:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسه‌ماهیان سرچکشی ← گونه کوسه سرچکشی بزرگ

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Sphyrna mokarran (Rüppell, 1837)j

:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه سرچکشی بزرگ
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: کانتی، میش. بوشهر: بمبک. هرمزگان: کولی

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروف‌ماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرم‌آبشش‌داران)
← Superorder: Galeomorphi
← Order: Carcharhiniformes (راسته: درنده‌کوسه‌سانان / زمین‌کوسه‌سانان)
← Family: Sphyrnidae (خانواده: کوسه‌ماهیان سرچکشی) (En: Hammerhead, bonnethead, or scoophead sharks)
← Genus: Sphyrna
← Species: Sphyrna mokarran (گونه: کوسه سرچکشی بزرگ)

:: نام انگلیسی: Great hammerhead و نیز: Hoe-head shark, Scalloped hammerhead, Smalleye hammerhead, Smooth hammerhead, Squat-headed hammerhead shark
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: قِرش مِطرقة صغير العينين، جرجور
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Zygaena mokarran, Zygaena dissimilis, Sphyrna ligo
:: ریشه لغوی: Sphyrna : از واژه Sphyra (یونانی) = چکش

■ کشورهای محل زندگی کوسه سرچکشی بزرگ
• گزارششده از آب‌های ایران و کشورهای متعدد دیگر جهان از جمله:
آسیا: عراق، کویت، بحرین، بنگلادش، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، فلسطین، ژاپن، اردن، لبنان، ماکائو، مالزی، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سریلانکا، سوریه، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام، یمن
آفریقا: الجزایر، جیبوتی، مصر، گامبیا، اریتره، گینه، گینه بیسائو، کنیا، لیبی، ماداگاسکار، مراکش، موزامبیک، سنگال، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا،، تونس
اروپا: قبرس، آلبانی، بوسنی و هرزگوین، ایتالیا، کرواسی، مونته نگرو، اسلوونی، اسپانیا
آمریکای شمالی و مرکزی: ایالات متحده، باربادوس، کوستا ریکا، کوبا، دمینیکن، السالوادور، گواتمالا، مکزیک، نیکاراگوآ، پاناما، پورتوریکو، ترینیداد و توباگو و...
آمریکای جنوبی: برزیل، کلمبیا، اکوادور، پرو، اروگوئه، ونزوئلا و...
اقیانوسیه: استرالیا، پلی نزی، میکرونزی، نیو کالدونیا، پالائو، پاپوآ گینه نو، تاهیتی و...

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده کوسه سرچکشی بزرگ
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز در سراسر آب‌های گرم جهان گسترش دارد از جمله اکوسیستم‌ها:
دریای آندامان، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج بنگال، دریای کارائیب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان، فلات شرق برزیل، فلات‌های شرق مرکزی، شمالی، جنوبغربی، غرب مرکزی و شمالغربی استرالیا، دریای شرق چین، دریای جنوبی چین، خلیج عدن، خلیج عقبه، خلیج کالیفرنیا، خلیج مکزیک، خلیج تایلند، سواحل ایبریا، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لانوزا، خلیج مانیل، دریای مدیترانه، فلات شمالی برزیل، اقیانوس آرام، آب‌های پرو-گالاپااگوس، دریای سولو-سلبز، دریای زرد و ...

■ ویژگی‌های زیستگاه کوسه سرچکشی بزرگ
دریازی و نیز آب‌های لب‌شور. در تودهء آب‌های اقیانوسی. مهاجر در اقیانوس، نیمه‌اقیانوسی
در عمق 1 تا 300 متری و معمولا 1 تا 100 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری.
یک گونه ساحلی و دور از بستر، که نزدیک سواحل و نیز دور از سواحل روی فلات قاره، اطراف جزایر و در آبراه‌های دریایی زندگی می‌کند. در عمق 1 تا 80 متری به مرجان‌ها نزدیک می‌شود.
مختصات جغرافیایی: از 40°شمالی تا 37°جنوبی و 180°غربی تا 180°شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه سرچکشی بزرگ

• شکل بدن: گونه‌ای بسیار بزرگ با یک شکاف در میانهء سر | لبهء جلویی سر در نمونه جوان، کمی منحنی است و در بلوغ مستقیم و صاف می‌شود. | اولین باله پشتی بسیار بلند و منحنی است. دومین باله پشتی و باله‌های شکمی بلند و با حاشیه عقبی بسیار مقعر | رنگ بدن خاکستری روشن یا خاکستری-قهوه‌ای در بالا و سفید در پایین، باله‌ها بدون لکه و نشانه واضح | موقعیت دهان از نوع نیمه‌انتهایی/زیرین | فلس‌ها از نوع صفحه‌ای | بدن کشیده
• اندازه: حداکثر طول کل 610 سانتیمتر و میانگین رایج طول کل آن 370 سانتیمتر است. بیشترین وزن گزارش شده 449.5 کیلوگرم بوده است.
• طول عمر: حداکثر 30 سال گزارش شده است.
• غذا: از انواع سپرماهیان و نیز گربه‌ماهیان دریایی، هامورماهیان و سایر ماهیان استخوانی، خرچنگ‌های گرد، اسکویید، سایر کوسه‌ها و نیز لابستر تغذیه می‌کند.
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: برای انسان خطرناک است اما زیاد مهاجم نیست و در واقع نمی‌توان به دقت گفت چه میزان از حملات به این گونه ربط دارد چون قابل تشخیص دقیق نیست.
• سایر توضیحات: -

■ تولید مثل کوسه سرچکشی بزرگ

در اندازه 210 تا 300 سانتیمتری بالغ است
زنده‌زا با جفت کیسه زرده
در هر زایمان، 13 تا 42 نوزاد با اندازه 56 تا 70 سانتیمتر به دنیا می‌آورد
دورهء بارداری تقریبا 11 ماه است.

■ صید کوسه سرچکشی بزرگ

صید آن با رشته‌قلاب‌های ویژه کوسه، تورهای دیواره‌ای عمودی، تورهای گوشگیر تون‌ماهیان و... انجام می‌شود.

■ ارزش‌های اقتصادی کوسه سرچکشی بزرگ

گوشت آن مصرف انسانی دارد و بصورت تازه، منجمد، خشک و شور و دودی عرضه می‌شود.
روغن کبد برای استخراج ویتامین و باله‌ها برای سوپ باله، پوست برای تولید چرم کوسه و پسماند جسد برای تولید غذای ماهی به کار می‌رود.

■ وضعیت ذخایر کوسه سرچکشی بزرگ

در سیاههء قرمز گونه‌های IUCN، گونه "در معرض خطر" (EN) است.

■ بهداشت و بیماری‌های کوسه سرچکشی بزرگ

-

○ تصاویر و ویدئوهایی از کوسه سرچکشی بزرگ: