:: ماهیان آبهای داخلی ایران ← خانواده کپورماهیان ← گونه ماهی گلچراغ پارسی
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Garra persica Berg, 1914
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی گلچراغ پارسی ماهی سنگلیس پارسی، سنگلیس، ماهی سنگی
• اسامی محلی » -
:: ردهبندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوستهاستخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهیسانان)
← Family: Cyprinidae (خانواده: کپورماهیان) (En: Carps)
← Subfamily: Labeoninae
← Genus: Garra (جنس: سنگلیسها)
← Species: Garra persica (گونه: ماهی گلچراغ پارسی)
:: نام انگلیسی: Persian garra و نیز: Persian stone lapper
• سایر زبانها: استونی » Pärsia napplõug
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Garra rufa persica
:: ریشه لغوی: Garra: از اسم هندی گرفته شده است. / persica: ایرانی، پارسی
■ کشورهای محل زندگی ماهی گلچراغ پارسی
• گزارششده در ایران و نیز احتمالا:
پاکستان
■ زیستگاههای گزارششده ماهی گلچراغ پارسی
• بومی در ایران حوضهء آبریز مکران و هرمز، هامون جازموریان. در رودان و رود کل و نیز رود شور، بمپور و رود کاروناندر دیده شده است. احتمالا در حوضههای سیستان و کرمان-نائین.
• سایر نقاط جهان: احتمالا مرز پاکستان با ایران
■ ویژگیهای زیستگاه ماهی گلچراغ پارسی
ساکن آب شیرین، بستر و دور از بستر.
ساکن آبهای نیمهگرمسیری
چشمهها و رودخانههای آب شیرین، با سرعت جریان آب حدود 1 متر بر ثانیه، با بستر قلوهسنگی و ماسهای.
قسمتهای پایینی و میانی رودخانهها که نسبتا گرمتر است را ترجیح میدهد.
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی گلچراغ پارسی
• شکل بدن: باله پشتی دارای 3 شعاع سخت و 6-7 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 5 شعاع نرم | باله سینهای دارای 12-13 شعاع نرم | باله شکمی دارای 6-7 شعاع نرم | تعداد جاروییهای آبششی (Gill Rakers) برابر 17-19 عدد | خط جانبی دارای 32-40 فلس | تعداد مجموع مهرهها 33-36 عدد | بدن کشیده | دارای دو جفت سبیلک کوچک | لب بالایی بخوبی توسعه یافته | روده بسیار بلند و مارپیچی | فرمول دندان حلقی 2.4.5-5.4.2 است. | باله دمی دارای 15-17 و معمولا 16 شعاع که تعدادی منحصربه فرد در کپورماهیان ایران است. | بالای خط جانبی 4-5 ردیف و پایین آن 4 ردیف فلس دارد. | طول استاندارد 3.7 برابر طول سر و 4.6-5.2 برابر ارتفاع بدن. | رنگ ناحیه پشت و پهلو نارنجی-قهوهای متمایل به طلایی-قهوهای. یک نقطهء آبی روی پهلو نزدیک لبهء پشتی-خلفی سرپوش آبششی دیده میشود. باله پشتی لکههای کشیده در نیمهء خلفی هر غشاء بین شعاعی دارد که به سمت عقب کمرنگ میشود. گاهی این لکه تمام غشاء را میگیرد. یک لکهء آبیفام اطراف پایهء باله سینهای وجود دارد که گاهی به شکل یک نوار ادامه مییابد. | بدن مجهز به دیسک چسبناک با لبهء آزاد خلفی
• اندازه: حداکثر طول کل 10 سانتیمتر و بیشترین وزن گزارششده 11.1 گرم است. یک مورد گزارش با طول 14.8 وجود دارد.
• طول عمر: -
• غذا: فیلتوپلانکتونها و تا حد کمی حشرات آبزی.
• ژنتیک: تعداد کروموزومها 2n=48 است.
• ویژگیهای رفتاری: بیخطر برای انسان.
• سایر توضیحات: -
■ تولید مثل ماهی گلچراغ پارسی
تولیدمثل در بهار.
نر و ماده تفاوت ظاهری دارند. در فصل تولیدمثل، نرها دارای برجستگیهای جنسی متعدد بویژه اطراف پوزه، بین حفرهء بویایی و چشم، و بین حفرههای بویایی هستند. یک فشردگی مایل مقابل حفرههای بویایی آنها دیده میشود.
■ صید ماهی گلچراغ پارسی
صید تجاری ندارد.
■ ارزشهای اقتصادی ماهی گلچراغ پارسی
دارای ارزش اکولوژیک و زیبایی است.
⧠ وضعیت ذخایر ماهی گلچراغ پارسی
در سیاهه قرمز گونههای IUCN، دارای وضعیت ارزیابینشده است، اما برای آن وضعیت کمترین نگرانی (LC) پیشنهاد گردیده، چون پراکنش نسبتا زیادی دارد و تهدید قابلتوجهی نسل آن را تحت تاثیر قرار نداده و گونهای غالب است.
■ بهداشت و بیماریهای ماهی گلچراغ پارسی
-
○ تصاویر و فیلم از ماهی گلچراغ پارسی: |