:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان »» خانواده شقایق‌ماهیان »»گونه دوشیزه‌ماهی سیاه

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Neoglyphidodon melas (Cuvier, 1830)i
:: نام فارسی و محلی ایران: دوشیزه‌ماهی سیاه،
-
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Perciformes (راسته: سوف‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Labroidei (زیرراسته: زمردماهی‌واران)
← Family: Pomacentridae (خانواده: شقایق‌ماهیان) (En: Damselfishes)
← Subfamily: Pomacentrinae
← Genus: Neoglyphidodon
← Species: Neoglyphidodon melas (گونه: دوشیزه‌ماهی سیاه)

:: نام انگلیسی: Bowtie damselfish و نیز: Black damsel, Blue and gold damsel-fish, Bluefin damselfish, Royal damsel, Zulu damsel
• کشورهای سیاه حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: -
:: برخی از نام‌های علمی مترادفِ قدیمی، یا غیرمعتبر: Glyphisodon melas, Abudefduf melas, Paraglyphidodon melas, Glyphisodon ater, Glyphisodon melanopus, Abudefduf melanopus, Paraglyphidodon melanopus, Glyphisodon xanthonotus, Abudefduf xanthonotus, Abudefduf rhomaleus
:: ریشه لغوی: Neoglyphidodon، از واژه‌های neos (یونانی)=جدید + glyphis (یونانی)=حک شده + odous (یونانی)= دندان

■ کشورهای محل زندگی دوشیزه‌ماهی سیاه
• فهرست‌شده در ماهیان آب‌های ایران (عوفی، 1394) و نیز کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: چین، اندونزی، ژاپن، اردن، فیلیپین، تایوان، تایلند، ویتنام، یمن
اقیانوسیه: استرالیا، میکرونزی، نیو کالدونیا، پالائو، پابوآ گینه نو و...
آفریقا: مصر، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، تانزانیا

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده دوشیزه‌ماهی سیاه
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و اکوسیستم‌های دیگری مثل:
دریای عرب، خلیج کاریگارا، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان، خلیج داوائو، خلیج عقبه، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج لاگونوی، خلیج لانوزا، خلیج لینگاین، خلیج مالالاگ، خلیج میلنه، خلیج مورو، فلات‌های غرب‌مرکزی، شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، اقیانوس آرام، خلیج پانای، خلیج پانگوئیل، خلیج راگای، دریای سرخ، خلیج کوسه، آب‌های ساحلی سومالی، خلیج سوگود، خلیج سورسوگون، دریای جنوبی چین، دریای سولو-سلبز، خلیج تاوی تاوی، و...

■ ویژگی‌های زیستگاه دوشیزه‌ماهی سیاه
دریازی و در مجاورت صخره‌های مرجانی. بدون مهاجرت.
درعمق 1 تا 12 متری مشاهده می‌شود.
ساکن نواحی گرمسیری
بالغین اغلب در نواحی غنی از مرجان در آبگیرهای دریایی و آبسنگ‌های رو به دریا و اغلب کنار مرجان‌های نرم که از نظر تغذیه به آن‌ها وابسته‌اند دیده می‌شوند.
مختصات جغرافیایی: از 30° شمالی تا 30° جنوبی و 34° شرقی تا 171° شرقی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک دوشیزه‌ماهی سیاه

• شکل بدن: باله پشتی دارای 13 شعاع سخت و 13-15 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 2 شعاع سخت و 12-15 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 17-19 شعاع نرم | باله دمی کاملا دوشاخه | خط جانبی دارای 15-18 فلس | جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) به تعداد 19-21 عدد | فلس‌ها از نوع شانه‌ای | موقعیت دهان از نوع انتهایی | بدن دوکی و فشرده | بالغین آبی تیره یکدست هستند. بدن ماهیان جوان آبی روشن، فاصله بین پوزه تا باله پشتی یک نایحیه زرد عریض دارد. حاشیه باله دمی زرد. ورود از فاز بچه‌ماهی رنگارنگ به بالغ تکرنگ در اندازهء 50 تا 60 میلیمتری روی می‌دهد.
• اندازه: حداکثر طول کل 18 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: جلبک‌ها، بی‌مهرگان کفزی، مواد دفعی دوکفه‌ای‌ها و...
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئید / گامتیک (n) برابر 24 و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر 48-48 است.
• خصوصیات رفتاری: بی‌خطر برای انسان. تکی یا جفتی شنا می‌کنند.
• سایر توضیحات: -

■ تولید مثل دوشیزه‌ماهی سیاه

تخم‌گذار، با جنس‌های مجزا.
تخم‌ها در نزدیکی بستر به اشیا و سطوح می‌چسبند.
نرها از تخم‌ها محافظت کرده و آن‌ها را تهویه می‌کنند.

■ صید دوشیزه‌ماهی سیاه

-

■ ارزش‌های اقتصادی دوشیزه‌ماهی سیاه

صید تجاری ندارد.
ارزش آکواریومی دارد.

⧠ وضعیت ذخایر دوشیزه‌ماهی سیاه

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "ارزیابی نشده" است.

■ بهداشت و بیماری‌های دوشیزه‌ماهی سیاه

-

○ تصاویر و ویدئوهایی از ماهی دوشیزه‌ماهی سیاه: