■ مشخصات کلی خانواده سنجاب ماهیان (Holocentridae):

»» خانواده سنجاب ماهیان، به راسته شکم‌اره‌ماهی‌سانان (Beryciformes) تعلق دارند.

ریشه لغوی: یونانی>> Holos = همه + Kentron = نوک تیز

نام انگلیسی: Squirrelfishes, Soldierfishes

نام فارسی: سنجاب‌ماهیان. سرباز‌ماهیان

■ خصوصیات زیستی و شیلاتی خانواده سنجاب‌ماهیان Holocentridae:

• پراکنش متمرکز در نواحی گرمسیری اقیانوس اطلس، آرام و هند.
• 8 جنس و 90 گونه در آب‌های جهان دارد.
• یک خار منفرد در باله شکمی، همراه با 5 تا 8 (اغلب 7) شعاع نرم.
• باله پشتی بلند و دارای 10 تا 13 خار و یک بخش مجزا، دارای 11 تا 17 شعاع نرم.
• باله مخرجی دارای 4 خار و 7 تا 16 شعاع نرم. دومین خار باله مخرجی تیز و بزرگتر از بقیه خارها.
• باله شکمی دارای 7 شعاع نرم.
• باله دمی دو شاخه، دارای شعاع‌های نرم مستقل به تعداد 26 تا 27 عدد.
• فلس‌های بزرگ و زبر شانه‌ای دارند. فلس روی سرپوش و پیش‌سرپوش آبششی را نیز پوشانده است.
• چشمان آن‌ها بزرگ است.
• سرپوش آبششی آن‌ها بخشی نوک‌تیز دارد.
• 26 یا 27 مهره دارند.
• رنگ بدنشان اغلب سرخ‌فام است.
• اغلب ماهیانی شب‌رو هستند و در طول روز در در شکاف‌ها و حفره‌های بستر حضور دارند.
• بیشتر گونه‌ها ساکن آبهای کم‌عمق از خط ساحلی تا عمق 100 متری و ندرتا تا 200 متری زیست می‌کنند.
• سرباز ماهیان اغلب از پلانکتون‌های جانوری بزرگ و سنجاب ماهیان از بی‌مهرگان کفزی و ماهیان کوچک تغذیه می‌نمایند.
• بالغین در مجاورت بستر زندگی می‌کنند.
• لاروها برای چند هفته زندگی پلانکتونی دارند و اندازه آن‌ها تا 3 سانتیمتر می‌رسد.
• از تخم یا لارو توسط والدین مراقبت نمی‌شود.
• حداکثر طول این خانواده به 61 سانتیمتر طول در گونه Sargocentron spinifer می‌رسد.
• در بسیاری کشورها ماهیان خوراکی مهمی محسوب می‌شوند و بعضی هم مناسب نگهداری در آکواریوم هستند.
• صید آن‌ها با قلاب دستی در شب و ترال کف و گرگور امکان‌پذیر است.
• اولین فسیل مربوط به دوره کرتاسه بالایی.

 

■ پراکنش سنجاب‌ماهیان در ایران:

• جنس‌ها: در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان، دو جنس از خانواده سنجاب‌ماهیان گزارش شده است:

• 1. Myripristis > سربازماهی‌ها > 4 گونه دارند
• 2. Sargocentron > سنجاب‌ماهی‌ها > 3 گونه دارند

• گونه‌های سنجاب‌ماهیان ایران: هفت گونه از دو جنس فوق در آب‌های ایرانی خلیج فارس و دریای عمان به شرح جدول زیر گزارش شده‌اند.
◄ با کلیک بر روی آن می‌توانید اطلاعات دقیق‌تر گونه را مشاهده بفرمایید↓