:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده شقایقماهیان ← گونه دوشیزهماهی سهنقطه
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Dascyllus trimaculatus (Rüppell, 1829)i
:: نام فارسی و محلی ایران: دوشیزهماهی سهنقطه، دامسل سهنقطه، دومینو، دوشیزهماهی سهخال
-
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوفماهیسانان)
← Suborder: Labroidei (زیرراسته: زمردماهیواران)
← Family: Pomacentridae (خانواده: شقایقماهیان) (En: Damselfishes)
← Subfamily: Pomacentrinae
← Genus: Dascyllus
← Species: Dascyllus trimaculatus (گونه: دوشیزهماهی سهنقطه)
:: نام انگلیسی: Threespot dascyllus و نیز: Three spot damsel, Domino damselfish, Whitespot humbug, White-spot puller
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: دومينو دامسل، خرایه، شیبیبو
:: برخی از نامهای علمی مترادفِ قدیمی، یا غیرمعتبر: Pomacentrus trimaculatus, Pomacentrus nuchalis, Dascyllus unicolor, Dascyllus niger, Sparus nigricans, Dascyllus axillaris
:: ریشه لغوی: Dascyllus ، از واژه daskillys, -on (یونانی)= نام نوعی ماهی
■ کشورهای محل زندگی دوشیزهماهی سهنقطه
• گزارششده در آبهای ایران و نیز کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: عراق، بحرین، کویت، قطر، امارات، عمان، عربستان، یمن، اردن، کامبوج، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، ژاپن، کره جنوبی، مالزی، مالدیو، میانمار، فیلیپین، سریلانکا، تایوان، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام، یمن
آفریقا: کومور، جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، پلی نزی، کیریباتی، میکرونزی، پالائو، پاپوآ گینه نو، ساموآ، تونگا و...
■ زیستگاههای گزارششده دوشیزهماهی سهنقطه
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و اکوسیستمهای دیگری مثل:
دریای آندامان، دریای عرب، خلیج بنگال، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج داوائو، فلاتهای شرقمرکزی، غربمرکزی، شمالی و شمالغربی استرالیا، خلیج عدن، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لاگونوی، خلیج لانوزا، خلیج لینگاین، خلیج مالالاگ، خلیج میلنه، خلیج مورو، خلیج اورموک، اقیانوس آرام، خلیج پانای، خلیج پانگوئیل، آبهای پلینزی، خلیج راگای، دریای سرخ، خلیج سن میگل، خلیج سارانگانی، خلیج شارک، خلیج ساگاد، آبهای ساحلی سومالی، دریای جنوبی چین ،خلیج سارساگان، دریای سولو-سلبز، خلیج تایاباس، خلیج تاوی تاوی، خلیج یولاگان، دریای زرد و...
■ ویژگیهای زیستگاه دوشیزهماهی سهنقطه
دریازی، نزدیک مرجانها. بدون مهاجرت.
در عمق 1 تا 55 متری مشاهده شده است.
ساکن آبهای گرمسیری با میانگین دمای 28 درجه سانتیگراد.
بالغین ساکن پهنههای مرجانی و صخرهای، بچهماهیان اغلب همزیست با توتیا و شقایق دریایی یا مرجانهای کوچک.
مختصات جغرافیایی: از 32°شمالی تا 36°جنوبی و 24°شرقی تا 128°غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک دوشیزهماهی سهنقطه
• شکل بدن: باله پشتی دارای 12 شعاع سخت و 14-16 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2 شعاع سخت و 14-15 شعاع نرم | باله سینهای دارای 19-21 شعاع نرم | باله دمی کم و بیش صاف و کوتاه | خط جانبی داریا 17-20 فلس | تعداد جاروییهای آبششی (Gill Rakers) برابر 22-27 | بدن فشرده و مرتفع | پشانی کاملا محدب | موقعیت دهان از نوع انتهایی | فلسها از نوع شانهای | ماهیان جوان کاملا سیاه با فلسهایی با مرکز آبی و لکه سفید روی پیشانی و بالای پهلوها، همه بالهها بجز بالهء سینهای و بخش خارجی بالهء نرم پشتی که شفاف است سیاه هستند. | رنگ بدن بالغین بر مبنای جغرافیا و مکان تغییر میکند. فاقد لکهء سفید جلوی سر هستند و لکهء بالای پهلوها تحلیل رفته است. سر و بالهها سیاه هستند و فلسها لبهء مشکی دارند. لبهء پیشچشمی، زیرچشمی و پیشسرپوش آبششی دندانهدار است. در زمان جفتگیری معمولا رنگ ماهی کمتر است.
• اندازه: حداکثر طول کل 14 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: جلبک، پاروپایان و سایر سختپوستان پلانکتونی
• ژنتیک: تعداد کروموزومهای هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 (و نیز 15 در گزارشهای دیگر) و تعداد کروموزومهای دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 48-48 (و نیز 30-30 در گزارشهای دیگر) است.
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان. در دستههای کوچک و بزرگ دیده میشود.
• سایر توضیحات: توسط ماهیانی مثل هامورماهیان جنس Cephalopholis شکار میشود.
■ تولید مثل دوشیزهماهی سهنقطه
تخمگذار.
تخمها کفچسب هستند و به اجسام بستر مثل شاخههای مردهء مرجانها، صخرهها، اشیاء انسانی مثل کابل یا کشتیهای غرق شده و... متصل میشوند.
نرها تخمها را محافظت و تهویه میکنند که این عمل 3 یا 4 روز طول میکشد.
نوزادان 2 میلیمتر طول دارند و در هفتههای اول تولد پلاژیک هستند.
جفتگیری با جهشهای معنیدار ماهی نر شروع میشود. در اسارت تا سه بار در یک ماه تخمریزی میکنند، و مجموعا 17 بار در هفت ماه تخمریزی دارند.
هماوری مطلق بین 20 تا 25 هزار عدد تخم است.
■ صید دوشیزهماهی سهنقطه
-
■ ارزشهای اقتصادی دوشیزهماهی سهنقطه
ارزش صید تجاری کمی دارد.
ماهی آکواریومی است.
■ وضعیت ذخایر دوشیزهماهی سهنقطه
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت "آسیبپذیر" (VU) است.
■ بهداشت و بیماریهای دوشیزهماهی سهنقطه
بیماری انگلی کدورت پوست، Brooklynella infection و نیز بیماریهای عمومی باکتریایی در این گونه ایجاد میشود.
○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی دوشیزهماهی سهنقطه:
|