:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده تونماهیان ← گونه ماهی قباد ژاپنی
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Scomber japonicus Houttuyn, 1782
:: نام فارسی و محلی ایران: قباد ژاپنی
اسامی محلی » -
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Superorder: Acanthopterygii (بالاراسته: خاربالهداران)
← Clade: Percomorpha (کلاد: سوفریختان)
← Order: Scombriformes (راسته: تونماهیسانان)
← Suborder: Scombroidei (زیرراسته: تونماهیواران)
← Family: Scombridae (خانواده: تونماهیان) (En: Mackerels, tunas, bonitos)
← Subfamily: Scombrinae (زیرخانواده: تونتباریان)
← Tribe: Scombrini (تبار: خالخالیهای اصلی)
← Genus: Scomber (جنس: خطخطیها)
← Species: Scomber japonicus (گونه: قباد ژاپنی)
:: نام انگلیسی: Chub mackerel و نیز: American mackerel, Atlantic chub mackerel, Big-eyed mackerel, Blue mackerel, Common mackerel, Japan mackerel, Pacific chub mackerel, Scomber, Slimy mackerel, Spanish mackerel, ...
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: بطابط، سكمبلا
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیر معتبر: Pneumatophorus japonicus, Scomber japonicus, Scomber saba, Scomber capensis, Pneumatophorus diego, Pneumatophorus japonicus diego, Scomber peruanus, Scomber colias, ...
:: ریشه لغوی: Scomber از واژه skombros (یونانی)= ماکرل
■ کشورهای محل زندگی قباد ژاپنی
• گزارششده از آبهای ایران (عوفی، 1394) و کشورهای دیگری از جمله:
آسیا: بحرین، چین، هنگ کنگ، ژاپن، کره شمالی، کره جنوبی، کویت، فیلیپین، تایوان
آفریقا: آفریقای جنوبی
آمریکای شمالی و مرکزی: کانادا، کوستاریکا، السالوادور، هندوراس، مکزیک، نیکاراگوآ، پاناما، ایالات متحده
آمریکای جنوبی: آرژانتین، شیلی، اکورادور، کلمبیا، پرو
اقیانوسیه: پالائو
■ زیستگاههای گزارششده قباد ژاپنی
• بومی خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
گسترش زیادی در سراسر جهان دارد،
■ ویژگیهای زیستگاه قباد ژاپنی
دریازی، پلاژیک-اقیانوسی، مهاجر در اقیانوس
در عمق 0 تا 300 متر و بیشتر 50 تا 200 متر دیده میشود.
ساکن مناطق نیمهگرمسیری. دمای 10 تا 27 درجه سانتیگراد.
گونهای ساحلی و پلاژیک است و به میزان کمتری اپیپلاژیک و مزوپلاژیک روی شیب قارّه.
مختصات جغرافیایی: از 60 ° شمالی تا 48 ° جنوبی و 116 ° شرقی تا 70 ° غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک قباد ژاپنی
• شکل بدن: باله پشتی مجموعا 9تا11 شعاع سخت و 11-12 شعاع نرم دارد | باله مخرجی 1 شعاع سخت و 12-14 شعاع نرم، شعاع سخت باله مخرجی واضح بوده و جدا از شعاعهای نرم است اما با غشای باله به آنها متصل است | باله سینهای دارای 18-21 شعاع نرم | باله شکمی دارای 1 شعاع سخت و 5 شعاع نرم | باله دمی دوشاخه | بدن دوکیشکل و با مقطع بیضی | پیشانی صاف | موقعیت دهان از نوع انتهایی | ستون مهرهها دارای 31 مهره | زره سینهای کامل گسترش نیافته | دارای کیسه شنا | اولین کمان آبششی دارای ۲۳ تا ۲۷ عدد خار آبششی | فلسهای عقب سر و اطراف باله سینهای بزرگتر و مشخص تر از سایر فلسهای بدن میباشد | بخش پشتی دارای نوارهای نازک زیگزاگ و موجدار و بخش شکمی بدون طرح یا دارای خطوط موجی در بعضی جمعیتهای اقیانوس اطلس | باله دمی دارای 5 بالچه روی لبههای بالایی و پایینی
• اندازه: حداکثر طول کل 64 سانتیمتر و طول چنگالی رایج 30 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش شده 2.9 کیلوگرم بوده است.
• طول عمر: حداکثر سن گزارششده 18 سال است.
• غذا: از پاروپایان و سایر سختپوستان، ماهیها و ماهیان مرکب تغذیه میکند.
• ژنتیک: تعداد کروموزومهای هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 و تعداد کروموزومهای دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 48-48 میباشد.
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان. مهاجرت اقیانوسی دارد. تشکیل گلههای منظمی بر اساس اندازه میدهند که از 3 سانتیمتری مشارکت در این گله شروع میشود. گاهی با بعضی گونههای نزدیک، تشکیل گلههای مشترک میدهند.
بالغین در طول روز نزدیک بستر مانده و شبها به سمت بالا میروند و تغذیه مینمایند.
در شرق آسیا زمستانها به مناطق عمیقتر رفته و غیرفعال میشوند.
سرعت شنا در حالت عادی 0.92 متر در ثانیه و در حالت انفجاری 2.25 متر بر ثانیه است.
• سایر توضیحات: شکار توسط گونههای مختلف از جمله:
تونماهیانی مثل Thunnus alalunga, Sarda sarda, Thunnus thynnus, Scomber japonicus. نهنگهای خانواده Balaenopteridae، شیرهای دریایی، پرندگان دریایی، چهارگوشماهیان خانواده Rajidae مثل Raja clavata. ماهیان استخوانی دیگر مثل Seriola lalandi, Seriola rivoliana, Conger conger, Coryphaena hippurus, Merluccius gayi peruanus, Merluccius paradoxus, Atractoscion nobilis, Xiphias gladius. کوسهماهیان خانواده Carcharhinidae و Sphyrnidae و ...
■ تولیدمثل قباد ژاپنی
تخمگذار.
بصورت دستهای تخمریزی میکنند.
تخمریزی بیشتر در آبهای با دمای 15 تا 20 درجه انجام میشود و در چندین نوبت صورت میگیرد. معمولا به ازای هر گرم وزن ماهی 250 تا 300 تخم رها میشود و یک ماده بین 100000 تا 400000 تخم میگذارد ولی هماوری مطلق این ماهی ممکن است بسته به اندازه ماهی و جغرافیا، تا 1859173 عدد تخم هم برسد.
تخم و لاروها پلاژیک هستند.
■ صید قباد ژاپنی
وسایل صید آن تور گوشگیر، قلابهای طویل و تورهای گردان پیالهای است.
■ ارزشهای اقتصادی قباد ژاپنی
ارزش بالای اقتصادی دارد.
پرورش آن در بعضی کشورها مثل ژاپن انجام میشود.
در بازارهای جهان بصورت تازه، یخزده یا کنسرو و همچنین خشک-نمکسود و دودی فروخته میشود.
جذابیت صید ورزشی دارد.
در طب چینی کاربرد دارد.
■ وضعیت ذخایر قباد ژاپنی
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماریهای قباد ژاپنی
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی قباد ژاپنی:
|