:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده جراح‌ماهیان ← گونه تک‌شاخ‌ماهی براق

»» سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Naso hexacanthus (Bleeker, 1855)j
:: نام فارسی و محلی ایران: تک‌شاخ‌ماهی براق

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Acanthuroidei (زیرراسته: جراح‌ماهی‌واران)
← Family: Acanthuridae (خانواده: جراح‌ماهیان) (En: Surgeonfishes)
← Subfamily: Nasinae
← Genus: Naso (جنس: تک‌شاخ‌ماهی‌ها)
← Species: Naso hexacanthus (گونه: تک‌شاخ‌ماهی براق )

:: نام انگلیسی: Sleek unicornfish و نیز: Horse-face unicorn, Nohorn unicorn, Blacktounge unicornfish, Blue-tail unicorn, Thorpe's unicornfish
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: - ،
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Priodon hexacanthus, Naseus vomer, Naso vomer, Naso thorpei
:: ریشه لغوی: Naso از واژه nasus (یونانی)= بینی

■ کشورهای محل زندگی تک‌شاخ‌ماهی براق
• فهرست‌شده در اسامی ماهیان آب‌های ایران (عوفی، 1394)←[نیازمند بررسی بیشتر: در هیچکدام از کشورهای حاشیه خلیج فارس و دریای عمان گزارش از وجود این گونه در این دو اکوسیستم یافت نشد.] و نیز:
آسیا: اندونزی، ژاپن، اردن، مالزی، مالدیو، فیلیپین، عربستان، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام، یمن، پاکستان
آفریقا: مصر، کنیا، موریس، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، تانزانیا
اقیانوسیه: استرالیا، ساموآ، پلی نزی، فیجی، تاهیتی، پاپوآ گینه نو، پالائو، تونگا و...

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده تک‌شاخ‌ماهی براق
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان، و همچنین:
دریای آندامان، دریای عرب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، فلات‌های شرق‌مرکزی، شمالی، شمالشرقی و شمالغربی استرالیا، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کمیبی، خلیج لانوزا، خلیج لیته، خلیج مالالاگ، خلیج میلنه، اقیانوس آرام، آب‌های پلی نزی، دریای سرخ، خلیج سارانگانی، آب‌های ساحلی سومالی، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای زرد و...

■ ویژگی‌های زیستگاه تک‌شاخ‌ماهی براق
دریازی و نیز آب‌های لب‌شور. نزدیک مرجان‌ها. بنتوپلاژیک (بستر و دور از بستر)
در عمق 6 تا 150 متری و بیشتر 10 تا 137 متری مشاهده می‌شود.
ساکن آب‌های گرمسیری با دمای 25 تا 28 درجه سانتیگراد
ساکن آب‌های شفاف و شیب‌های مرجانی رو به دریا
مختصات جغرافیایی: از 31°شمالی تا 32°جنوبی و 30°شرقی تا 122°غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک تک‌شاخ‌ماهی براق

• شکل بدن: باله پشتی دارای 6 شعاع سخت و 26-29 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2 شعاع سخت و 27-30 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 17-18 شعاع نرم | باله شکمی دارای 1 شعاع سخت و 3 شعاع نرم | باله دمی کم و بیش صاف | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 13-14 عدد | بدن مخروطی و فشرده با پیشانی محدب | دهان از نوع انتهایی | فلس از نوع شانه‌ای | دهان کوچک با دندان‌های خیلی ریز که بعضی دندانه‌دندانه هستند، بالغین در آرواره بالایی 80 و آرواره پایینی 100 دندان دارند | ساقه دمی باریک | رنگ بدن در پشت خاکستری قهوه‌ای تیره که تدریجا زرد می‌شود و این رنگ ممکن است در نمونه‌های مختلف فرق کند. لبهء سرپوش آبششی و پیش‌سرپوش آبششی معمولا قهوه‌ای تیره، باله‌های پشتی و مخرجی زردفام با نوارهای کمرنگ قهوه‌ای و لبهء آبی. زبان سیاه.
• اندازه: حداکثر طول چنگالی 75 سانتیمتر و میانگین رایج طول کل 50 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه از زئوپلانکتون‌هایی نظیر لارو خرچنگ‌های گرد، کرم‌های پیکانی، آبدزدک‌های دریایی (Tunicata)، و گاهی جلبک‌های قرمز رشته‌ای
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان. معمولا بصورت گله دیده می‌شود. روزگرد و غیرسمی.
• سایر توضیحات: بوسیله ماهیانی نظیر سرخوماهیان شکار می‌شود.

■ تولید مثل تک‌شاخ‌ماهی براق

در اندازه 45 سانتیمتری بالغ است.
در آب‌های آزاد و بصورت جفتی تولیدمثل و تخمریزی کرده و از تخم و نوزاد نگهداری نمی‌کنند

■ صید تک‌شاخ‌ماهی براق

-

‏■ ارزش‌های اقتصادی تک‌شاخ‌ماهی براق

صید تجاری دارد.
صید ورزشی دارد.
در آکواریوم‌های بزرگ نگهداری می‌شود.

■ وضعیت ذخایر تک‌شاخ‌ماهی براق

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های تک‌شاخ‌ماهی براق

بیماری انگلی Lecithocladium Infestation، بیماری انگلی Prosogonotrema Infestation و بیماری انگلی Hurleytrematoides Infestation در این گونه گزارش شده است.

○ تصاویر و فیلم از تک‌شاخ‌ماهی براق: