■ مشخصات کلی خانواده موتوماهیان (Engraulidae):

»» خانواده موتوماهیان، عضو راسته شگ‌ماهی‌سانان (Clupeiformes) هستند.

(در بعضی منابع اسم این خانواده Engraulididae ذکر شده که احتمالا غلط نگارشی است)

ریشه لغوی: یونانی >> Eggraulis = آنچوی

نام انگلیسی: Anchovies, thryssas

نام فارسی: موتوماهیان، آنچوی‌ماهیان

■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده موتوماهیان، Engraulidae:

• پراکنش متمرکز در اقیانوس اطلس، آرام و هند.
• در سطح جهان دارای 18 جنس و 173 گونه است.
• زندگی گروهی دارند.
• بیشتر در آب‌های کم عمق تا ده متر، نزدیک ساحل و خورهای واقع در نقاط گرمسیری و استوایی زندگی می‌کنند.
• بعضی گونه‌ها در آب شیرین زندگی می‌کنند یا قدرت وارد شدن به آب شیرین را دارند.
• دهان زیرین، فک بالایی جلوآمده و استخوان پیش‌فکی طویل است.
• دندان‌های فکی ممکن است بسیار پیشرفته باشند و یا اینکه اصلا وجود نداشته باشند.
• 10 تا 50 خار آبششی، در بخش پائینی اولین کمان آبششی قرار دارد.
• قوس‌های آبششی 7 تا 19 عدد هستند.
• دارای نواری نقره ای در پهلوها. فاقد خط جانبی هستند.
• صفحه پولکی ناحیه شکمی (scut) در گونه‌های موسوم به آنچوی عهد قدیم موجود و در گونه‌های عهد جدید اغلب وجود ندارد.
• بدن شفاف است.
• باله‌ها فاقد شعاع سخت هستند.
• باله پشتی منفرد، باله دمی دو‌شاخه
• بدن دارای فلس‌های نوع دایره‌ای است که سست هستند.
• یکی از گونه‌ها، اندام نورافشان دارد.
• اغلب فیلترکننده هستند و پلانکتون جانوری می‌خورند، ندرتا ماهیخوار هستند. تغذیه آن‌ها در طول روز انجام می‌شود.
• حداکثر طول در بین گونه ها، 50 سانتیمتر است و بیشتر آن‌ها زیر 15 سانتیمتر می‌باشند.
• برای غذای انسانی بصورت خشک و نمک سود و نیز غذای ماهیان پرورشی بصورت آرد و پودر و همچنین طعمه صیادی استفاده می‌شوند.
• صید آنها با تور گوشگیر، مُشتا، تورگردان، تور کیسه‌ای و تورهای کششی ساحلی صورت می‌گیرد.
• اولین فسیل مربوط به دوره ترشیاری.
• نام جدید Engraulididae برای این خانواده پیشنهاد شده است.

 

 

■ پراکنش موتوماهیان در ایران:

• جنس‌های موتوماهیان ایران: پنج جنس از موتوماهیان در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان گزارش شده است:

• 1. Encrasicholina
• 2. Engraulis > لاشه‌ماهیان
  
• 3. Stolephorus > موتوماهی‌های جامه‌دار
  
• 4. Thrissina >
  
• 5. Thryssa

 

• گونه‌های موتوماهیان ایران: چهارده گونه در پنج جنس فوق در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان گزارش شده که به شرح جدول زیر است.
◄ با کلیک روی نام گونه، به صفحه اختصاصی آن بروید ↓