■ مشخصات کلی خانواده سرخوماهیان (Lutjanidae):
»» خانواده سرخوماهیان به راسته سوف‌ماهی‌سانان (Perciformes) تعلق دارد.
ریشه لغوی: مالایی >> ikan lutjan = نام یک ماهی
نام انگلیسی: Snappers, Jobfishes
نام فارسی: سرخوماهیان
■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده Lutjanidae:
- دریازی هستند. ندرتا بویژه ماهیان جوان در مصب‌ها دیده می‌شوند و بعضی نیز برای تغذیه وارد آب شیرین می‌گردند.
- 17 جنس و 113 گونه در آب‌های جهان دارد.
- تمرکز پراکنش آن‌ها در مناطق گرمسیری و نیمه‌گرمسیری اقیانوسهای اطلس، آرام و هند است.
- بدن مرتفع تا بیضی کشیده و در مقطع کمی فشرد شده می باشد.
- باله پشتی پیوسته یا کمی ناپیوسته است.
- خارهای باله پشتی 10 تا 12 عدد و شعاع‌های نرم 10 تا 17 عدد است.
- باله مخرجی دارای 3 خار و 7تا 11 شعاع نرم است.
- مکان باله شکمی دقیقا بعد از پایه باله سینه‌ای است.
- باله شکمی یک شعاع سخت و 5 شعاع نرم دارد.
- اندازه دهان متوسط تا بزرگ و انتهایی بوده و کمی قابلیت ارتجاع دارد.
- آرواره‌ها دارای دندان‌های بزرگ مناسب گوشت‌خواری هستند. این دندان‌ها کرکی یا مخروطی شکل هستند که ردیف‌های جلویی نیشی شکلند.
- دندان‌های کامی کوچک هستند.
- استخوان تیغه‌ای نیز دارای دندان‌های ریز است.
- استخوان فکی در هنگام بسته بودن دهان توسط استخوان پیش‌چشمی در بر گرفته می‌شود.
- استخوان پیش‌سرپوش آبششی دندانه دار و یا دارای لبه کامل است.
- فلس‌ها از نوع شانه‌ای و بندرت دایره‌ای و کوچک تا متوسط هستند.
- فاصله چشم تا دهان بدون فلس بوده، ولی پیش‌سرپوش آبششی و گونه از فلس پوشیده شده است.
- هفت خار آبششی دارد.
- 24 مهره دارد (10+14).
- طول آن به یک متر می‌رسد.
- گله‌ای نیستند اما بعضی از آن‌ها تشکیل اجتماعاتی می‌دهند.
- اغلب ماهیانی کفزی هستند و تا اعماق حدود 450 متر زندگی می‌کنند.
- بیشتر گونه‌ها شکارچی بوده و از سخت‌پوستان و ماهی تغذیه می‌کنند. بعضی پلانکتون‌خوارند. بیشتر در شب شکار می‌کنند.
- بعضی گونه‌ها مناسب نگهداری در آکواریوم هستند. ولی خیلی زود بزرگ می‌شوند.
- تخم ماهیان این خانواده پلاژیک بوده و هر تخم دارای یک لکه چربی کوچک است که جهت شناوری آن‌ها کاربرد دارد. بالغین شباهتی به ماهیان نابالغ ندارند و نوزادان طی چند مرحله شبیه والدین می شوند.
- از تخم و نوزادشان محافظت نمی‌کنند.
- ماهی با ارزش غذایی هستند، اما بعضی مواقع منجر به ایجاد بیماری مسمومیت ماهی (Ciguatera) می‌شون،د این بیماری درمان قطعی ندارد و یک هفته تا یک سال طول می کشد. بصورت تازه و منجمد مصرف غذایی دارد.
- توسط ترال کف، قلاب دستی، رشته قلاب طویل، تور گوشگیر و گرگور صید می‌شوند.
■ پراکنش در ایران:
• جنس‌ها: در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان، هشت جنس از خانواده سرخوماهیان گزارش شده است:
- 1. Aphareus : شامل 2 گونه
- 2. Aprion : شامل 1 گونه
- 3. Etelis : شامل 2 گونه
- 4. Lutjanus : سرخوها ، شامل 21 گونه
- 5. Macolor : شامل 1 گونه
- 6. Paracaesio : شامل 1 گونه
- 7. Pinjalo : کج‌پولک‌ها ، شامل 1 گونه
- 8. Pristipomoides : اره‌پوش‌ها ، شامل 4 گونه
• گونه‌های سرخوماهیان ایران:
سی و سه گونه از جنس‌های فوق در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان گزارش شده است که به شرح جدول زیر می‌باشد.
با کلیک بر روی هرکدام می‌توانید اطلاعات دقیق‌تر گونه را مشاهده بفرمایید ↓
