:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده گیشماهیان »» گونه خلبانماهی (گیش نواری)
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Naucrates ductor (Linnaeus, 1758)
:: نام فارسی و محلی ایران: خلبانماهی، گیش نواری، ماهی خلبان.
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: پَتر. هرمزگان: جَش، گشرون، طالع. بوشهر: داغی، جسم، جس. سایر نامها: کارتر، ساعول، برک، کش، سال، سل، جاله، دخور، تاله بزک، مقوا...
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Superorder: -
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوفماهیواران)
← Superfamily: Percoidea
← Family: Carangidae (خانواده: گیشماهیان) (En: Jacks and pompanos)
← Subfamily: Naucratinae
← Genus: Naucrates
← Species: Naucrates ductor (گونه: خلبانماهی)
:: نام انگلیسی: Pilotfish و نیز: Sucker, Pilot
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: ربان مبذول، هجلالا، غزاله، حلوایو، بغبغ، لالاجه ...
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیر معتبر: Gasterosteus ductor, Hemitripteronotus quinquemaculatus, Naucrates fanfarus, Naucrates indicus, Naucrates noveboracensis, Seriola dussumieri, Nauclerus abreviatus, Naucrates angeli, Thynnus pompilus, Nauclerus triacanthus, ...
:: ریشه لغوی: Naucrates از واژه naykrates, -es, -es (یونانی)= برتری در دریا
◄ علت نام خلبان ماهی: در گذشته معتقد بودند که این ماهی کشتیها را به سمت بندر موردنظرشان هدایت میکند.
■ کشورهای محل زندگی خلبانماهی
• گزارششده از آبهای ایران و نیز بیش از 165 کشور جهان.
■ زیستگاههای گزارششده خلبانماهی
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و اکوسیستمهای متعدد در جهان.
■ ویژگیهای زیستگاه خلبانماهی:
دریایی، در مجاورت صخرههای مرجانی
در عمق 0 تا 300 متری حضور دارد.
ساکن مناطق نیمهگرمسیری.
در نواحی دور از ساحل.
مختصات جغرافیایی: از 61° شمالی تا 43° جنوبی و 180° غربی تا 180° شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک خلبانماهی
• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 5-6 شعاع سخت و 25-29 شعاع نرم است | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 15-17 شعاع نرم است | بدن کشیده و باریک است و زیاد فشرده نیست | انتهای قدامی آروارهء بالایی مقابل لبهء چشم قرار دارد | باله پشتی 4 یا 5 شعاع سخت کنار هم و یک شعاع سخت دیگر همراه 25 -29 شعاع نرم | خط جانبی بدون اسکات | ساقه باله دمی دارای کیل گوشتیِ توسعهیافته | بدن ماهی زنده، آبی تیره یا روشن، همراه 6 یا 7 نوار تیره و پهن و نقاط سفید روی لوبهای دمی و لوبهای پشتی دوم و لوب مخرجی
• اندازه: حداکثر طول کل 70 سانتیمتر و طول کل رایج آن حدود 40 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: از قطعات پسمانده از ماهی میزبان خود، انگلها و فضولات آنها و نیز از ماهیان کوچک و بیمهرگان تغذیه مینماید.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بیخطر برای انسان. دارای ارتباط تقریبا همزیستی با کوسهها، سپرماهیان و سایر ماهیان استخوانی و لاکپشتها است. نوزادان و ماهیان جوانتر در مجاورت عروسهای دریایی و علفهای دریایی شناور زندگی میکنند.
مثل بسیاری دیگر از اعضای این خانواده، ماهیان جوان دور اشیاء شناور از جمله عروس دریایی و در صورت نبودن نمونه طبیعی، دور اشیاء ساخته شده بوسیله انسان جمع میشوند.
• سایر توضیحات: باوجود اینکه خلبان ماهی اغلب اطراف دهان کوسهها حرکت میکند تا از انگلهای آنها تغذیه کند و حتی نمونههای کوچک آن وارد دهان کوسه میشوند، ولی موارد خورده شدن آنها بوسیله کوسهها بسیار نادر بوده است.
■ تولید مثل خلبانماهی
تخمریزی در حد فاصل ماههای آگست تا دسامبر
تخمها در نزدیکی بستر قرار داشته و لاروها پلانکتونی هستند.
■ صید خلبانماهی
با تور گوشگیر و ترال بیشتر صید میشود.
■ ارزشهای اقتصادی خلبانماهی
دارای ارزش تجاری صیادی کمی است، اما گوشت مطبوعی دارد.
بیشتر بصورت تازه عرضه میشود.
صید ورزشی دارد.
ماهی آکواریومی بویژه در آکواریومهای عمومی
■ وضعیت ذخایر خلبانماهی
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماریهای خلبانماهی
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی خلبانماهی:
|