:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده شانکماهیان ← گونه شانک خططلایی
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Rhabdosargus sarba (Forsskål, 1775)ه
:: نام فارسی و محلی ایران: شانک خططلایی
• اسامی محلی: -
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوفماهیواران)
← Family: Sparidae (خانواده: شانکماهیان) (En: Porgies)
← Genus: Rhabdosargus
← Species: Rhabdosargus sarba (گونه: شانک خططلایی)
:: نام انگلیسی: Goldlined seabream و نیز: Natal stumpnose, Silver bream, Yellowfin bream
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: العَرِيض، السَرْب ، جرجفن، کبیت
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Sparus sarba, Austrosparus sarba, Chrysophrys sarba, Diplodus sarba, Sparus bufonites, Sparus psittacus, Chrysophrys chrysargyra, Chrysophrys aries, Sparus aries, Sargus auriventris, Diplodus auriventris, Rhabdosargus auriventris, Chrysophrys natalensis, Sparus natalensis, Roughleyia tarwhine
:: ریشه لغوی: Acanthopagrus از واژههای rhabdos (یونانی)= عصا + sargus (یونانی)= نوعی ماهی
■ کشورهای محل زندگی شانک خططلایی
• گزارششده از آبهای ایران و کشورهای دیگر از جمله:
عراق، کویت، عمان، پاکستان، امارات، قطر، عربستان، بحرین، اردن، یمن، هند، بنگلادش، چین، برونئی دارالسلام، هنگ کنگ، ژاپن، اردن، کره جنوبی، ماکائو، مالزی، میانمار، فیلیپین، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، ویتنام
اقیانوسیه: استرالیا، پاپوآ گینه نو
آفریقا: جیبوتی، مصر، اریتره، ماداگاسکار، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا و ...
■ زیستگاههای گزارششده شانک خططلایی
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و همچنین:
دریای آندامان، دریای عرب، خلیج بنگال، دریای شرق چین، خلیج عدن، خلیج عقبه، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، فلاتهای شمالی، شمالشرق، شمالغرب و غربمرکزی استرالیا، اقیانوس آرام، دریای سرخ ،خلیج کوسه، آبهای ساحلی سومالی، دریای سولو-سلبز، دریای جنوبی چین، دریای زرد، رود ارجن، رود روئرمن، دریاچه و تالاب چیلیکا و ...
■ ویژگیهای زیستگاه شانک خططلایی
دریازی و نیز آبهای لبشور. نزدیک مرجانها. مهاجر در اقیانوس.
در عمق 0 تا 60 متری مشاهده شده است.
ساکن آبهای گرمسیری.
ساکن آبهای ساحلی، معمولا وارد خورها میشود و گاه در حوضچههای صخرهای صید شده است. ماهیان بزرگتر گاهی وارد نواحی مانگرو لبشور میشوند. ماهیان جوانتر در خورها همزمان با رشد وارد آبهای عمیق میشوند.
مختصات جغرافیایی: از 36°شمالی تا 38°جنوبی و 19°شرقی تا 155°شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک شانک خططلایی
• شکل بدن: باله پشتی دارای 11 شعاع سخت و 12-13 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 10-11 شعاع نرم | باله سینهای دارای 14-15 شعاع نرم | خط جانبی متشکل از 56-59 فلس | تعداد جاروییهای آبششی (Gill Rakers) 13 تا 16 عدد | دارای نقوش طلایی بالای پایهء باله شکمی |
• اندازه: حداکثر طول کل این ماهی 80 سانتمیتر و میانگین آن 45 سانتیمتر است. وزن آن به 12 کیلو میرسد.
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه از بیمهرگان کفزی بویژه نرمتنان و گیاهان پرسلولی آبزی
• ژنتیک: تعداد کروموزومهای هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 و تعداد کروموزومهای دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 48-48 عدد است.
• خصوصیات رفتاری: بیخطر برای انسان. معمولا بصورت گروهی دیده میشود.
• سایر توضیحات: توسط کوسهماهیان خانواده Carcharhinidae و پرندگان گوناگون آبزی شکار میشوند.
■ تولیدمثل شانک خططلایی
تخمگذار.
در حدود 23 سانتیمتری بالغ هستند.
معمولا جنسها جدا هستند اما بعضی نمونهها بدلیل تنوع جغرافیایی در الگوی جنسی، هرمافرودیت نر به ماده هستند. تغییر جنسیت در حدود 2.5 سالگی رخ میدهد.
در آبهای باز تخمریزی کرده و از تخم و نوزاد نگهداری نمیکنند.
تخمریزی آنها بسته به محل، در کل سال دیده شده است. در آبهای امارات متحده، در شش ماهه اول سال میلادی تخمریزی میکنند.
■ صید شانک خططلایی
با لوازم مختلف مثل تورهای گوشگیر و نیز صید جانبی ماهیان دیگر.
■ ارزشهای اقتصادی شانک خططلایی
ارزش صید تجاری دارد. بیشتر بصورت تازه عرضه میگردد.
صید ورزشی دارد.
دارای ارزش آبزی پروری است. در کشور امارات تکثیر و پرورش مصنوعی دارد.
■ وضعیت ذخایر شانک خططلایی
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
تهدیدهای اصلی این گونه تخریب زیستگاه بویژه در خورها، آلودگی سواحل کمعمق و صید بیرویه است.
■ بهداشت و بیماریهای شانک خططلایی
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی شانک خططلایی:
|