:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» ← خانواده هامورماهیان ← گونه ماهی هامور سیاه

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Aethaloperca rogaa (Forsskål, 1775)j

:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی هامور سیاه، هامور دهان قرمز
• اسامی محلی ایران » سیستان و بلوچستان: سیاهین نامبو. بوشهر: بالون. سایر نامهای محلی: سومان، لدن

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوف‌ماهی‌واران)
← Family: Serranidae (خانواده: هامورماهیان) (En: Sea basses: groupers and fairy basslets)
← Subfamily: Epinephelinae
← Genus: Aethaloperca
← Species: Aethaloperca rogaa (گونه: ماهی هامور سیاه)

:: نام انگلیسی: Redmouth grouper و نیز: Red-flushed cod, Red-flushed rock-cod,
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: عجوز أحمر الفم، هامور، نجیل، شنینه، کُشَر، سمان
:: برخی از نام‌های علمی مترادف قدیمی، یا غیرمعتبر: Perca rogaa, Cephalopholis rogaa, Perca lunaria
:: ریشه لغوی: Aethaloperca : از واژه aithalos, -ou (یونانی)= سیاه، دوده، خاکستر + perke (یونانی)= ماهی سوف

■ کشورهای محل زندگی ماهی هامور سیاه
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر مثل:
آسیا: هنگ کنگ، هندوستان، اندونزی، عراق، فلسطین، ژاپن، اردن، کویت، مالزی، مالدیو، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام، یمن و...
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، گوام، نیوکالدونیا، میکرونزی، پالائو، پابوآ گینه نو و...
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سیشل، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی هامور سیاه
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان همچنین:
دریای عرب، خلیج کاریگارا، خلیج آتولایان، خلیج داوائو، دیواره بزرگ مرجانی استرالیا، خلیج عدن، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج میلن، فلات‌های شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، اقیانوس آرام، دریای سرخ، آب‌های ساحلی سومالی، دریای جنوب چین، دریای سولو-سلب، دریای زرد و...

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی هامور سیاه
دریازی و در نزدیکی صخره‌های مرجانی. غیرمهاجر.
در عمق 3 تا 60 متری دیده می‌شود.
ساکن مناطق گرمسیری با میانگین دمای 27.9 درجه سانتیگراد.
ساکن آبگیرها و مناطق مرجانی ساحلی و اغلب سیلتی، کنار یا داخل غارها و حفره‌های مناطق آبسنگ مرجانی
مختصات جغرافیایی: از 36 ° شمالی تا 36 ° جنوبی و 27 ° شرقی تا 180 ° شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی هامور سیاه

• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 9 شعاع سخت و 17-18 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 8-9 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 17-19 شعاع نرم | باله شکمی دارای 1 شعاع سخت و 5 شعاع نرم | باله دمی صاف و کوتاه | روی خط جانبی دارای 48-54 فلس | مجموع جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 23-27 عدد | بدن فشرده | موقعیت دهان از نوع بالایی | فلس‌ها از نوع شانه‌ای | رنگ بدن قهوه‌ای تیره تا سیاه، گاهی با رگه‌های نارنجی. ماهی صیدشده سیاه یکدست است | داخل دهان صورتی روشن تا قرمز تیره | ماهیان جوان دارای یک حاشیه سفید دور باله دمی | بدن نسبتا مرتفع | ششمین یا هفتمین شعاع باله سینه‌ای بلندتر است | فضای بین چشمی محدب و برجسته | سطح مقطع بالایی سر، شیبدار. از ناحیه پوزه تا چشم کم و بیش صاف و از چشم تا باله پشتی قوسدار | پیش‌سرپوش آبششی دندانه‌دار و لبه پایین آن گوشتی | بخش زیرسرپوش آبششی و بین‌سرپوش آبششی صاف یا اندکی دندانه‌دار | دو تا چهار ردیف دندان کوچک در کنارهء آرواره پایینی و دارای دندان روی استخوان کامی | باله دمی دارای 8 شعاع منشعب | دارای فلس شانه‌ای
• اندازه: حداکثر طول کل 60 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: بیشتر از ماهیان کوچک مثل جنس Pempheris و نیز شکم‌دهانان نظیر جنس Pseudosquilla و سخت‌پوستان تغذیه می‌کند
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل ماهی هامور سیاه

در تمام طول سال تخمریزی می‌کنند و ماده‌ها در اندازه 35 سانتیمتری بالغ هستند.
بچه ماهی ها حرکات گونه‌هایی نظیر Centropyge vrolikii را تقلید می‌کنند.

■ صید ماهی هامور سیاه

صید آن با رشته‌قلاب، نیزه و انواع لوازم محلی انجام می‌شود.

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی هامور سیاه

دارای ارزش صید تجاری زیادی نیست، اما در چین فروش زندهء آن انجام می‌شود.
صید ورزشی دارد.

■ وضعیت ذخایر ماهی هامور سیاه

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است، اگرچه بصورت منطقه‌ای در بعضی نقاط دنیا آسیب دیده است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی هامور سیاه

-

○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی هامور سیاه: