:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده گربه‌ماهیان ماردُم ← گونه ماهی گرزک

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Plotosus lineatus (Thunberg, 1787) J

:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی گُرزک، گربه‌ماهی مخطط
• اسامی محلی ایران: گلو، لورو، کوزیم، سه گلو

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Siluriformes (راسته: گربه‌ماهی‌سانان)
← Family: Plotosidae (خانواده: گرزک‌ماهیان یا گربه‌ماهیان ماردُم) (En: Eeltail catfishes)
← Genus: Plotosus
← Species: Plotosus lineatus

:: نام انگلیسی: Striped eel catfish و نیز: Canine catfish eel, Coral catfish, Catfish-eel, eel catfish, ...
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: خِن فارسی، جم، بلوت، ای، حاف
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Silurus lineatus, Silurus arab, Plotosus marginatus, ...
:: ریشه لغوی: Plotosus : از واژه Ploto (لاتین)=شنا

■ کشورهای محل زندگی ماهی گرزک
• گزارش‌شده از آبهای ایران و کشورهای دیگر ازجمله:
آسیا: بحرین، چین، هنگ کنگ، هند، اندونزی، عراق، فلسطین(معرفی شده)، ژاپن، کره جنوبی، کویت،مالزی، مالدیو، میانمار، عمان، فیلیپین، قطر، عربستان، سریلانکا، تایوان، تایلند، امارات، ویتنام و...
اقیانوسیه: استرالیا، فیجی، میکرونزی، نیوکالدونیا، پالائو، ساموا، تونگا و...
آفریقا: کومور، کنیا، ماداگاسکار، موریس، موزامبیک، سیشل، سومالی، آفریقای جنوبی، تانزانیا و...

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی گرزک
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان ، و نیز:
خلیج بنگال، دریای مرجان و دیواره بزرگ مرجانی استرالیا، خلیج داوائو، دریای شرق چین، خلیج تایلند، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبه، خلیج لاگونو، خلیج لانوزا، خلیج لیته، خلیج لینگاین، دریای مدیترانه، خلیج مورو، فلات شمال، شمالشرق و شمالغرب استرالیا، خلیج اورموک، اقیانوس آرام، خلیج پاگبیلائو، خلیج پانای، خلیج سن میگل، خلیج سن پدرو، دریای ژاپن، خلیج سوگود، دریای جنوب چین، دریای سولو-سلب، خلیج تاوی تاوی، خلیج تایاباس، دریای ویسایان، دریای زرد، دریاچه و تالاب چیلیکا و...

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی گرزک
در آب‌های شور دریاها و آب‌های لب‌شور دیده می‌شود.
در عمق 1 تا 60 متری حضور دارد
ساکن مناطق گرمسیری.
در بستر آبهای ساحلی. تنها گربه‌ماهی حاضر در صخره‌های مرجانی. همچنین در خورها، آبگیرهای جزر و مدّی و سواحل باز دیده می‌شود.
مختصات جغرافیایی: از 38 درجه شمالی تا 35 درجه جنوبی و 20 درجه شرقی تا 169 درجه غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی گرزک

• شکل بدن: باله پشتی دارای 1 شعاع سخت و 69-115 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 58-82 شعاع نرم | باله پشتی و مخرجی این گونه متصل به باله دمی است | چهارجفت سبیلک دهانی | یک خار سمی مضرّس در ابتدای اولین باله پشتی و باله‌های سینه‌ای
• اندازه: حداکثر طول کل 32 سانتیمتر و طول کل رایج 25 سانتیمتر.
• طول عمر: حداکثر 7 سال
• غذا: از سخت‌پوستان، نرم‌تنان، کرم‌ها و گاهی ماهیان
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های هاپلوئی د/ گامتیک (n) برابر 24 و تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید / زیگوتیک (2n) برابر با 48-48
• ویژگی‌های رفتاری: سمی. خار روی بالهء آنها به شدت خطرناک و سمی بوده و می‌تواند کشنده باشد.
چند مهاجرتی. ماهیان جوان و کوچک، تشکیل گله‌های کروی‌شکل متشکل از 100 ماهی می‌دهند، اما بالغین معمولا بصورت تکی یا دسته‌های کوچک 20 تایی هستند. معمولا در طول روز مخفی می‌شوند. ماهیان بزرگ بی‌وقفه در حال به هم زدن شن بستر برای یافتن غذا هستند.
• سایر توضیحات: توسط گونه‌هایی مثل زمین‌کن دم‌نواری (Platycephalus indicus) شکار می‌شوند.

■ تولیدمثل ماهی گرزک

تخم‌گذار هستند.
تخم‌ها مجاور بستر گذاشته می‌شوند و لاروها پلانکتونی می‌باشند.
ماهی نر زیر صخره‌ها و سایر اجسام بستر، لانه‌سازی می‌کند.
پس از تخمریزی، ماده جدا می‌شود و نر از تخم‌ها مراقبت می‌نماید.

■ صید ماهی گرزک

-

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی گرزک

صید تجاری دارد.
ماهی آکواریومی است.

⧠ وضعیت ذخایر ماهی گرزک

در سیاهه قرمز گونه‌ها، وضعیت "ارزیابی‌نشده" دارد.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی گرزک

بیماری‌هایی در این ماهی دیده شده است، مثل:
Coccomyxa Disease عفونت انگلی
Septemcapsula Disease عفونت انگلی
Gyrodactylus Disease عفونت انگلی

○ تصاویر و فیلم ماهی گرزک: