:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده کوسه‌ماهیان سفید ← گونه کوسه سفید بزرگ
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Carcharodon carcharias (Linnaeus, 1758)j
:: نام فارسی و محلی ایران: کوسه سفید بزرگ، کوسه سفید، مرگ سفید، آدمخوار
• اسامی محلی » بمبک، کولی
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Chondrichthyes (رده: غضروف‌ماهیان)
← Subclass: Elasmobranchii (زیررده: نرم‌آبشش‌داران)
← Superorder: Galeomorphii
← Order: Lamniformes (راسته: کوسه‌سانان)
← Family: Lamnidae (خانواده: کوسه‌ماهیان سفید / سفیدکوسگان) (En: Mackerel sharks or white shark)
← Genus: Carcharodon
← Species: Carcharodon carcharias (گونه: کوسه سفید بزرگ)
:: نام انگلیسی: Great white shark و نیز: Man eater Shark, White Death, White Pointer, Man eater
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: القرش الأبيض الكبير، الأبيض الكبير، مستدق الخطم الأبيض، القرش الأبيض والموت الأبيض، کلب البحر و...
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Squalus carcharias, Carharodon carcharias, Squalus caninus, Carcharias lamia, Carcharias verus, Squalus vulgaris, Carcharias vulgaris, Carcharodon smithii, Carcharodon smithi, Carcharodon rondeletii, Carcharodon capensis, Carcharias atwoodi, Carcharias maso, Carcharodon albimors
:: ریشه لغوی: Carcharodon از واژه karcharos (یونانی)= تیز کردن + odous (یونانی)= دندان
■ کشورهای محل زندگی کوسه سفید بزرگ
• فهرست‌شده در اسامی ماهیان آب‌های ایران (عوفی، 1394)→[تنها در این یک منبع ادعای حضور در ایران وجود داشته و از کشورهای مجاور ایران از خلیج فارس و دریای عمان گزارش نشده است، بنابراین نیاز به بررسی بیشتر دارد.] و کشورهای متعدد دیگر مثل:
آسیا: چین، هنگ کنگ، فلسطین، کره شمالی، کره جنوبی، لبنان، ماکائو، فیلیپین، عربستان، سریلانکا، سوریه، تایوان، ویتنام
اروپا: ترکیه، قبرس، آلبانی، کرواسی، فرانسه، یونان، ایتالیا، مونته نگرو، پرتغال، روسیه، اسلوونی، اسپانیا و...
آمریکای شمالی و مرکزی: ایالات متحده، مکزیک، نیکاراگوآ، پاناما، ترینیداد و توباگو و...
آمریکای جنوبی: برزیل، آرژانتین، شیلی، کلمبیا، اکوادور، پرو، اوروگوئه
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، نیوزلند، نیو کالدونیا و...
آفریقا: الجزایر، آنگولا، بنین، کامرون، مصر، گابن، غنا، کنیا، لیبریا، لیبی، مراکش، موزامبیک، نامیبیا، نیجریه، سنگال، آفریقای جنوبی، تانزانیا، توگو، تونس و...
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده کوسه سفید بزرگ
• احتمالا بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای اژه، دریای عرب، اقیانوس اطلس، برمودا، دریای کارائیب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، فلات قاره شرق برزیل، فلات‌های شرق مرکزی، جنوبغربی و غرب مرکزی استرالیا، دریای شرق چین، خلیج آلاسکا، خلیج کالیفرنیا، خلیج مین، خلیج مکزیک، سواحل ایبریا، اقیانوس هند، دریای ایونیان، دریای مدیترانه، فلات قاره نیوزلند، فلات قاره شمال برزیل، اقیانوس آرام، دریای سرخ، ساردینیا، دریای ژاپن، دریای مرمره، دریای تاسمان، دریای زرد و...
■ ویژگی‌های زیستگاه کوسه سفید بزرگ
دریازی و نیز آب‌های لب‌شور، در تودهء آب‌های آزاد زندگی می‌کند و مهاجر در دریا است.
در عمق سطح تا 1200 متری و بیشتر 250 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری
معمولا بیشتر حوالی سواحل است، اما در اقیانوس‌ها و دور از خشکی هم دیده شده است. وارد سواحل کم‌عمق هم می‌شود.
مختصات جغرافیایی: از 61°شمالی تا 58°جنوبی و 180°غربی تا 180°شرقی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک کوسه سفید بزرگ
• شکل بدن: کوسه بزرگ و دوکی‌شکل با چشمان سیاه واضح | پوزه گرد و مخروطی | دندانهای مثلثی و دندانه‌دار بزرگ | پایه اولین باله پشتی معمولا روی لبه داخلی باله سینه‌ای است | باله دمی هلالی | رنگ بدن خاکستری تا قهوه‌ای یا سیاه در پشت و در پهلوها روشنتر می‌شود. شکم سفید است. نقاط سیاهی روی پایه باله سینه‌ای وجود دارد. | فلس‌ها از نوع صفحه‌ای | بزرگترین نسبت چشم به بدن را در بین کوسه‌ها دارد و مردمک چشم به جای سیاه، آبی است. | به شکلی نادر، گاهی نمونه‌های کاملا سفید (زال) دیده شده است. |
• اندازه: حداکثر طول کل 640 سانتیمتر است.
• طول عمر: حداکثر سن 36 سال گزارش شده است.
• غذا: تغذیه از ماهیان استخوانی، سایر کوسه‌ها، سپرماهیان، شیرهای دریایی، دلفین، گرازماهی، اجساد جانوران، ماهی مرکب، هشت‌پا و خرچنگ و نیز نهنگ‌ها.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 41 و کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) 82-82 است.
• ویژگی‌های رفتاری: مهاجم و خطرنک برای انسان. معمولا تنها و یا جفتی زندگی می‌کند، اما گاهی تجمعات تغذیه‌ای 10 تایی آنها دیده می‌شود، تشکیل گله نمی‌دهد.
گزارش حمله به انسان، احتمالا به دلیل اشتباه گرفتن با سایر جانوران وجود اارد. بیشتر حمله‌ها در خورها بوده است. گاهی خطرناکترین کوسه جهان خطاب می‌شود. سرعت شنای این کوسه در حالت عادی 0.88 متر بر ثانیه است.
وقتی شکار خود را گاز می‌گیرد، سر خود را به چپ و راست حرکت می‌کند تا دندان‌ها برش‌های بیشتری در بدن طعمه ایجاد کنند.
• سایر توضیحات: بزرگترین شکارچی دریاها.
■ تولیدمثل کوسه سفید بزرگ
در اندازه 450 تا 500 سانتمیتری بالغ هستند.
تخمگذار زنده‌زا بدون جفت. جنین از کیسه زرده و بعد سایر تولیدات بدن مادر استفاده می‌کند.
در هر زایمان 10 و گاه بیشتر جنین به دنیا می‌آید.
اندازه نوزاد زمان تولد 120-150 سانتیمتر است.
نر و ماده هنگام جفتگیری ممکن است شنای موازی داشته باشند.
■ صید کوسه سفید بزرگ
بیشتر به وسیلهء قلاب صید می‌شود.
■ ارزش‌های اقتصادی کوسه سفید بزرگ
ارزش صید تجاری کمی دارد.
صید ورزشی دارد.
گوشت آن بصورت تازه یا خشک-شور و نیز دودی مصرف انسانی دارد (موارد مسمومیت با گوشت آن وجود دارد). از پوست آنها برای تهیه چرم، کبد آن برای روغن، لاشهء آن برای غذای ماهی، باله‌ها برای سوپ باله کوسه و دندان و آرواره برای دکوراسیون کاربرد دارد.
■ وضعیت ذخایر کوسه سفید بزرگ
در سیاههء قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "گونه آسیب‌پذیر" (VU) است.
■ بهداشت و بیماری‌های کوسه سفید بزرگ
-
○ تصاویر و ویدئوهایی از کوسه سفید بزرگ:
|
