:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده مارماهیان دریایی »» گونه مارماهی دندان‌خنجری (تیز دندان)

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Muraenesox cinereus (Cuvier, 1829)

:: نام فارسی و محلی ایران: مارماهی دندان‌خنجری، مارماهی تیزدندان
• اسامی محلی » سیستان و بلوچستان: گِلی کَلو. سایر نامها: مارماهی، ناسوج

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Superorder: Elopomorpha (فرا راسته: بانوماهی‌ریخت‌تباران)
← Order: Anguilliformes (راسته: مارماهی‌سانان)
← Suborder: -
← Family: Muraenesocidae (خانواده: مارماهیان درنده دریایی) (En: Pike congers)
← Subfamily: -
← Genus:Muraenesox
← Species: Muraenesox cinereus (گونه: مارماهی دندان‌خنجری)

:: نام انگلیسی: Daggertooth pike conger و نیز: Conger pike, Arabian pike eel, Darkfin pike eel, Purple pike conger, Silver conger eel
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: ثعبان وردي، عصفان، ناجوت، رباح، توباح
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Muraena cinerea, Muraena arabica, Muraenesox arabicus
:: ریشه لغوی: Muraenesox از واژه muraena (لاتین)=مارماهی مورِی + Esox (یونانی)=اردک‌ماهی

■ کشورهای محل زندگی مارماهی دندان‌خنجری
• گزارش‌شده از آب‌های ایران و چندین کشور دیگر از جمله:
آسیا: بحرین، کامبوج، چین، هنگ کنگ، اندونزی، هند، عراق، فلسطین، اردن، کره جنوبی، کویت، مالزی، میانمار، عمان، پاکستان، فیلیپین، قطر، عربستان، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام، یمن
آفریقا: موریس، سومالی و احتمالا در موزامبیک
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، پابوآ گینه نو و...

■ زیستگاه‌های گزارش شده مارماهی دندان‌خنجری
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
دریای عرب، دریای بوهای، دریای شرق و دریای جنوب چین، خلیج عقبه، خلیج تایلند، دریای اندونزی، اقیانوس هند، خلیج لاگونوی، خلیج لینگاین، دریای مدیترانه، فلات‌های شمال، جنوبغرب و شرق‌مرکزی استرالیا، اقیانوس آرام، دریای سرخ، دریای سمر، خلیج سن میگل، دریای ژاپن، خلیج سوسوگون، دریای سولو-سلبز، دریای ویسایان، دریای زرد، رود چیکو، رود شیلیائو، رود سنگوِن، دریاچه و تالاب چیلیکا و...

■ ویژگی‌های زیستگاه مارماهی دندان‌خنجری
دریازی و نیز آب شیرین و لب‌شور. مجاور بستر، مهاجر در اقیانوس
تا عمق 800 متری و بیشتر تا 300 متری دیده می‌شود.
ساکن مناطق نیمه‌گرمسیری.
ساکن بسترهای نرم و نیز خورها، گاهی وارد آب‌های شیرین می‌شود.
مختصات جغرافیایی: از 47° شمالی تا 4° جنوبی و 30° شرقی تا 143° شرقی.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک مارماهی دندان‌خنجری

• شکل بدن: دارای 145 تا 159 مهره در ستون فقرات | پوزهء دراز | خلفی بینی به چشم نزدیکتر است تا به حفرهء قدامی | دندان‌ها عموما بزرگ و برجسته | سر پهن است | منافذ خط جانبی قبل مخرج 44-47 عدد | شعاع‌های باله پشتی قبل مخرج 66-78 عدد
• اندازه: حداکثر طول کل 220 سانتیمتر و طول کل رایج 80 سانتیمتر.
• طول عمر: 15 سال
• غذا: از ماهیان کفزی و سخت‌پوستان ریز بستر.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 19 و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 38-38 عدد
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل مارماهی دندان‌خنجری

تخمریزی آن در هند، از ماه آگوست تا فوریه سال بعد مشاهده شده است.
هماوری مطلق آن در چین، از 53 تا 3848 عدد گزارش شده است.
لارو، پلانکتونی و با بدن کشیدهء مارماهی‌سان و دارای دندان‌های واضحی است

■ صید مارماهی دندان‌خنجری

بیشتر با تورهای کیسه‌ای صید می‌شود.

■ ارزش‌های اقتصادی مارماهی دندان‌خنجری

در شرق آسیا ارزش بالای صید تجاری دارد و بیشتر بصورت تازه عرضه می‌گردد
صید ورزشی دارد
جزو گونه‌های آبزی‌پروری است و به عنوان طعمه صید کوسه‌ماهی هم استفاده می‌شود
در طب سنتی چین کاربرد دارد

⧠ وضعیت ذخایر مارماهی دندان‌خنجری:

در سیاهه قرمز گونه‌ها، وضعیت ارزیابی‌نشده دارد.

■ بهداشت و بیماری‌های مارماهی دندان‌خنجری:

بیماری‌های مختص آبزیان، شامل Anisakis Disease و عفونت انگلی Hysterothylacium در این گونه مشاهده شده است.

○ تصاویر و فیلم مارماهی دندان‌خنجری: