:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده خارپشت‌ماهیان ← گونه خارپشت‌ماهی خار بلند
■ سیستماتیک:
■ نام علمی گونه: Diodon holocanthus Linnaeus, 1758
:: نام فارسی و محلی ایران: خارپشت‌ماهی خار بلند،
• اسامی محلی»
:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Tetraodontiformes (راسته: چهاردندان‌سانان)
← Family: Diodontidae (خانواده: خارپشت‌ماهیان) (En: Porcupinefishes / burrfishes)
← Genus: Diodon (جنس: ماهی‌های باددار)
← Species: Diodon holocanthus (گونه: خارپشت‌ماهی خار بلند)
:: نام انگلیسی: Longspined porcupinefish و نیز Balloonfish, Baloon pufferfish, Ajargo, Black-blotched porcupinefish, Fine-spotted porcupine-fish, Freckled porcupinefish
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: -
:: برخی از اسامی مترادف علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Diodon pilosus, Trichodiodon pilosus, Diodon multimaculatus, Diodon novemmaculatus, Diodon quadrimaculatus, Paradiodon quadrimaculatus, Diodon sexmaculatus, Diodon maculifer, Atopomycterus bocagei, Diodon paraholocanthus
:: ریشه لغوی: Diodon از واژه‌های di (یونانی)= دو + odous (یونانی)= دندان
■ کشورهای محل زندگی خارپشت‌ماهی خار بلند
• گزارش‌شده از آب‌های ایران (عوفی و بارگاهی، 1387) و کشورهای دیگر از جمله:
آسیا: عمان، پاکستان، هند، چین، اندونزی، ژاپن، کره جنوبی، کره شمالی، فیلیپین، عربستان، سریلانکا، تایوان، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام، یمن
آفریقا: گینه بیسائو، سومالی، آفریقیا جنوبی و...
آمریکای شمالی و مرکزی: کانادا، ایالات متحده، کوبا، جامائیکا، نیکاراگوآ، مکزیک، پورتو ریکو، پاناما و...
آمریکای جنوبی: برزیل، شیلی،کلمبیا، اکوادور و...
اقیانوسیه: استرالیا، پالائو، پاپوآ گینه نو، تونگا، تونگا، نیو کالدونیا، میکرونزی و...
■ زیستگاه‌های گزارش‌شده خارپشت‌ماهی خار بلند
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان (بویژه دریای عمان) ، و نیز:
اقیانوس اطلس، کیپ ورد، دریای کارائیب، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان استرالیا، خلیج دیسکاوری، فلات قاره شرق برزیل، دریای شرقی چین، خلیج کالیفرنیا، خلیج مکزیک، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج لینگاین، فلات شمال استرالیا، فلات قاره شمال برزیل، اقیانوس آرام، آب‌های پرو-گالاپاگوس، آب‌های پلی‌نزی، دریای سرخ، دریای سمر، دریای سارقاسو، دریای ژاپن، دریای سولو-سلبز، خلیج ساگاد، فلات قاره جنوب برزیل، دریای جنوبی چین، فلات قاره جنوبغرب استرالیا، دریای سولو-سلبز، خلیج تایاباس، فلات غرب‌مرکزی استرالیا، دریای زرد و...
■ ویژگی‌های زیستگاه خارپشت‌ماهی خار بلند
دریازی و در نزدیکی صخره‌های مرجانی. بنتوپلاژیک (ساکن بستر و دور از بستر).
در عمق 2 تا 200 متری و بیشتر تا 35 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری با میانگین دمای 27.3 درجه سانتیگراد.
بیشتر ساکن آب‌های کم‌عمق مرجانی تا آب‌های دورتر از ساحل، با بستر نرم. همچنین در نواحی با بستر صخره‌ای
مختصات جغرافیایی: از 37°شمالی تا 39°جنوبی و 8°شرقی تا 55°غربی
■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک خارپشت‌ماهی خار بلند
• شکل بدن: باله پشتی دارای 13-15 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 13-15 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 20-24 شعاع نرم | باله دمی کم و بیش صاف و کوتاه | بچه‌ماهیان پلاژیک و دارای نقاطی بیشتر در شکم هستند. بالغین لکه‌های تیرو در پشت و نقاطی بین این لکه‌ها هستند. باله‌ها بدون نقطهء رنگی هستند. | حدود 14 تا 16 خار در یک ردیف بین پوزه و پایه باله پشتی وجود دارد، همراه با یک نوار بزرگ قهوه‌ای بالا و پایین هر چشم، و یک نوار قهوه‌ای عرضی در ناحیه پس سری
• اندازه: حداکثر طول کل 50 سانتیمتر
• طول عمر: -
• غذا: تغذیه از نرمتنان، خرچنگ‌های منزوی، خرچنگ‌های گرد و توتیای دریایی
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: گاهی تشکیل گروه می‌دهد. شناگر ضعیفی است. بیشتر در شب‌ها تغذیه می‌کند.
• سایر توضیحات: -
■ تولیدمثل خارپشت‌ماهی خار بلند
در ماه مه و ژوئن تخمریزی می‌کند.
هماوری مطلق بین 3هزار تا 4هزار عدد تخم است.
■ صید خارپشت‌ماهی خار بلند
با تورهای سطحی صید شده است.
■ ارزش‌های اقتصادی خارپشت‌ماهی خار بلند
ارزش صید تجاری چندانی ندارد.
در طب سنتی چین کاربردهایی دارد.
ماهی آکواریومی است.
■ وضعیت ذخایر خارپشت‌ماهی خار بلند
در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.
■ بهداشت و بیماری‌های خارپشت‌ماهی خار بلند
گزارش مسمومیت سیگوآترا با مصرف این ماهی وجود دارد.
بیماری ویروسی Lymphocystis Disease از این گونه گزارش شده است.
○ تصاویر و فیلم خارپشت‌ماهی خار بلند:
|
