:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده گیش‌ماهیان »» گونه ماهی گیش باله‌سیاه

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Alepes melanoptera (Swainson, 1839)i
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی گیش باله‌سیاه، ده‌باله سیاه‌باله
» اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: بَکّو. هرمزگان: جَش، گشرون، طالع. بوشهر: داغی، جسم، جس. سایر نامها: کارتر، ساعول، برک، کش، سال، سل، جاله، دخور، تاله بزک، مقوا.

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Percoidei (زیرراسته: سوف‌ماهی‌واران)
← Superfamily: Percoidea (بالا خانواده: سوف‌ماهی‌وشان)
← Family: Carangidae (خانواده: گیش‌ماهیان) (En: Jacks and pompanos)
← Subfamily: Caranginae
← Genus: Alepes (جنس: ده‌باله‌های بیضوی)
← Species: Alepes melanoptera (گونه: ماهی گیش باله‌سیاه)

:: نام انگلیسی: Blackfin scad و نیز: Blackfin crevalle, Banded scad, Chinese trevally, Herring scad, Shortfin scad.
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: نيزكة أسود الزِّعْنِفَة، بیاد، جنیس، کرفه، مورگی، بیاض
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Alepes melanoptera, Trachinus melanoptera, Selar malam, Alepes malam, Atule malam, Caranx malam, Caranx nigripinnis, Caranx pectoralis, Atule pectoralis
:: ریشه لغوی: Alepes از واژه alepis, -idos (یونانی)= بدون فلس.

■ کشورهای محل زندگی ماهی گیش باله‌سیاه:
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر نظیر:
بحرین، بنگلادش، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، عراق، ژاپن، کره جنوبی، کره شمالی، کویت، مالزی، مالدیو، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سنگاپور، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام
اقیانوسیه: پابوآ گینه نو

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی گیش باله‌سیاه:
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و اکوسیستم‌های دیگر مثل:
دریای آندامان، خلیج بنگال، خلیج کاریگارا، دریای شرق چین، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لیته، اقیانوس آرام، دریای سمر، خیلج سن میگل، دریای ژاپن، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، دریای زرد.

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی گیش باله‌سیاه:
دریازی و نیز آب‌های لب‌شور. پلاژیک/نریتیک
ساکن نواحی گرمسیری
بالغین ساکن نواحی ساحلی هستند. در آب‌های باز اقیانوسی دیده نشده است.
مختصات جغرافیایی: از 41° شمالی تا 10° جنوبی و 48° شرقی تا 125° شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی گیش باله‌سیاه:

• شکل بدن: باله پشتی کاملا سیاه | بدن کشیده و فشرده و تحدب بخش پشتی و شکمی تقریبا یکسان | پوزه خمیده‌تر از سایر گونه‌های این جنس | دهان پوشیده از دندان‌های شانه‌مانند | دارای پلک چربی توسعه‌یافته در بخش خلفی چشم | باله پشتی دوبخشی: اولین باله پشتی دارای 7-8 شعاع سخت و باله پشتی دوم دارای 1 شعاع سخت و 23-26 شعاع نرم است | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت، یکی مجزا و دوتا مجاور همراه با 18-21 شعاعنرم است | هردوباله پشتی و مخرجی کوتاه هستند | باله سینه‌ای هلالی و کشیده تا پشت تقاطع بخش‌های صاف و محدب خط جانبی | خط جانبی در بخش قدامی بسیار محدب است که بخش محدب و صاف بعد از باله پشتی اول به هم می‌خورند | بخش منحنی خط جانبی دارای 31-50 فلس و حدود 2 اسکات است و بخش صاف خط جانبی دارای 4 فلس و 49-69 اسکات است | جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) به تعداد 24-30 عدد هستند | این گونه دارای 24 مهره در ستون فقرات است | رنگ بخش پشتی این ماهی آبی نقره‌فام که به تدریج به سمت پایین نقره‌ای و سفید می‌شود و تعدادی لکه سیاه هم روی آن است | غشاء اولین باله پشتی سیاه است که نام گونه هم به همین دلیل است | سایر باله‌ها بجز باله دمی که زرد است، شفاف هستند
• اندازه: حداکثر طول کل 25 سانتمیتر است.
• طول عمر: -
• غذا: بیمهرگان کوچک، میگو و پاروپایان.
• ژنتیک: -
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: اتولیت بیضوی‌شکل است.

■ تولیدمثل ماهی گیش باله‌سیاه:

-

■ صید ماهی گیش باله‌سیاه:

با انواع رشته و قلاب قابل صید است.

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی گیش باله‌سیاه:

ارزش صید تجاری کمی دارد.
بیشتر در نقاطی نظیر کامبوج و تایلند اهمیت دارد که بصورت سرخ‌شده یا بخارپز و خته و گاه خشک و نمک‌سود مصرف دارد.

■ وضعیت ذخایر ماهی گیش باله‌سیاه:

در سیاهه قرمز گونه‌ها، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی گیش باله‌سیاه:

-

○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی گیش باله‌سیاه: