:: ماهیان دریای خزر ایران ← خانواده شگ‌ماهیان ← گونه شگ‌ماهی خزری
• این گونه در بخش ماهیان آب‌های داخلی نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
»» سیستماتیک:
■ نام علمی گونه Alosa caspia (Eichwald, 1838)j
:: نام فارسی و محلی ایران: شگ‌ماهی خزری و نیز شگ‌ماهی، زالون، شاه‌ماهی
• اسامی محلی: زالون
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Clupeiformes (راسته: شگ‌ماهی‌سانان)
← Family: Clupeidae (خانواده: شگ‌ماهیان) (En: Herrings, shads, sardines, menhadens)
← Subfamily: Alosinae (زیرخانواده: شاه‌ماهی‌های گودآبه)
← Genus: Alosa (جنس: شاه‌ماهی رودخانه)
← Species: Alosa caspia (گونه: شگ‌ماهی خزری)
:: نام انگلیسی: Caspian shad و نیز Enzeli shad, Astrabad shad, North Caspian shad, Il'men shad
• سایر زبان‌ها: Kaspiiskii puzanok
:: برخی از اسامی علمی قدیمی، یا غیر معتبر: Caspialosa caspia kaidakensis , Clupea caspia, Caspialosa caspia salina
:: ریشه لغوی:Alosa از واژه alausa (لاتین)=نام یک ماهی که در متون قدیم به آن اشاره شده است+ لاتین> Halec: ترشی. همچنین واژه با ریشه ساکسون برای این دسته ماهیان است.
■ کشورهای محل زندگی شگ‌ماهی خزری
کشورهای حوضه دریای خزر، بلغارستان، رومانی، ترکیه، اوکراین، گرجستان
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده شگ‌ماهی خزری
دریای خزر، دریای سیاه، دریای آزوف، پاله‌آرکتیک، رود دانوب، رود ولگا
■ ویژگی‌های زیستگاه شگ‌ماهی خزری
در زمستان در اعماق 30 تا 40 متری، و در فصل بهار در اعماق 5 تا 15 متری به سر میبرد. در تمامی قسمتهای دریای خزر زیر گونه هایی از آن وجود دارد.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک شگ‌ماهی خزری
• شکل بدن: باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 16 تا 20 شعاع نرم | باله پشتی دارای 3 خار و 13 تا 15 شعاع نرم| تعداد خارهای آبششی روی اولین کمان آبششی 70 تا 149 عدد (اغلب 115 تا 130) | خارهای آبششی 1.5 تا 2 برابر رشته های آبششی | دندان‌های ضعیف روی آرواره‌ها | در بهار یک لکه تیره در پشت سرپوش آبششی ظاهر می‌شود. | گاهی 3 تا 7 لکه در دو طرف بدن
• به گفته بعضی منابع، دارای سه زیر گونه در دریای خزر است:
- Alosa caspia knipowitschi ، دارای 130 تا 163 خار آبششی
- Alosa caspia persica دارای 51 تا 104 خار آبششی
- Alosa caspia caspia دارای 100 تا 130 خار آبششی
• اندازه: کوچک است و حداکثر اندازه آن 32 سانتیمتر است. (اغلب بین 16 تا 26 سانتیمتر)
• طول عمر: -
• غذا: از ماهیان کوچک نظیر شیشه‌ماهیان، کیلکاها، گاوماهیان و برخی کرم‌ها تغذیه می‌کند.
• ژنتیک:-
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان
• سایر توضیحات: -
■ تولید مثلشگ‌ماهی خزری
تولیدمثل شگ‌ماهی خزری، در آب‌های لب شور و تا حدی شیرین صورت می گیرد. فصل تولیدمثل در بهار (اردیبهشت و خرداد)، و هماوری مطلق بین 116 تا 218 هزار عدد تخمک (در زیرگونه A. c. caspia) است. جنس نر این زیر گونه در 2 سالگی و ماده در 3 سالگی بالغ می‌شود.
■ صید شگ‌ماهی خزری
ارزش صید تجاری ندارد.
■ ارزش‌های اقتصادی شگ‌ماهی خزری
به دلیل کوچک بودن، ارزش اقتصادی ندارد.
■ وضعیت ذخایر شگ‌ماهی خزری
در سیاهه قرمز گونه‌ها، دارای وضعیت کمترین‌نگرانی (LC) است.
در ایران کمتر برداشت می‌شود.
■ بهداشت و بیماری‌های شگ‌ماهی خزری
-
○ تصاویر و فیلم از شگ‌ماهی خزری: |
