:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده پوماهیان / سپرماهیان دم‌گزنده ← گونه لقمه‌ماهی معمولی

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Dasyatis pastinaca (Linnaeus, 1758)j

:: نام فارسی و محلی ایران: لقمه‌ماهی معمولی، سپرماهی آبی
• اسامی محلی » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروف‌ماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرم‌آبشش‌داران)
← Infraclass: Batoidea (بالاراسته: پرتوماهی)
← Order: Myliobatiformes (راسته: لقمه‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Myliobatoidei (زیرراسته: لقمه‌ماهی)
← Family: Dasyatidae (خانواده: سپرماهیان دم‌گزنده / پوماهیان) (En: Stingrays)
← Subfamily: Dasyatinae
← Genus: Dasyatis
← Species: Dasyatis pastinaca (گونه: لقمه‌ماهی معمولی)

:: نام انگلیسی: Common stingray و نیز: Blue stingray
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: شَعْنِين بحري شائع، ﺮﺤﺑ ﺓﺮﻘﺑ، بقره بحار، بقره وطوطه، الشفنين البحري، أَبْرقَ، يَمامة البحر
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Raja pastinaca, Dasybatus pastinaca, Trygon pastinaca, Dasyatis ujo, Trygon vulgaris, Pastinaca olivacea, Pastinaca laevis
:: ریشه لغوی: Dasyatis از واژه dasys (یونانی)= خشن و سنگین

■ کشورهای محل زندگی لقمه‌ماهی معمولی
• فهرست‌شده در اسامی ماهیان آب‌های ایران (عوفی، 1394)→[سوال‌برانگیز است و احتمال وجود آن اندک است.] و کشورهایی نظیر:
آسیا: فلسطین، لبنان، سوریه
اروپا: ترکیه، قبرس، آلبانی، گرجستان، بلژیک، بوسنی و هرزگوین، بلغارستان، کرواسی، دانمارک، فرانسه، آلمان، یونان، ایتالیا، موناکو، مونته نگرو، هلند، نروژ، پرتغال، رومانی، روسیه، اسلوونی، اسپانیا، سوئد، انگلستان، اوکراین
آفریقا: الجزایر، بنین، کامرون، کنگو، مصر، گابن، گامبیا، غنا، گینه، گینه بیسائو، لیبی، لیبریا، موریتانی، مراکش، نیجریه، سنگال، سیرا لئون، توگو، تونس، و...
آمریکای جنوبی: آرژانتین، اروگوئه

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده لقمه‌ماهی معمولی
• احتمالا بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای اژه، خلیج آموراکیکوس، دریای عرب، اقیانوس اطلس، دریای بالتیک، بنگوئلا، دریای سیاه، دریای کانتابری، خلیج ایووئیکوس، فلات گالیسیا، سواحل ایبریا، اقیانوس هند، دریای ایونیان، دریای مدیترانه، دریای شمال، دریای نروژ، دریای سرخ، ساردینیا، دریای آزوف، دریای مرمره، و...

■ ویژگی‌های زیستگاه لقمه‌ماهی معمولی
دریازی و نیز آب‌های لب‌شور. نزدیک بستر.
در عمق 5 تا 200 متری و بیشتر 20 تا 35 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری
گونه‌ای ساحلی که وارد آبگیرهای ساحلی، خلیج‌های کم‌عمق و خورها می‌شود. روی بسترهای شنی و گلی و گاه کنار آبسنگ‌ها دیده شده است.
مختصات جغرافیایی: از 61°شمالی تا 35°جنوبی و 19°غربی تا 42°شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک لقمه‌ماهی معمولی

• شکل بدن: سپرماهی بزرگ با دیسک لوزی که لبهء قدامی دیسک زاویه منفرجه دارد. | سطح پشتی بدن صاف و بدون پوشش است بجز یک ردیف میان‌پشتی برجستگی‌های خارمانند از پس سر تا پایهء خار دمی. ماهیان مسن‌تر ممکن است واجد برجستگی‌های استخوانی در میانهء پشت خود باشند. | دم بلند و شلاق‌مانند است و پشت بخش خاردار آن زبر است و از محل خار دمی یک شیار یا تای پشتی دارد. | رنگ بدن سبز خاکستری تا قهوه‌ای مایل به سبز در پشت و در شکم سفید است. لبه‌های سینه‌ای تیره هستند. | فلس‌ها از نوع صفحه‌ای | چشم‌باریک با لبهء خارجی گرد که اندازهء آنها از حفره اسپیراکل پشتشان کوچکتر است | فک بالا 28-38 دندان و فک پایین 28-43 دندان دارد. دندان‌ها کوچک و کند هستند و سطح صافی را می‌سازند. | در سقف دهان 5 برجستگی پاپیلا دارند. | طول دم تقریبا نصف طول دیست کاست و خار قدرتمند 35 سانتیمتری مجهز به غدد سمی روی آن قرار دارد. ممکن است یک خار دوم و یا سوم نیز در روی دم وجود داشته باشد. خارها معمولا می‌افتند و معمولا قبل از افتادن، خار جانشین ایجاد شده است. |
• اندازه: عرض دیسک آن به 140 سانتیمتر و طول کل آن به 250 سانتیمتر می‌رسد، اما اندازه با عرض 45 سانتیمتر بیشتر دیده می‌شود.
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه از موجودات کفزی مثل ماهی، سخت‌پوستان و نرم‌تنان
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: سمّی است. خارهای سمی دارد که برای شناگرها و ماهیگیران خطرناک است، اگرچه مهاجم نیست. خار نیشدار می‌تواند 35 سانتیمتر باشد.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل لقمه‌ماهی معمولی

تخمگذار زنده‌زای بدون جفت
جنین ابتدا از کیسه زرده و سپس مواد غذایی اضافی از مادر و بصورت جذب غیرمستقیم مایع جنینی غنی از مخاط، چربی و پروتئین از طریق ساختارهای ویژه.
بارداری 4 ماه طول می‌کشد.
در هر زایمان 4-7 نوزاد متولد می‌شوند.

■ صید لقمه‌ماهی معمولی

با ترال کفروب، تور گوشگیر، پرساین ساحلی، رشته‌قلاب‌های کفی و تورهای پرتابی صید می‌شود. به خاطر ساحلی بودن این گونه، با ابزارهای صید محلی بیشتر صید می‌شود تا صنعتی. در صید صنعتی تنها به عنوان صید ضمنی گونه‌های دیگر مطرح است.

■ ارزش‌های اقتصادی لقمه‌ماهی معمولی

ارزش صید تجاری دارد.
باله‌ها بصورت دودی و خشک-شور فروخته می‌شوند. همچنین در تولید غذای ماهی و روغن کاربرد دارد.
صید ورزشی دارد.

■ وضعیت ذخایر لقمه‌ماهی معمولی

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "اطلاعات ناکافی" (DD) است.

■ بهداشت و بیماری‌های لقمه‌ماهی معمولی

-

○ تصاویر و ویدئوهایی از لقمه‌ماهی معمولی: