:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده گوِهماهیان ← گونه سوس بزرگ
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Rhynchobatus djiddensis (Forsskål, 1775)J
:: نام فارسی و محلی ایران: سوس بزرگ ، گیتارماهی بزرگ
• اسامی محلی» سیستان و بلوچستان: روپ گل پانچ. هرمزگان: سوس. خوزستان: ابومسحا. بوشهر: گلی
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروفماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرمآبششداران)
← Order: Rhinopristiformes (راسته: گیتارماهیسانان)
← Family: Rhinidae (خانواده: گـُوهماهیان) (En: Wedgefishes)= در منابع قبل 2006 جزو خانواده گیتارماهیان یا سوسنمایان Rhinobatidae قرار داشته است، اما بعد از آن جدا شده است.
← Subfamily: Rhynchobatinae
← Genus: Rhynchobatus (از نظر شنیداری، با جنس Rhinobatos از Rhinobatidae اشتباه نشود)
← Species: Rhynchobatus djiddensis (گونه: سوس بزرگ)
:: نام انگلیسی: Giant guitarfish و نیز Shovelnose, Shark-ray, Sand shark, Sandy, Spotted guittarfish, ...
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: بيرة، سمك تِبن حِمصيّ، بربر، نوّام،
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Raja djiddensis, Rhinobatus djiddensis, Rhynchobatis djiddensis
:: ریشه لغوی: Rhynchobatus: از واژههای rhingchos (یونانی)= پوزه + batis, -idos (یونانی)=نام نوعی سپرماهی
■ کشورهای محل زندگی ماهی سوس بزرگ
• گزارششده از آبهای ایران و کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: بحرین، هند، اندونزی، فلسطین، اردن، کویت، مالدیو، عمان، قطر، عربستان، سریلانکا، امارات، یمن
آفریقا: جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سیشل، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا
و...
■ زیستگاههای گزارششده ماهی سوس بزرگ
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان، اکوسیستمهای دیگر مثل:
دریای عرب، دریای شرق چین، اقیانوس هند، خلیج لینگاین، اقیانوس آرام، دریای سرخ، دریای سمر، خلیج سن میگل، خلیج سن پدرو، خلیج سورسوگون، دریای جنوب چین، دریاچه و تالاب چیلیکا و...
■ ویژگیهای زیستگاه ماهی سوس بزرگ
دریازی، همچنین آبهای لبشور. در مجاورت صخرهها
عمق 1 تا 75 متری
ساکن مناطق گرمسیری.
در نواحی نزدیک ساحل، و خورهای کمعمق.
مختصات جغرافیایی: از 35 ° شمالی تا 35 ° جنوبی و 22 ° شرقی تا 83 ° شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی سوس بزرگ
• شکل بدن: ماهی بزرگ شبیه گیتارماهیان | لکههای چشمی بزرگ و سیاه روی ناحیه صفحات سینهای با خطی سیاه بین چشمها و ردیفی از نقاط کوچک سفید روی بخش بالایی بدن | پوزهء نوکدار و تیز | لوب پایینی باله دمی کوچک است | رنگ سبز زیتونی در قسمت بالا و سفید در ناحیه شکمی | دهان کوچک و دندانهای مسطح و سنگفرشمانند
• اندازه: حداکثر طول کل 310 سانتیمتر و حداکثر وزن گزارش شده 227 کیلوگرم
• طول عمر: -
• غذا: ماهی سوس بزرگ از خرچنگهای گرد، لابستر، دوکفهایها، ماهیان کوچک و ماهی مرکب تغذیه میکند
• ژنتیک: -
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل ماهی سوس بزرگ
در هنگام بلوغ 110 تا 177 سانتیمتر طول دارد.
تخمگذار زندهزا است. جنینها ابتدا با زرده تغذیه میشوند، سپس مواد غذایی مورد نیاز را از طریق جذب غیرمستقیم از بدن مادر و مایع رحمی غنی شده با مخاط، چربی یا پروتئین بواسطهء ساختارهای تخصصی بدست میآوردند.
معمولا 4 نوزاد به طول 43 تا 60 سانتیمتر در تابستان به دنیا میآیند.
زمان تخمریزی در آفریقای جنوبی دسامبر، ژانویه و فوریه است.
■ صید ماهی سوس بزرگ
صید صنعتی و ورزشی دارد. برای صید این ماهی از خرچنگهای دراز و بعضی ماهیان به عنوان طعمه استفاده میشود.
■ ارزشهای اقتصادی ماهی سوس بزرگ
دارای ارزش صیادی است، صید ورزشی هم دارد. در آکواریومهای عمومی نگهداری میشود.
گوشت آن طعم فوقالعادهای دارد. بالههای آن در بازارهای آسیایی خریدار دارد.
■ وضعیت ذخایر ماهی سوس بزرگ
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، گونهء آسیبپذیر (VU) است.
■ بهداشت و بیماریهای ماهی سوس بزرگ:
-
○ تصاویر و فیلم ماهی سوس بزرگ:
|
