 5 و معمولا 4 نوزاد به دنیا می‌آورد.
احتمالا سالیانه زایمان دارد.
زایمان 8-9 ماه طول می‌کشد.
نوزاد در بدو تولد 60-80 سانتیمتر طول دارد.
محل تولیدمثل معمولا دور از ساحل است.
در طول سال بجز جولای تا سپتامبر در رحم ماده، جنین وجود دارد.
تولیدمثل بیشتر در اواخر تابستان و زایمان در بهار سال بعد است.
■ صید کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
به عنوان صید اصلی یا صید جانبی در تورهای گوشگیر، تورهای عمودی زیرآبی، پرساین، رشته‌قلاب طویل و گاهی ترال
■ ارزش‌های اقتصادی کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
ارزش تجاری بالایی دارد. گوشت آن کیفیت و بافت خوبی دارد. بصورت تازه، خشک یا شور و منجمد مصرف انسانی دارد.
از لاشه برای ساخت غذای ماهی و نیز از کبد آن برای استخراج روغن استفاده می‌شود. باله‌ها در صنعت بالهء کوسه و سوپ باله استفاده می‌شود.
صید ورزشی دارد.
■ وضعیت ذخایر کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
در سیاههء قرمز گونه‌های IUCN، ارای وضعیت "گونه آسیب‌پذیر" (VU) است، البته وضعیت جمعیت‌های گوناگون آن، متفاوت است.
■ بهداشت و بیماری‌های کوسه زره‌پوش یا پوربیگل
انگل‌های گزارش‌شده از بدن این کوسه:
سستود Phyllobothrium dagnallium در معده، روده و دریچه تنفسی
سستود Dinobothrium septaria و Hepatoxylon trichiuri
پاروپاهای Dinemoura producta, Laminifera doello-juradoi, و Pandarus floridanus
○ تصاویر و ویدئوهایی از کوسه زره‌پوش یا پوربیگل:
|
