:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده صافی‌ماهیان ← گونه ماهی صافی تیره

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Siganus luridus (Rüppell, 1829)j
:: نام فارسی و محلی ایران: صافی تیره
• اسامی محلی ایران » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Acanthuroidei (زیرراسته: جراح‌ماهی‌واران)
← Family: Siganidae (خانواده: صافی‌ماهیان) (En: Rabbitfishes)
← Genus: Siganus (جنس: صافی‌ماهی)
← Species: Siganus luridus (گونه: صافی تیره)

:: نام انگلیسی: Marbled spinefoot و نیز Little spinefoot, Squaretail rabbitfish
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: سمكة الصافي الداكنة، عرّاس، ابوشوکه شخری، بطاطه، مسوایت سودا، صافی
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Amphacanthus luridus, Teuthis lurida, Amphacanthus abhortani
:: ریشه لغوی: Siganus از واژه Siganus (یونانی)= خرگوش ماهی

■ کشورهای محل زندگی ماهی صافی تیره
• گزارش‌شده از آب‌های ایران (IUCN) و کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: عراق، کویت، عمان، قطر، عربستان، امارات، بحرین، اردن، یمن
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک
• معرفی شده به:
آسیا: فلسطین، لبنان، سوریه
اروپا: ترکیه، قبرس، یونان، ایتالیا، مالت
آفریقا: لیبی

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی صافی تیره
• بومی خلیج فارس و دریای عمان، و نیز:
دریای عرب، جزیره کورسیکا، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای سرخ، آب‌های ساحلی سومالی
معرفی‌شده به: دریای ایونیان، دریای مدیترانه، خلیج اِژوُئیکوس، دریای اژه، خلیج سارونیکوس، دریای تیرنیان

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی صافی تیره
دریازی، نزدیک مرجان‌ها.
در عمق 2 تا 40 متری مشاهده می‌شود.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری با میانگین 27 درجه سانتیگراد.
در آب‌های ساحلی و نزدیک بستر دیده شده است. بسترهای سخت متشکل از شن و سنگ یا باقیماندهء مرجان‌ها را ترجیح می‌دهد.
مختصات جغرافیایی: از 35°شمالی تا 35°جنوبی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی صافی تیره

• شکل بدن: باله پشتی دارای 13-14 شعاع سخت و 10 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 7 شعاع سخت و 9 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 16-17 شعاع نرم | باله شکمی دارای 2 شعاع سخت و 3 شعاع نرم | باله دمی کم و بیش کوتاه و صاف | تعداد مهره‌ها 13 عدد | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 21-26 عدد | خط جانبی متشکل از 142-153 فلس | بالای خط جانبی 15-20 ردیف فلس دارد | بدن دوکی‌شکل و فشرده | پیشانی صاف | موقعیت دهان از نوع انتهایی | فلس‌ها از نوع شانه‌ای | رنگ بدن در مناطق مختلف زندگی، می‌تواند متفاوت باشد. | شعاع سخت جلویی باله‌های میانی نوک‌تیز و عقبی‌ها ضخیم‌تر هستند و همگی سمّی‌اند | زاویه پیش‌سرپوش آبششی 87-97 درجه | حفرهء بویایی قدامی یک زبانهء پهن و دراز دارد که حفرهء خلفی را هنگام بسته بودن می‌پوشاند. |
• اندازه: حداکثر طول کل 30 سانتیمتر، و بیشتر در اندازه 20 سانتیمتری دیده می‌شود.
• طول عمر: -
• غذا: از جلبک‌های گوناگون تغذیه می‌کند.
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: خارهای بالهء این ماهی وسیلهء دفاعی بوده و سمی است. این خارها زمان احساس خطر راست می‌شوند. در دسته‌های کوچک دیده می‌شود. بالغین گاه بصورت تنها یا در دسته‌های 3-4 تایی مشاهده شده‌اند.
در اسارت چندان قابل نگهداری نیست.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل ماهی صافی تیره

از اندازه 14.2 سانتیمتری بلوغ شروع می‌شود.
تولید مثل بین ماه‌های مِی و آگست روی می‌دهد.
در آب‌های باز تخمریزی کرده و از تخم و نوزان نگهداری نمی‌کنند.
لاروها خود را نزدیک سطح آب نگه می‌دارند و از روز سوّم تخم‌گشایی شروع به تغذیه از پلانکتون‌های جانوری و گیاهی می‌کنند.

■ صید ماهی صافی تیره

با انواع تله، تور گوشگیر و تور پرساین ساحلی و نیز به عنوان صید ضمنی ماهیان دیگر صید می‌شود.

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی صافی تیره

ارزش صید تجاری کمی دارد. در بعضی مناطق مدیترانه صید شده و بصورت تازه فروخته می‌شود.

■ وضعیت ذخایر ماهی صافی تیره

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی صافی تیره

-

○ تصاویر و فیلم از ماهی صافی تیره: