:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده کپورماهیان ← گونه ماهی سنگ‌لیس رضایی

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Garra rezai Mousavi-Sabet, Eagderi, Saemi-Komsari, Kaya & Freyhof, 2022
:: نام فارسی و محلی ایران: ماهی سنگ‌لیس رضایی ،گل‌چراغ رضایی
• اسامی محلی » -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Cyprinidae (خانواده: کپورماهیان) (En: Carps)
← Subfamily: Labeoninae
← Genus: Garra (جنس: سنگ‌لیس‌ها)
← Species: Garra rezai (گونه: ماهی سنگ‌لیس رضایی)

:: نام انگلیسی: rezai garra
• سایر زبان‌ها:-
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: -
:: ریشه لغوی: Garra: از اسم هندی گرفته شده است. / rezai= از نام رضا موسوی-ثابت، پدر نویسندهء اول گزارش این گونه و از مجروحان شیمیایی جنگ ایران و عراق و به احترام قربانیان ایرانی و عراقی تسلیحات شیمیایی

■ کشورهای محل زندگی ماهی سنگ‌لیس رضایی

• گزارش‌شده در ایران و ترکیه. احتمال وجود آن در عراق هم هست.

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده ماهی سنگ‌لیس رضایی

• بومی ایران، چومان، از زیرشاخه‌های زاب کوچک در کردستان، در روستایی (در بعضی منابع، شهر) به نام بویین علیا و ادامه آن در بویین سفلی.
چشمهء بویین علیا که این ماهی در سال 2016 از آن نمونه‌برداری شد، حدود 2-3 متر عرض داشت و جریان آب کندی در آن جاری بود. بستر چشمه پوشیده از قلوه‌سنگ بود. در سال 2021، اثری از این ماهی در این چشمه دیده نشد، اما در چشمهء نزدیک آن یعنی در بویین سُفلی، مشاهده گردید.
• در ترکیه سرشاخه‌های ینارسو، بالادست دجله. بنظر می‌رسد در ترکیه گستردگی زیادی دارد.

■ ویژگی‌های زیستگاه ماهی سنگ‌لیس رضایی
ساکن آب شیرین، بستر و دور از بستر.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک ماهی سنگ‌لیس رضایی

• شکل بدن: بدن استوانه‌ای و به سمت دم از طرفین فشرده می‌شود. | ارتفاع بدن تقریبا برابر پهنای آن است. | بالای سر، تا حد یمحدب است | مطع شکمی بدن تقریبا صاف است. | مرتفع‌ترین بخش بدن تقریبا در پایه باله پشتی یا حوالی میانه پس سر و باله پشتی است که به سمت دم ارتفاع بدن کمتر می‌شود. | بیشترین عرض بدن در میانهء باله‌های سینه‌ای و شکمی قرار گرفته است. | سر تقریبا کوچک است و مقطع مدور دارد و سطح شکمی آن صاف است و کمی فشرده و مخروطی بنظر می‌رسد. | ارتفاع سر کمتر از طول آن است. | طول سر حدود 10 درصد بدن است. | روی سطوح جانبی پوزه یا پیشانی دیده نمی‌شود. | چشم‌ها بزرگ هستند و قطرشان 2.1-3.3 برابر فضای بین چشمی است. | دارای دو جفت سبیلک | دیسک مغزی پیشرفته | خط جانبی دارای 35-40 فلس | دارای 15-19 فلس در طول خط میانی پیش‌پشتی و 15-18 فلس دور ساقه دمی | شکم پوشیده از فلس | دارای 5.5-6.5 ردیف فلس موازی بین خط جانبی تا پایه باله پشتی، و 4.5-5.5 ردیف بین خط جانبی و پایه باله شکمی | نمونه زنده، رنگ زمینه قهوه‌ای روشن یا تیره دارد همراه با یک فام قرمز در بسیاری از نمونه‌ها، شعاع‌های باله تیره‌تر از پرده بینشان هستند. دارای قطعات فلس قهوه‌ای تیره روی بدن. لبهء فلس‌ها در بعضی از فلس‌ها تیره‌تر از میانهء آن است که باعث ایجاد رنگ نامنظم در بدن می‌شود. در پایهء بالهئ پشتی لکه‌های کشیدهء خاکستری تیره دیده می‌شود. سر به رنگ بژ یا قهوه‌ای مایل به خاکستری. یک نقطهء تیره در ابتدای خط جانبی و یک لکهء کشیده به سمت شکم در قسمت پایهء باله دمی نوزادان دیده می‌شود. مردمک چشم نقره‌ای نارنجی، تا طلایی همراه با نقاط خاکستری تیره است.
• اندازه: حداکثر طول استاندارد 12.7 سانتیمتر
• طول عمر: -
• غذا: -
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان.
• سایر توضیحات: -

■ تولید مثل ماهی سنگ‌لیس رضایی

-

■ صید ماهی سنگ‌لیس رضایی

صید تجاری ندارد.

■ ارزش‌های اقتصادی ماهی سنگ‌لیس رضایی

دارای ارزش اکولوژیک و زیبایی است.

⧠ وضعیت ذخایر ماهی سنگ‌لیس رضایی

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، وضعیت ارزیابی‌نشده دارد، اما به دلیل محدود بودن آن، نیازمند توجه ویژه است.

■ بهداشت و بیماری‌های ماهی سنگ‌لیس رضایی

-

○ تصاویر و فیلم‌ از ماهی سنگ‌لیس رضایی: