:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده گیش‌ماهیان »» گونه گیش آبی

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Carangoides ferdau (Forsskål, 1775)ه
:: نام فارسی و محلی ایران: گیش آبی
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: پَتّر. هرمزگان: جش، گشرون، طالع. بوشهر: داغی، جسم، جس. سایر نامها: کارتر، ساعول، برک، کش، سال، سل، جاله، دخور، تاله بزک، مقوا...

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوف‌ماهی‌واران)
← Superfamily: Percoidea (بالا خانواده: سوف‌ماهی‌وشان)
← Family: Carangidae (خانواده: گیش‌ماهیان) (En: Jacks and pompanos)
← Subfamily: Caranginae
← Genus: Carangoides (جنس: گیش‌ماهی‌های گرمسیری)
← Species: Carangoides ferdau (گونه: گیش آبی)

:: نام انگلیسی: Blue trevally و نیز: Banded trevally, Bar jack, Barred trevally, Blue kingfish, Feraau's cavalla, Ferdau's trevally, Ferdy, ...
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: همام، جش، صال، بیاد، بیاض، يتيمة
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Scomber ferdau, Caranx ferdau, Carangoides hemigymnostethus, Caranx hemigymnostethus, Caranx laticaudis, Carangoides laticaudis, Caranx gilberti, Ferdauia lindemanensis
:: ریشه لغوی: Carangoides از واژه carangue (فرانسوی)= نام ماهی کارائیب + Ferdau که احتمالا نام جمع‌کننده نمونه بوده است.

■ کشورهای محل زندگی گیش آبی
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و نیز از حدود 70 کشور دیگر جهان از جمله:
بحرین، بنگلادش، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هندوستان، اندونزی، عراق، ژآپن، اردن، کره جنوبی، کویت، مالزی، مالدیو، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام، یمن و...
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، گوام، کیریباتی، مارشال، میکرونزی، پالائو، پابوا گینه نو، ساموآ، تاهیتی، تونگا و...
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا و...

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده گیش آبی
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ،و نیز:
دریای آندامان، دریای عرب، اقیانوس اطلس، خلیج بنگال، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج عدن، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لاگونوی، خلیج لانوزا، خلیج میلنه، فلات‌های شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، خلیج اورموک، اقیانوس آرام، آب‌های پلی‌نزی، خلیج راگای، دریای سرخ، خلیج سن میگل، آب‌های ساحلی سومالی، دریای جنوب چین، دریای سولو-سلب، دریای زرد و...

■ ویژگی‌های زیستگاه گیش آبی
دریازی و همچنین آب‌های لب‌شور. در مجاورت صخره‌های مرجانی، پلاژیک.
در عمق 1 تا 60 متری دیده می‌شوند
ساکن مناطق گرمسیری.
ماهیان بالغ در آب‌های ساحلی نزدیک سواحل شنی و نیز در آب‌های عمیق‌تر کنار آبسنگ‌های مرجانی زندگی می‌کنند. در تالاب‌های دریایی زیاد دیده می‌شود. در خورها خیلی نادر دیده می‌شود که نشانهء تحمل پایین در کاهش شوری این گونه است.
مختصات جغرافیایی: از 37° شمالی تا 35° جنوبی و 25° شرقی تا 127° غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک گیش آبی

• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 9 شعاع سخت و 26-34 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 21-26 شعاع نرم | باله شکمی یک شعاع سخت و 20-21 شعاع نرم | بدن مستطیلی و فشرده که بخش پشتی آن محدب‌تر از شکمی است | پوزه گرد و خمیده | لب بالغین گوشتی است | دوباله پشتی جدا از هم | خط جانبی یک خم قدامی و ملایم دارد که محل شروع این خمیدگی، زیر شعاع نرم پانزدهم تا بیستم باله پشتی دوم است. بخش خمیده خط جانبی دارای 82 تا 90 فلس است و بخش صاف آن 12 تا 17 فلس و 26 تا 31 اسکات دارد | بخش سینه‌ای تا پایه باله سینه‌ای و شکمی بدن، فاقد فلس است | آرواره بالایی بیرون زده است و دارای ردیف‌های دندان‌های برس‌مانند (villiform) است. | 24 تا 29 جارویی آبششی (Gill raker) دارد | 24 مهره در ستون فقرات | رنگ بدن سبز-آبی تا زرد-سبز است که در ناحیه شکم نقره‌ای می‌شود، بالغین 5 یا 6 نوار عمودی تیره دارند. چندین نقطه طلایی نامحسوس | معمولا در طرفین بدن و بیشتر بالاتر از باله‌های سینه‌ای وجود دارد | رنگ شعاع‌های نرم باله‌های پشتی و مخرجی زرد-سبز کمرنگ و نوک لوب قدامی آن‌ها سفید و آبی می‌باشد. باله دمی زرد-سبز با لبه و نوک تیره و باله شکمی سفید یا شفاف است.
• اندازه: طول کل 70 سانتیمتر و طولِ کل رایج آن 30 سانتیمتر می‌باشد. حداکثر وزن گزارش‌شده، 8 کیلوگرم است
• طول عمر: -
• غذا: از نرمتنان، سخت‌پوستان کفزی نظیر میگو و خرچنگ‌های گرد، و گاهی ماهیان کوچک تغذیه می‌کنند.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: ممکن است بصورت منفرد یا دسته‌ای مشاهده شوند. شکارچی پر سرعتی است.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل گیش آبی

اطلاعات زیادی از تولید مثل آن وجود ندارد، اما در تایوان لاروها در فوریه دیده می‌شوند که احتمال تخمریزی در دسامبر را تقویت می‌کند.
ماهیان جوان بین بازوهای عروس‌های دریایی بزرگ پناه می‌گیرند.

■ صید گیش آبی

صید اختصاصی ندارد، و بصورت صید ضمنی ماهیان هم‌خانواده، و بوسیله تورهای گوشگیر، ترال، انواع تله و قلاب صید می‌گردد.

■ ارزش‌های اقتصادی گیش آبی

دارای ارزش صید تجاری است.
ندرتا سمی می‌باشد اما بدلیل فراوانی در بعضی نقاط جهان بازار خوبی دارد.
صید ورزشی بویژه در آفریقای جنوبی دارد. در طلوع و غروب خورشید بیشتر صید می‌شود.
در بازارهای جهان بصورت تازه یا خشک-نمک‌سود فروخته می‌شود.

■ وضعیت ذخایر گیش آبی

در سیاهه قرمز گونه‌ها، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های گیش آبی

گزارش مسمومیت سیگواترا با خوردن این ماهی بصورت نادر وجود دارد.

○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی گیش آبی: