:: ماهیان خلیج فارس و دریای عمان ← خانواده سنگ‌ماهیان ← گونه سنگ‌ماهی آبسنگی

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Synanceia verrucosa Bloch & Schneider, 1801j
:: نام فارسی و محلی ایران: سنگ‌ماهی آبسنگی، سنگ‌ماهی مرجانی
• اسامی محلی »

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Scorpaeniformes (راسته: عقرب‌ماهی‌سانان)
← Suborder: Scorpaenoidei
← Family: Synanceiidae (خانواده: سنگ‌ماهیان) (En: Stonefishes)
← Subfamily: Minoinae
← Genus: Synanceia (جنس: سنگ‌ماهی)
← Species: Synanceia verrucosa (گونه: سنگ‌ماهی آبسنگی)

:: نام انگلیسی: Reef stonefish و نیز: Goblinfish, Dornorn
• کشورهای عربی حاشیه خلیج پارس و دریای عمان و سایرین: سمكة صخرية مرجانية، فریاله، ابواللبن
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Synanceichthys verrucosa, Synanceichthys verrucosus, Scorpaena brachion, Synanceia brachio, Synanceia horrida
:: ریشه لغوی: Synanceia : از واژه‌های syn (یونانی)= کلّی + aggeion (یونانی)= رگ

■ کشورهای محل زندگی سنگ‌ماهی آبسنگی
• فهرست‌شده در اسامی ماهیان آب‌های ایران (عوفی، 1394) و نیز:
آسیا: کویت، عمان، قطر، عربستان، امارات، بحرین، یمن، هند، اندونزی، ژاپن، اردن، مالدیو، فیلیپین، سریلانکا، تایوان، تایلند، تیمور شرقی، ویتنام
آفریقا: جیبوتی، مصر، اریتره، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سومالی، آفریقای جنوبی، سودان، تانزانیا
اقیانوسیه: استرالیا، ساموآ، پلی نزی، میکرونزی، نیو کالدونیا، پاپوآ گینه نو، تاهیتی، تونگا و...

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده سنگ‌ماهی آبسنگی
• بومی در خلیج فارس و دریای عمان، و نیز:
دریای عرب، دریای آندامان، دیواره بزرگ مرجانی و دریای مرجان، خلیج بنگال، خلیج عدن، اقیانوس هند، دریای اندونزی، خلیج کیمبی، خلیج میلنه، فلات‌های شمال و شمالشرقی استرالیا، اقیانوس آرام، خلیج پاگبیلائو، آب‌های پلی‌نزی، دریای سرخ، آب‌های ساحلی سومالی، دریای جنوبی چین، دریای زرد و...

■ ویژگی‌های زیستگاه سنگ‌ماهی آبسنگی
دریازی، نزدیک مرجان‌ها. بدون مهاجرت.
در عمق 0 تا 30 متری مشاهده شده است.
ساکن آب‌های گرمسیری با میانگین دمای 28.3 درجه سانتیگراد.
روی بسترهای شنی و قلوه‌سنگی پهنه‌های مرجانی و آبگیرها و تالاب‌های دریایی و مناطق بین جزر و مدی.
مختصات جغرافیایی: از 30°شمالی تا 30°جنوبی و 30°شرقی تا 139°غربی

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک سنگ‌ماهی آبسنگی

• شکل بدن: باله پشتی دارای 12-14 شعاع سخت و 5-7 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 5-6 شعاع نرم | روی خط جانبی 8-10 فلس دارد | بدن دوکی‌شکل با سطح مقطع بیضی | رنگ بدن مرتبط با محیط تغییر می‌کند. | باله‌های شکمی و مخرجی توسعهء یکسان دارند. | دارای 12-14 خار ضخیم که یک کیسه بزرگ سمّ در پایه آن قرار گرفته است. | خارهای باله پشتی تقریبا هم‌ارتفاع هستند. | باله سینه‌ای بزرگ و گشتی است. | سر پهن و فشرده است. | چشم‌ها تقریبا ریز و با فاصله از هم و رو به بالا هستند. | دهان رو به بالا باز می‌شود.
• اندازه: حداکثر طول استاندارد 40 سانتیمتر. طول کل میانگین 27 سانتیمتر. بیشترین وزن گزارش‌شده 2.4 کیلوگرم است.
• طول عمر -
• غذا: از ماهیان کوچک و سخت‌پوستانی مثل میگو تغذیه می‌کند.
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: سمّی. ناحیه دو شیار حاوی 13 خار سمی هریک دارای 2 کیسه بزرگ زهر دارد که می‌تواند منجر به آسیب و مرگ بشود. دوز سمی کمتر از نیمی از خارها می‌تواند کشنده باشد. برای ماهیگیران که چنین برخوردهایی دارند، سرم مشخصی درست شده است که در صورت استفادهء آنی بعد نیش، می‌تواند موثر باشد. این ماهی را سمی‌ترین ماهی دریاها می‌دانند. خارهای سمی می‌توانند حتی چکمهء ماهیگران را سوراخ کنند.
قدرت استتار زیادی در بستر دارد و گاهی کاملا پوشیده از جلبک می‌شود. تنها زندگی می‌کند.
برای شکار، معمولا کاملا بی‌حرکت مانده و به محض نزدیک شدن طعمه، با سرعتی برق‌آسا آنرا می‌بلعد.
• سایر توضیحات: گستردگی جهانی زیادی دارد.

■ تولیدمثل سنگ‌ماهی آبسنگی

ماده‌ها معمولا بزرگتر از نرها هستند.
در فصل تولیدمثل برای مدت کوتاهی در گروه‌های تولیدمثلی دیده می‌شود.
ماده تخم‌ها را روی زمین یا مرجان‌ها رها می‌کند و ماهی نر آن‌ها را بارور می‌نماید. تفاوتی نمی‌کند که ماهی نر مرتبط با همان ماده باشد یا نه.
تخم این ماهی بزرگ است و ماهیان پس از خروج از تخم، توسعهء زیادی یافته‌اند.

■ صید سنگ‌ماهی آبسنگی

بصورت تصادفی صید شده و صید هدفمند ندارد.

■ ارزش های اقتصادی سنگ‌ماهی آبسنگی

دارای ارزش صید تجاری اندکی است. چندان برای فروش عرضه نمی‌شود، در هنگ‌کنگ فروش زنده برای آکواریوم دارد.
در فیلیپین و ژاپن مصرف خوراکی هم مشاهده می‌شود.
ماهی آکواریومی است.

■ وضعیت ذخایر سنگ‌ماهی آبسنگی

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت "کمترین نگرانی" (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های سنگ‌ماهی آبسنگی

-

○ تصاویر و فیلم از سنگ‌ماهی آبسنگی: