:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده خارپشت‌ماهیان ← گونه خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Cyclichthys orbicularis (Bloch, 1785)J
:: نام فارسی و محلی ایران: خارپشت‌ماهی لب‌منقاری، خارپشت دریایی، خاردارماهی لب‌کبوتری
• اسامی محلی» سیستان و بلوچستان: تورا. خوزستان: حف. سایر نام‌ها: تمبر
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Tetraodontiformes (راسته: چهاردندان‌سانان)
← Family: Diodontidae (خانواده: خارپشت‌ماهیان) (En: Porcupinefishes / burrfishes)
← Genus: Cyclichthys (جنس: ماهی‌های قورباغه‌ای بادکنکی)
← Species: Cyclichthys orbicularis (گونه: خارپشت‌ماهی لب‌منقاری)
:: نام انگلیسی: Birdbeak burrfish و نیز Ballonfish, Porcupinefish, Orbicular burrfish, ...
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: بقمه حجر, فقل
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Atinga orbicularis coeruleus, Diodon orbicularis, Chilomycterus orbicularis, Diodon caeruleus
:: ریشه لغوی: Cyclichthys از واژه‌های kyklos (یونانی)= گرد + ichthys (یونانی)= ماهی
■ کشورهای محل زندگی خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: بحرین، کامبوج، هنگ کنگ، هند، اندونزی، ژاپن، مالزی، عمان، فیلیپین، عربستان، تایوان، تایلند، ویتنام، یمن و...
اقیانوسیه: استرالیا، گوام، پابوا گینه نو و...
آفریقا: موریس، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، تانزانیا و...
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
اقیانوس اطلس، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، اقیانوس هند، خلیج لینگاین، فلات شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، اقیانوس آرام، دریای سرخ، دریای سمر، دریای ژاپن، دریای جنوب چین، دریای سولو-سلبز و...
■ ویژگی‌های زیستگاه خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
دریازی، مجاور صخره‌های مرجانی
در عمق 9 تا 170 متری دیده می‌شود
ساکن آب‌های شفاف و صخره‌های حفاظت شده با مرجانها و رویش‌های جلبکی. بیشتر روی شن و گل بستر و گاهی روی صخره ها حضور دارد.
ساکن مناطق گرمسیری.
مختصات جغرافیایی: از 32 درجه شمالی تا 36 درجه جنوبی و 24 درجه شرقی تا 168 درجه شرقی.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
• شکل بدن: باله پشتی دارای 11-13 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 10-12 شعاع نرم | بالغین قهوه‌ای تا خاکستری با توده‌های نقاط سیاه روی پشت و پهلوها | ماهیان نوزاد پلاژیک پوشیده از نقاط سیاه هستند
• اندازه: حداکثر طول کل 30 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: بیمهرگان صدفدار اطراف مرجانها
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان. گونه‌ای شب‌رو است و در طی روز بین اسفنج‌های بزرگ مخفی می‌شود.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
-
■ صید خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
-
■ ارزش‌های اقتصادی خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
ارزش صید صنعتی ندارد. توسط جوامع محلی مصرف می‌شود و تا حدی صید ورزشی دارد.
⧠ وضعیت ذخایر خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت ارزیابی‌نشده است.
■ بهداشت و بیماری‌های خارپشت‌ماهی لب‌منقاری
-
○ تصاویر و فیلم خارپشت‌ماهی لب‌منقاری:
|
