:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسهماهیان پرستار ← گونه کوسه پرستار حنایی
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Nebrius ferrugineus (Lesson, 1831)j
:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه پرستار حنایی
(علت نامگذاری "پرستار" مشخص نیست. ممکن است به علت صدای خاص تولیدی آنها حین کندن شن که شبیه مکش شیر بچه است و یا صرفا بدلیل شباهت Nurse به کلمهء قدیمی Nusse به معنی گربهکوسه)
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروفماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرمآبششداران)
← Infraclass: Euselachii
← Superorder: Galeomorphi
← Order: Orectolobiformes (راسته: کوسهنهنگسانان/فرشکوسهسانان)
← Family: Ginglymostomatidae (خانواده: کوسهماهیان پرستار) (En: Nurse sharks)
← Genus: Nebrius
← Species: Nebrius ferrugineus (کوسه پرستار حنایی)
:: نام انگلیسی: Tawny nurse shark و نیز: Spitting shark, Sleepy shark, Rusty shark, ..
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: قِرش رضيع أشقر، قرش مصاصا
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Scyllium ferrugineum, Ginglymostoma ferruginea, Ginglymostoma ferrugineum, Nebrius concolor
:: ریشه لغوی: Nebrius : از واژه nebris, -idos (یونانی)= پوست گوزن
■ کشورهای محل زندگی کوسه پرستار حنایی
• گزارششده از آبهای ایران و بیش از شصت کشور دیگر
■ زیستگاههای گزارش شده کوسه پرستار حنایی
• بومی در در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
ادریای آندامان، دریای عرب، خلیج بنگال، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج عدن، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، فلات شمال، شمالغرب و شمالشرق استرالیا، اقیانوس آرام، آبهای پلینزی، دریای سرخ، آبهای ساحلی سومالیف دریای جنوبی چین، دریای زرد و...
■ ویژگیهای زیستگاه کوسه پرستار حنایی
دریازی و مجاور صخرهها مرجانی
در عمق 0 تا 70 متری و بیشتر 5 تا 30 متری دیده میشود
ساکن مناطق گرمسیری.
در مناطق فلاتقاره و نواحی ساحلی از خط کمینهء جزر و مدی تا حداقل عمق 70 متری. در بستر یا نزدیک بستر تالابها یا در طول لبهء خارجی صخرههای مرجانی، نواحی شنی مجاور آبسنگها و سواحل شنی.
مختصات جغرافیایی: از 36 درجه شمالی تا 27 درجه جنوبی و 32 درجه شرقی تا 136 درجه غربی.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه پرستار حنایی
• شکل بدن: یکی از انواع بزرگ و تنومند کوسههای پرستار | دهان کوچک و با دندانهای شانهمانند کوچک | بالهها مثلثی | باله دمی خیلی کوچکتر از نصف طول بدن | باله سینهای داسیشکل | فاقد رگه و شیار در طرفین | بخش پشتی قهوهای و طرفین بدن روشنتر است | بالهها کمی تیرهتر | حفرههای اسپیراکل بسیار کوچکتر از چشم
• اندازه: حداکثر طول کل 320 سانتیمتر و طول کل رایج ان 250 سانتیمتر
• طول عمر: -
• غذا: از دامنهء وسیعی از بیمهرگان کفزی، ماهیهای کوچک، سرپایان، سختپوستان و توتیای دریایی، مرجانها و... تغذیه میکند.
لابسترها، خرچنگهای گرد، ماهی مرکب و سِپیداج و هشتپا، ماهیانی نظیر گونههای Acanthurus nigricans و Siganus sp. و...
• ژنتیک: -
• ویژگیهای رفتاری: خطرناک و در شرایطی مهاجم است. اگرچه شبرو است ولی ممکن است در طول روز هم فعال باشد. بیشتر در شکاف صخرهها حضور دارد اما ممکن است در مناطق بازتری هم مخفی شود. ممکن است بصورت گروهی و کنار هم یا حتی روی هم در بستر استراحت کنند. معمولا آرام است و میتوان آنرا لمس کرد، اما موارد حمله و آسیبهای سطحی از این گونه گزارش شده است.
امکان نگهداری در اسارت دارد.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل کوسه پرستار حنایی
تخمگذارِ زندهزا است. تخمها را تا زمان گشودهشدن در بدن خود نگه میدارد و سپس نوزادان را به دنیا میآورد.
در هربار زایمان 4 یا تعداد بیشتری (حداکثر 8) نوزاد به دنیا میآورد.
اندازه نوزاد حدود 40 تا 60 سانتیمتر است.
■ صید کوسه پرستار حنایی
صید صنعتی و ورزشی دارد.
■ ارزشهای اقتصادی کوسه پرستار حنایی
دارای ارزش تجاری است. بصورت تازه، خشکنمکسود فروخته میشود و بالههای آن نیز در تجارت باله زینتی کوسه مورد استفاده است. کبد آن برای استخراج ویتامین و روغن و سایر بخشهای بدن در تولید پودرماهی بکار میرود. برای ساخت چرم موردتوجه است.
در ماهیگیری ورزشی نیز کاربرد دارد.
■ وضعیت ذخایر کوسه پرستار حنایی
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، گونهای آسیبپذیر (VU) به شمار میرود.
■ بهداشت و بیماریهای کوسه پرستار حنایی
-
○ تصاویر و فیلم کوسه پرستار حنایی:
|