:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده شگ‌ماهیان ← گونه ساردین ظریف
◄ در بعضی منابع، در خانوادهء شاه‌ماهیان گرد کوچک (Spratelloididae) قرار گرفته است.
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Spratelloides delicatulus (Bennett, 1832) j
:: نام فارسی و محلی ایران: ساردین ظریف،
• اسامی محلی » -
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Clupeiformes (راسته: شگ‌ماهی‌سانان)
← Family: Clupeidae (خانواده: شگ‌ماهیان) (En: Herrings, shads, sardines, menhadens)
◄ در بعضی از منابع در خانواده Spratelloididae (خانواده: شاه‌ماهیان گرد کوچک) (En: Small round herrings ) قرار گرفته است.
← Genus: Spratelloides (جنس: خمسی‌وارها)
← Species: Spratelloides delicatulus (گونه: ساردین ظریف)
← Incertae sedis: احتمال دارد از این خانواده خارج شود.
:: نام انگلیسی: Delicate round herring و نیز: Blue-backed sprat, Northern blue sprat, , Banded blue sprat
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: رَنْكَة دائريَّة رَهِيفَة
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Clupea delicatula, Stolephorus delicatulus, Clupea macassariensis, Alosa alburnus
:: ریشه لغوی: Spratelloides از واژه sprotte (آلمانی قدیمی)= نوعی ماهی جنس Clupea + suffix, oides (یونانی)= شبیه
■ کشورهای محل زندگی ساردین ظریف
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر جهان از جمله:
بحرین، بنگلادش، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، فلسطین، ژاپن، اردن، کویت، مالزی، مالدیو، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام، یمن
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، پلی نزی، هاوایی، کیریباتی، میکرونزی، نائورو، نیو کالدونیا، پالائو، پاپوا گینه نو، تونگا، و...
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ساردین ظریف
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و اکوسیستم‌های دیگری مثل:
دریای آندامان، دریای عرب، خلیج بنگال، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج عدن، خلیج عقبه، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لاگونوی، خلیج لیته، دریای مدیترانه، خلیج میلنه، فلات‌های شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، اقیانوس آرام، آب‌های پلی نزی، دریای سرخ، آب‌های ساحلی سومالی، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای زرد و...
■ ویژگی‌های زیستگاه ساردین ظریف
دریازی، نزدیک مرجان‌ها، پلاژیک
در عمق 0 تا 50 متری حضور دارد
ساکن آب‌های گرمسیری
معمولا در آب‌های ساحلی، آبگیرهای دریایی و در طول حاشیه‌های مرجانی تجمع می‌کند
مختصات جغرافیایی: از 40°شمالی تا 29°جنوبی و 29°شرقی تا 143°غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ساردین ظریف
• شکل بدن: باله پشتی دارای 11-13 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 10-11 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 11-13 شعاع نرم | باله شکمی دارای 8 شعاع نرم | باله دمی دوشاخه | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) 35-43 عدد | روی خط جانبی دارای 35-41 فلس | بدن مخروطی و با مقطع بیضی | دهان از نوع انتهایی | فلس از نوع دایره‌ای | استخوان فکی بدون دندان و استخوان پیش‌فکی ا سه‌گوش و دو استخوان فوق‌فکی دارد که دومی پارو مانند است و قرینه | لبهء خلفی فلس‌ها صاف است | فلس‌های پیش‌پشتی 8 تا 13 عدد هستند | اسکات‌های شکمی wشکل هستند. | دارای 6-7 اشعه آبششی | رنگ بدن در پشت آبی‌فام و در پهلو و طرفین نقره‌ای با ساقهء دمی تیره‌تر
• اندازه: حداکثر طول استاندارد 7 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: پلانکتون‌خوار، گامت صدف‌های بزرگ،
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: برای انسان بی‌خطر است. تشکیل گله‌های بزرگ در آب‌های نزدیک ساحل می‌دهد.
• سایر توضیحات: شکار ماهیانی مثل خانوادهء گیش‌ماهیان Carangidae، سرخوماهیان Lutjanidae، تون‌ماهیان Scombridae و... می‌شود و از این لحاظ ارزش اکولوژیک دارد
■ تولیدمثل ساردین ظریف
تخمگذار. نر و ماده شبیه هم.
هماوری مطلق این ماهی حداکثر تا 1359 تخم برآورد شده است.
در کلیه ماه‌های سال گزارش تخمریزی آن وجود دارد
لاروها پلانکتونی هستند با بدن مارماهی‌سان و سر شبیه منقار اردک
■ صید ساردین ظریف
در ایران شناورهای دوتایی مجهز به تور پرساین.
■ ارزش‌های اقتصادی ساردین ظریف
دارای ارزش صید تجاری کمی است. به عنوان طعمه برای صید ماهیان باارزش نظیر تون‌ماهیان استفاده می‌شود.
بصورت تازه یا خشک-نمک‌سود عرضه می‌گردد.
■ وضعیت ذخایر ساردین ظریف
در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماری‌های ساردین ظریف
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی ساردین ظریف:
|
