:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده سوسمارماهیان ← گونه کیجار منقوط
■ سیستماتیک:
:: نام علمی گونه: Saurida undosquamis (Richardson, 1848)j
:: نام فارسی و محلی ایران: کیجار منقوط، حسون
• اسامی محلی ایران » سیستان و بلوچستان: شیرو. بوشهر: کِرِی شو. هرمزگان: کیمورگ، کیلمور. خوزستان: کِرِی شو، برم. سایر نامهای محلی: کیمار، کاریچون، شیرآور، کاسور، حسون.
:: ردهبندی کامل↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Aulopiformes (راسته: لولهسانان)
← Family: Synodontidae (خانواده: سوسمارماهیان / کیجارماهیان / حسونماهیان) (En: Lizardfishes)
← Subfamily: Harpadontinae
← Genus: Saurida (جنس: کیجار)
← Species: Saurida undosquamis (گونه: کیجار منقوط)
:: نام انگلیسی: Brushtooth lizardfish و نیز Checkered lizardfish, Largescale lizardfish,
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: حسوم، مکرونا، برم
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیر معتبر: Saurus undosquamis, Saurida undosquamia
:: ریشه لغوی: واژه Saurida در یونانی sauros و به معنای مارمولک و سوسمار
■ کشورهای محل زندگی ماهی کیجار منقوط
• گزارششده از آبهای ایران و نیز:
استرالیا، چین، جیبوتی، مصر، هنگ کنگ، هند، اندونزی، ژاپن، کنیا، کره شمالی و جنوبی، لبنان، مالزی، مالدیو، موزامبیک، میانمار، عمان، پابوا گینه نو، فیلیپین، آفریقای جنوبی، سودان، تایوان، تانزانیا، تایلند، ویتنام و یمن
معرفی شده به: معرفی شده به آلبانی، قبرس، یونان، فلسطین، اردن، لیبی، و سوریه
وضعیت این گونه در کشورهای ترکیه و سومالی نا مشخص است
■ زیستگاههای گزارششده ماهی کیجار منقوط
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان و نیز:
اقیانوس اطلس، خلیج بنگال،دریال کورال ، دریای شرق چین، خلیج عدن، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لیت، خلیج لینگاین، دریای مدیترانه(معرفی از طریق کانال سوئز)، پشته شمال و شمال غرب استرالیا، خلیج اورموک،اقیانوس آرام، خلیج پاگابیلو، خلیج پانگوئیل، دریای سرخ(معرفی)، س دریای سمر، خلیج سن میگل، خلیج سن پدرو، دریای ژاپن، جریانات ساحلی سومالی، دریای جنوب چین، دریای ویسایان و ...
■ ویژگی هایزیستگاه ماهی کیجار منقوط
دریازی، وابسته به صخرههای مرجانی. چندمهاجرتی.
در عمق 1 تا 350 متر و معمولا بین 20 تا 60 متری دیده میشود.
ساکن مناطق معتدله.
در مناطق سابلیتورال بیش از 100 متر عمق روی بسترهای شنی یا گلی آبهای ساحلی یافته میشود.
مختصات جغرافیایی: از 40درجه شمالی تا 30درجه جنوبی و 32 درجه شرقی تا 174 درجه شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی کیجار منقوط
• شکل بدن: 11-12 شعاع نرم در باله پشتی | 11-12 شعاع نرم در باله مخرجی | بدن سیگاری شکل گرد یا تا حدی فشرده، مقطع عرضی بدن گرد | سر نوک تیز و تخت | پوزه گرد | منطقه باله پشتی نزدیک تر به منطقه فرضی باله چربی است تا به نوک پوزه | منطقه باله مخرجی نزدیکتر به پایه دم است تا به سرپوش آبششی | رنگ قهوهای-خاکستری در بالا و کرم رنگ در پایین | دارای 8-10 نقطه تیره تر در طول میانی پهلوها | دهان انتهایی |
• اندازه: در هنگام بلوغ حدود 19-20 سانتیمتر دارند. حداکثر طول استاندارد 50 سانتیمتر در نرها است. طول رایج آنها 30 سانتیمتر است.
• طول عمر: حداکثر 7 سال گزارش شده است.
• غذا: بیشتر از ماهیان (بویژه آنچوی و کفال سرخMullus surmuletus )، سختپوستان و سایر بیمهرگان تغذیه مینماید.
ماهیان استخوانی نظیر جنسها و گونههای:
Engraulis encrasicolus, Leiognathus klunzingeri, Leiognathus sp., Mullus barbatus, Stolephorus spp.
سختپوستانی نظیر گونهها و جنسهای: Metapenaeus spp., Penaeus spp., و خرچنگهای گرد
نرمتنان گوناگون، اسکوئید ها، هشت پاها
• ژنتیک: تعداد کروموزومها هاپلوئید / گامتیک برابر 24 عدد و کروموزومهای دیپلوئید / زیگوتیک برابر | 48-48 عدد.
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان
• سایر ویژگیهای: توسط آبزیان دیگری شکار میشوند مثل کوسههای Carcarhinidae, خانوادههای: Coryphaenidae, Sphyraenidae, Synodontidae, Trichiuridae
■ تولیدمثل ماهی کیجار منقوط
در ژاپن در فاصله ماههای اپریل تا ماه می تخمریزی میکند.
از تخمها محافظت نمیکنند. در آبهای آزاد تخمریزی میکنند.
تخمهای این گونه، ویژگی اختصاصیای ندارد، اما شفافیت و صاف بودن زرده تخمها آنها را از تخمهای برخی کفالماهیسانان متمایز میکند.
قطر تخمهای ماهی کیجار منقوط 1020-1130µm است. تخمها شفاف و فضای پریویتلین باریک است. دارای 45-52 میومر است.
انکوباسیون تخمهای کیجار منقوط حدود 50-55 ساعت طول میکشد..
لارو اولیه روده کشیده داشته که 64 درصد طول بدن است و تعداد میومرهای آن بیش از 45 است، لارو سه چهار روزه، دارای چهار لکه رنگی است که یکی در بخش ساقه دمی و سه تا پیش از محل باله مخرجی قرار دارند.
■ صید ماهی کیجار منقوط
تا حدی بهرهبرداری تجاری دارد.
■ ارزشهای اقتصادی ماهی کیجار منقوط
بیشتر بصورت یخزده و گاهی ، اما در ژاپن بصورت فیش کیک، برای غذاهای خاص فروخته میگردد.
■ وضعیت ذخایر کیجار منقوط
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماریهای ماهی کیجار منقوط:
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی کیجار منقوط:
|