■ مشخصات کلی خانواده فرشته‌ماهیان (Pomacanthidae):
»» خانواده فرشته ماهیان، متعلق به راسته سوف‌ماهی‌سانان (Perciformes) هستند.
◄ توجه: بعضی منابع اشتباها بعضی گونه‌های این خانواده و خانواده Pomacentridae را همپوشانی می‌کنند.
ریشه لغوی: یونانی > Poma, Pomatos= سرپوش + Akantha = خار
نام انگلیسی: Angelfishes
نام فارسی: فرشته‌ماهیان
■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده فرشته‌ماهیان Pomacanthidae:
- ساکن نواحی گرمسیری اقیانوس‌های آرام، هند و غرب اقیانوس آرام.
- دارای 8 جنس و 91 گونه در جهان هستند.
- بدن به شدت فشرده است.
- دهان خیلی کوچک و انتهایی و دارای ردیف دندان‌هایی است که جهت بریدن مرجان‌ها استفاده می‌شود.
- فلس‌ها از نوع شانه‌ای ریز تا متوسط هستند.
- انتهای سرپوش آبششی دارای یک خار قوی است.
- باله مخرجی دارای 3 خار است.
- باله پشتی از بخش سخت با 8 تا 15 خار و بخش نرم تشکیل شده است.
- بسیاری از گونه‌ها دارای بخشی کشیده در انتهای بخش نرم باله‌های مخرجی و پشتی هستند.
- باله دمی، گرد تا هلالی با 15 شعاع منشعب.
- دارای 24(10+14) مهره.
- دارای رنگ‌های متنوع، و در اغلب گونه‌ها جوانان و بالغین دارای رنگ‌های متفاوت.
- پراکنش عمده در آب‌های کم‌عمق زیر 20 متر و ندرتا تا عمق 50 متری و در مجاورت تپه‌های مرجانی است.
- ساختار اجتماعی این خانواده متنوع بوده و ممکن است در آن‌ها تک‌همسری، چند همسری، یک نر و چندین ماده و یا قلمروهای رقابت تولیدمثلی وجودداشته باشد.
- در بعضی گونه‌ها، تغییر جنسیت از جنس ماده به نر وجود دارد. این گونه‌ها اغلب ساختار خانوادگی حرمسرامانند دارند.
- تخمریزی پلاژیک دارند.
- گونه‌های جنس Centropyge از جلبک‌های ریسه‌ای تغذیه می‌کنند و گونه‌های جنس Genicanthus زئو پلانکتون‌خوارند. سایر گونه‌ها از اسفنج‌ها، بی‌مهرگان، جلبک‌ها و تخم ماهیان تغذیه می‌نمایند.
- بسیاری از گونه‌ها قابل‌نگهداری در آکواریوم هستند، اما نگهداری گونه‌هایی که غذاهای ویژه‌ای می‌خورند سخت است.
- سه استراتژی تغذیه‌ای در این خانواده دیده می‌شود: شکارگری(بی‌مهرگان چسبنده)، گیاهخواری و پلانکتون‌خواری.
- از نظر کاربردهای انسانی، ارزش غذایی چندانی ندارند و بیشتر جنبه تزئینی دارند.
- صید آن‌ها با گرگور، ترال کفروب و تور گوشگیر امکانپذیر است.
■ پراکنش فرشته‌ماهیان در ایران:
• جنس‌ها: در آب‌های خلیج فارس و دریای عمان یک جنس از خانواده فرشته‌ماهیان گزارش شده است:
• گونه‌های فرشته ماهیان ایران: دو گونه از جنس فوق در ایران به شرح جدول زیر فهرست شده است.
◄ با کلیک روی هر گونه به صفحه آن بروید و توضیحات بیشتر دریافت کنید:
