»» خانواده تاس‌ماهیان (Acipenseridae) متعلق به راسته تاس‌ماهی‌سانان (Acipenseriformes) است.
ریشه لغوی: از واژه acipenser (لاتین) =تاسماهی
نام انگلیسی: Sturgeons
نام فارسی: تاس‌ماهیان، ماهیان خاویاری
◄ این خانواده در دریای خزر نیز حضور دارد، از این رو در در آن بخش نیز مورد اشاره قرار گرفته‌اند.
• مشخصات کلی خانواده تاس‌ماهیان:
- دارای 4 جنس و 25 گونه در جهان.
- بدن به سمت دم باریک می‌شود
- دارای پنج ردیف صفحات استخوانی (Scute) برروی بدن شامل یک ردیف پشتی، دو ردیف پهلویی و دوردیف شکمی.
- چهار سبیلک در جلوی دهان و زیر پوزه
- دهان زیـرین، عرضی و قابل ارتجاع(متحرک).
- کیسه شنای بزرگ
- خارهای آبششی کمتر از 50 عدد
- بالغین فاقد دندان فکی هستند اما نوزادان دندان دارند.
- در خانواده تاس‌ماهیان فقط در قسمت فوقانی باله دمی فلس لوزی شکل (Ganoid) و در کناره فوقانی این باله، ردیف‌های متغیر فلس‌های مثلثی شکل قرار دارد.
- مهمترین مساله در گونه‌های مهاجر تاس‌ماهیان، مهاجرت بمنظور تخمریزی است، زیرا هر گونه از این ماهیان که به رودخانه‌ها وارد می‌شوند، مراحل مختلف رسیدگی جنسی، و فصول مختلف سال را می‌گذرانند. بنابراین توقف ماهیان رسیده در رودخانه‌ها یکسان نیست. بعضی‌ها زمستان را در رودخانه می‌گذرانند و در بهار سال بعد تخمریزی میکنند. بعضی‌ها در همان سال که وارد رودخانه می‌شوند در آب شیرین تخمریزی میکنند.
• پراکنش تاس‌ماهیان در ایران:
رودخانه‌های جنوب دریای خزر جهت تخمریزی. گونه‌ها و جمعیت‌های مختلف خانواده تاس‌ماهیان، زمان‌های مختلفی از سال را به رودخانه‌ها وارد می شوند. برخی زمستان را در رودخانه می‌گذرانند و در بهار سال بعد تخمریزی میکنند، و گروهی در همان سال که وارد رودخانه می‌شوند در آب شیرین تخمریزی می‌نمایند.
• جنس‌های تاس‌ماهیان ایران:
تاس‌ماهیان در بخش ایرانی دریای خزر و رودهای منتهی به آن دارای دو جنس است:
- 1- Huso > جنس فیل‌ماهی‌ها
- 2- Acipenser > جنس تاسماهی‌های اصلی
• گونه‌های تاس‌ماهیان ایران:
توجه: در سال‌های اخیر برخی گونه‌های غیربومی ایران، جهت پرورش مصنوعی وارد کشور گردیده است.
در زیر فهرست گونه‌های مربوط به خانواده تاس‌ماهیان در بخش ایرانی دریای خزر ارائه شده است.
◄ با کلیک برروی نام هر گونه، مشخصات کاملتری از آنها را خواهید دید ↓
