:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده یَلّی‌ماهیان ← گونه ماهی یلّی خط‌کمانی

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Terapon jarbua (Forsskål, 1775)j
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی یلّی خط‌کمانی ، یلی‌ماهی خط‌کمانی
• اسامی محلی در ایران » سیستان و بلوچستان: گورک. سایر نام‌های رایج: جای، گمگام، توتوآن.

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوف‌ماهی‌واران)
← Family: Terapontidae (خانواده: یلی‌ماهیان) (En: Grunters or tigerperches)
← Genus: Terapon
← Species: Terapon jarbua (گونه: گونه یلّی خط‌کمانی)

:: نام انگلیسی: Jarbua terapon و نیز Target Fish, Crescent Bass, Crescent Perch, Tiger Bass, Convex-lined grunt, Convex-lined theraponCrescent grunter, Crescent-banded grunter, Jarbua...
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: يلي، بعم، جربوعه، یمیم، ینام.
:: برخی از اسامی علمی مترادف قدیمی، یا غیرمعتبر: Terapon timorensis, Sciaena jarbua, Holocentrus jarbua, Holocentrus servus, Grammistes servus, Terapon servus, Therapon servus, Coius trivittatus, Pterapon trivittatus, Therapon farna, Stereolepis inoko
:: ریشه لغوی: Terapon از واژه‌های Theran → teras (یونانی)= هیولا، موجود عجیب + pontios (یونانی)=دریایی

■ کشورهای محل زندگی ماهی یلّی خط‌کمانی:
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگری مثل:
آسیا: بحرین، بنگلادش، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هندوستان، اندونزی، عراق، ژاپن، اردن، کره جنوبی، کویت، مالزی، مالدیو، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، تیمور شرقی، امارات، ویتنام، یمن و...
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، میکرونزی، پالائو، پابوا گینه نو، ساموآ، تونگا،
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سیشل، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا و...
• معرفی‌شده به فلسطین

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی یلّی خط‌کمانی:
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان، و نیز:
دریای عرب، خلیج بنگال، خلیج آتولایان، خلیج کالائوگ، خلیج کاریگارا، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، فلات‌های مرکزشرق، شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، دریای شرق چین، خلیج عدن، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لاگونوی، دریای مدیترانه، خلیج میلنه، خلیج اورموک، اقیانوس آرام، خلیج پاگبیلائو، خلیج پانای، دریای سرخ، دریای سمر، خلیج سن میگل، خلیج سن پدرو، خلیج سوگود، آب‌های ساحلی سومالی، خلیج سورسوگون، دریای جنوبی چین، خلیج تایاباس، دریای زرد، رودخانه چیکو، رودخانه ارجن، حوزه آبریز رودخانه‌های گوداواری، کائوپینگ، مکونگ، روئرمن، شیلیائو، سیکائو، تانشوئی، سنگ ونگ، زامبزی و دریاچه‌های ماینیت، نائوجان، چیلیکا و...

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی یلّی خط‌کمانی:
دریازی و نیز آب شیرین و آب لب‌شور. نزدیک بستر. دریارو.
در عمق 20 تا 350 متری دیده می‌شود.
ساکن مناطق گرمسیری با دمای 26 تا 29 درجه سانتیگراد.
در آب‌های کم‌عمق دارای بستر شنی، در نزدیکی دهانه رودخانه‌ها. وارد خورها و رودخانه‌ها می‌شود.
نوزادان و ماهیان جوان در مناطق بین جزر و مدّی و شنی و اغلب در حوضچه‌های جزر و مدّی حضور دارند.
مختصات جغرافیایی: از 36 درجه شمالی تا 35 درجه جنوبی و 20 درجه شرقی تا 167 درجه غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی یلّی خط‌کمانی:

• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 11 تا 12 شعاع سخت و 9 تا 11 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 7 تا 10 شعاع نرم | خار بخش پایینی سرپوش آبششی کشیده است | استخوان پساگیجگاهی قدامی و دندانه‌دار است | رنگ بدن در بالا حنایی و در پایین کرم، پسِ سر تیره و بدن و سر و باله‌ها براق | سه یا چهار نوار قهوه‌ای تیره از پس سر به سمت عقب بدن کشیده شده است که پایین‌ترین آن‌ها تا روی بخش میانی باله دمی ادامه دارد
• اندازه: حداکثر طول کل 36 سانتیمتر و طول استاندارد رایج آن 25 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: همه‌چیزخوار است و بیشتر از ماهی‌ها، حشرات، جلبک و بی‌مهرگان شن‌زی تغذیه می‌کند.
از جمله غذاهای این گونه عبارتند از سخت‌پوستان کفزی نظیر میگوهایی مثل جنس Acetes ، گونه Fenneropenaeus indicus، Metapenaeus monocerosو Penaeus indicus, Penaeus monodon, میگوی آخوندکی (مانتیس) Squilla sp..
ماهی مثل Chanos chanos، Mugil spp.، Trichiurus spp.، پاروپایان پلانکتونی مثل Calanoida، Cyclopoida، پرتاران Errantia ، انواع جلبک و ...
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 عدد و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 48-48 عدد است.
• خصوصیات رفتاری: بیخطر برای انسان. بالغین تشکیل گروه‌های ناپایداری می‌دهند.
• سایر توضیحات: این گونه بوسیله پرندگان آبزی مثل خانوادهء Cerylidae و Laridae و سپرماهیان شکار می‌گردد.
نتایج پژوهشی که در سال 1394 از یلی خط کمانی در ایران منتشر شد نشان می‌دهد که بچه ماهی یلی خط کمانی می‌تواند با دوره یکماهه گرسنگی سازش یافته و از ذخایر گلیکوژن و چربی بعنوان منابع انرژی استفاده نماید.

■ تولیدمثل ماهی یلّی خط‌کمانی:

از 11-12 سانتیمتری می‌توانند بالغ باشند. در دریا تخمریزی می‌کنند و تخم‌ها کروی و شناور هستند. در طول سال امکان تخمریزی دارند.
نوزادان به آب‌شیرین مهاجرت می‌نمایند.
تخم‌ها بوسیله ماهی نر مراقبت و تهویه می‌شوند.

■ صید ماهی یلّی خط‌کمانی:

-

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی یلّی خط‌کمانی:

دارای ارزش صید تجاری کمی است.
در بازارهای جهان بصورت تازه، خشک یا نمک‌سود عرضه می‌شود.
جزو ماهیان پرورشی است.
ماهی آکواریومی هم محسوب می‌شود.

■ وضعیت ذخایر ماهی یلّی خط‌کمانی:

سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی یلّی خط‌کمانی:

عوامل بیماری‌زای مختلف (مختص آبزیان) در این گونه گزارش شده است:
Azygia Infestation آلودگی انگلی
Diplectanum Disease آلودگی انگلی
Lecithochirum Infestation آلودگی انگلی
Stictodora Infestation آلودگی انگلی
Torticaecum Infestation آلودگی انگلی
Trypanorhyncha Infestation آلودگی انگلی

○ تصاویر و فیلم از ماهی یلّی خط‌کمانی: