:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده شوریده‌ماهیان »» گونه میش‌ماهی منقوط

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Protonibea diacanthus (Lacepède, 1802)

:: نام فارسی و محلی ایران: میش‌ماهی منقوط، میش‌ماهی خال‌سیاه
• اسامی محلی در ایران » سیستان و بلوچستان: سُلِی، لونت، کِر. بوشهر: باج لانی. خوزستان: بیاهو، اشماهی. هرمزگان: کِر.

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Superorder: -
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوف‌ماهی‌واران)
← Family: Sciaenidae (خانواده: شوریده‌ماهیان) (En: Drums or croakers)
← Subfamily: -
← Genus: Protonibea
← Species: Protonibea diacanthus (گونه: میش‌ماهی منقوط)

:: نام انگلیسی: Blackspotted croaker و نیز: Black jewfish, Black jew, Blotched jewfish, Blotched tigertooth croaker, Bronze croaker, Jewy, Speckled drum, Two-spined jewfish
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: نویبی صغیر، شماهی،
:: برخی از نام‌های علمی مترادف قدیمی، یا غیرمعتبر: Lutjanus diacanthus, Johnius diacanthus, Nibea diacanthus, Protonibea diacantha, Pseudosciaena diacanthus, Sciaena diacanthus, Johnius cataleus, Corvina catalea, Corvina platycephala, Johnius valenciennii, Sciaena goma, Corvina nigromaculata
:: ریشه لغوی: Protonibea از واژه protos (یونانی) = اولین + niba/nipsis (یونانی) = شستن

■ کشورهای محل زندگی میش‌ماهی منقوط:
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر مثل:
آسیا: بحرین، بنگلادش، برونئی دارالسلام، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، عراق، ژاپن، کره جنوبی، کویت، مالزی، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام
اقیانوسیه: استرالیا، پابوا گینه نو

■ زیستگاه‌های گزارش شده میش‌ماهی منقوط:
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان همچنین:
دریای آندامان، دریای عرب، خلیج بنگال، دریای شرق چین، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، فلات‌های شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، اقیانوس آرام، دریای جنوب چین، دریای سولو-سلبز، دریای زرد، تالاب و دریاچه چیلیکا.

■ ویژگی‌های زیستگاه میش‌ماهی منقوط:
دریازی و نیز آب لب‌شور، مجاور بستر
در عمق تا 300 متری دیده می‌شود.
ساکن مناطق گرمسیری.
ساکن آب‌های ساحلی و بالای بسترهای گلی، خلیج ها رودخانه‌های جزر و مدّی.
مختصات جغرافیایی: از 40 درجه شمالی تا 35 درجه جنوبی و 51 درجه شرقی تا 148 درجه شرقی.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک میش‌ماهی منقوط:

• شکل بدن: باله پشتی مجموعا دارای 10-11 شعاع سخت و 22-25 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2 شعاع سخت و 7 شعاع نرم | 7 تا 8 جارویی آبششی (Gill Raker) روی شاخه پایینی کمان اول آبششی
• اندازه: حداکثر طول استاندارد 150 سانتیمتر و طول استاندارد رایج آن 100 سانتیمتر است.
• طول عمر: 8 سال
• غذا: بیشتر از سخت‌پوستان نظیر خرچنگ‌ها گرد و ماهیان کوچک مثل جنس Leiognathus.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 عدد و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 48-48 عدد.
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: رشد سریعی دارد. در عرض 2 سال 60 سانتیمتر و در 4 سالگی به 80-90 سانتیمتر و بلوغ می‌رسد.
چون عموما بعد از خروج از آب دچار آسیب به کیسه شنا می‌شود، ماهیگیری ورزشی این گونه با شیوه بگیر و رها کن، برای عمق بیش از 15 متر توصیه نمی‌شود.

■ تولیدمثل میش‌ماهی منقوط:

بالغین از حدود 85 سانتیمتر طول دارند.
جمعیت‌های مختلف آن حتی در یک موقعیت جغرافیایی ممکن است الگوهای زمانی گوناگونی برای تخمریزی داشته باشند.
ممکن است برای تخمریزی تشکیل گله بدهند.

■ صید میش‌ماهی منقوط:

صید آن بیشتر با ترال کف همراه سایر گونه‌ها. قلاب.

■ ارزش‌های اقتصادی میش‌ماهی منقوط:

صید تجاری گسترده ندارد. ماهی خوراکی خوبی است. بصورت تازه و یا خشک-نمک‌سود در بازارهای جهان عرضه می‌شود.
گونه‌ای با امکان آبزی‌پروری است.
صید ورزشی دارد.
در طب سنتی بعضی کشورها استفاده‌هایی دارد.
پوست آن منبع خوب کلاژن است.

⧠ وضعیت ذخایر میش‌ماهی منقوط:

در سیاهه قرمز گونه‌ها، وضعیت ارزیابی‌نشده دارد.

■ بهداشت و بیماری‌های میش‌ماهی منقوط:

در مطالعات انجام شده در سال 1385 روی این گونه در آب‌های خلیج فارس، گونه انگل ترماتود (مختص آبزیان) به نام Orientodiploproctodaeum diacanthi تشخيص داده شد.

○ تصاویر و ویدئوهایی از میش‌ماهی منقوط: