:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده گربهماهیان دریایی »» گونه گربهماهی بزرگ
■ سیستماتیک:
:: نام علمی گونه: Netuma thalassina (Rüppell, 1837)j
:: نام فارسی و محلی ایران: گربهماهی بزرگ
:: ردهبندی کامل↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Siluriformes (راسته: گربهماهیسانان)
← Superfamily: Arioidea
← Family: Ariidae (خانواده: گربهماهیان دریایی) (En: Sea catfishes)
← Subfamily: Ariinae
← Genus: Netuma
← Species: Netuma thalassina (گونه: گربهماهی بزرگ)
:: نام انگلسی: Giant catfish و نیز: Giant marine-catfish , Salmon catfish
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین : خِن، کن، جم
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیر معتبر: Bagrus thalassinus, Arius thalassinus
:: ریشه لغوی: Netuma : زبان تامیلی = به معنای رقص
■ کشورهای محل زندگی گربهماهی بزرگ:
• گزارششده در آبهای ایران و نیز:
کویت، عمان، استرالیا، مالزی، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، فیلیپین، میانمار، سریلانکا، تایوان، ویتنام، تایلند، کامبوج، جیبوتی، مصر، اریتره، یمن، موزامبیک، سومالی، تانزانیا و...
■ زیستگاههای گزارششده گربهماهی بزرگ:
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان، و نیز:
اقیانوس هند، دریای عرب، خلیج بنگال، سواحل استرالیا، دریای شرقی و جنوبی چین، خلیج بنگال، خلیج عدن، دریای مدیترانه، اقیانوس آرام، دریای سرخ، دریای سمر، خلیج سن میگل، خلیج سورسوگون،و...
■ ویژگیهای زیستگاه گربهماهی بزرگ:
ساکن دریا، آب شیرین و لب شور. هردورو(مهاجر از آب شیرین به شور و برعکس، نه الزاما برای تولید مثل).
ساکن عمق 10 تا 195 متری.
ساکن
نواحی نیمهگرمسیری. در دماهای 26-29 درجه بیشتر حضور دارد.
کفزی: در بسترهای نرم و سخت و سنگی، دارای علفهای دریایی و یا مرجانی دیده میشود. گونه ای دریازی است، اما اغلب در خورها هم دیده میشود، ولی ندرتا وارد آب شیرین میگردد. یوریهالاین است،
مختصات جغرافیایی: از 34° شمالی تا 34° جنوبی و 32° درجه شرقی تا 154° شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک گربهماهی بزرگ:
شکل بدن: بدن کشیده | شکل پوزه در نرها نوک تیز و آرواره پایین کوتاهتر از آرواره بالا و در ماده ها گرد و آروارههای بالا و پایین تقریبا برابر | دندانها کامی پرز مانند و بر روی سه قطعه که مجموعا یک سه گوش را در هر طرف تشکیل می دهند مجتمع هستند، قطعه عقبی طویلتر است | یک شعاع سخت قوی در ابتدای باله های سینهای و اولین باله پشتی وجود دارد | باله دمی دو شاخه و باله مخرجی کوتاه است | شعاعهای باله مخرجی 15 تا 18 عدد است. | رنگ بدن در نرها در قسمت پشتی قهوهای (قرمز) تیره تا خاکستری مایل به آبی که در قسمت شکمی شامل رنگدانههای متراکم است | ماده ها بصورت یکدست خاکستری تا تیره هستند.
اندازه: حداکثر طول استاندارد 185 سانتیمتر و معمولا 70 سانتیمتر است. حداکثر وزن آن 1 کیلوگرم بوده است
طول عمر: بیشترین سن گزارششده از ایالات متحده آمریکا، کالیفرنیا، و 29 سال بوده است، اگر چه بعضی منابع 16 سالگی را مورد اطمینان میدانند.
غذا: بیشتر از خرچنگهای گرد مثل جنس Ocypode sp.، میگوهایی مثل Penaeus spp.و میگوی مانتیس جنس Squilla ، خارپوستانی چون خیار دریایی جنس Holothuria sp. تغذیه میکند، اما سایر ماهیان و نرمتنان را نیز میخورد.
ژنتیک: -
خصوصیات رفتاری: برای انسان خطرناک است.
سایر توضیحات:
■ تولیدمثل ماهی بزرگ:
بطور میانگین در اندازه 36 سانتیمتری بالغ هستند.
جنسها جدا همراه با لقاح خارجی.
تخمها در دهان لقاح مییابند. بچهماهیان نورس همچنان در دهان ماهی نر پناه میگیرند تا به سن دوماهگی برسند و دهان ماهی نر را ترک میکنند.
نرها بلافاصله با ولع شروع به تغذیه میکنند و ممکن است نوزادان جوان خود را نیز بخورند.
■ صید گربهماهی بزرگ:
ترال کف ، صید ورزشی با قلاب، تورهای گوشگیر، گرگور و رشته قلابهای طویل
■ ارزشهای اقتصادی گربهماهی بزرگ:
در سطح جهان ماهی مهمی با مصرف غذایی است و اغلب تازه و گاه خشک شده فروخته میشود.
صید ورزشی نیز دارد.
در ایران به لحاظ مسائل شرعی در مناطق شیعه نشین مصرف ندارد.
⧠ وضعیت ذخایر گربهماهی بزرگ:
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت نامشخص است.
■ بهداشت و بیماریهای گربهماهی بزرگ:
آلودگی انگلی Elongoparorchis و نیز آلودگی انگلی Monodhelmis در آنها مشاهده شده است.
○ تصاویر و فیلمهای گربهماهی بزرگ:
|