:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده قنات‌ماهیان ← گونه شاه‌کولی آتروپات

• ◄ بعضی پژوهشگران، دو گونهء شاه‌کولی آتروپات، Alburnus atropatenae و شاه‌کولی ارومیه، Alburnus ulanus را یکسان می‌دانند، اما در این سایت به دلیل عدم انتشار استنادات کافی، برای هرکدام صفحه‌ای مجزا اختصاص داده‌ایم.

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Alburnus atropatenae Berg, 1925j
:: نام فارسی و محلی ایران: شاه‌کولی آتروپات، کولی
• اسامی محلی -

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Leuciscinae (خانواده: قنات‌ماهیان) (En: Minnows)
◄ در منابع قدیمی‌تر، در خانوادهء Cyprinidae (کپورماهیان) و زیرخانواده Leuciscinae بوده است.
← Subfamily: Leuciscinae
← Genus: Alburnus(جنس: کولی‌های ایرانی)
← Species: Alburnus atropatenae (گونه: شاه‌کولی آتروپات)

:: نام انگلیسی: Atropat bleak
• سایر زبان‌ها: استونی » Iraani viidkas
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Chalcalburnus atropatenae
:: ریشه لغوی: Alburnus : از واژه Al Bura، نام شهری که این ماهی از آنجا شناخته شده است. /

■ کشورهای محل زندگی شاه‌کولی آتروپات

• گزارش‌شده از ایران و نیز:
ترکیه

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده شاه‌کولی آتروپات

• بومی ، حوضهء آبریز دریاچه ارومیه، کاظم‌چای، اوزبند، تلخه‌رود، قله‌چای، زرینه‌رود، سیمینه‌رود، قره‌چای، نازلوچای، صوفی چای، آجی چای.
• سایر کشورها: امتداد حوضهء دریاچه ارومیه در کشور ترکیه، مثل چشمه‌های اسِندر و اونباسیلر

■ ویژگی‌های زیستگاه شاه‌کولی آتروپات
ساکن آب شیرین. بستر و دور از بستر.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری
قسمت‌های میانی رودخانه‌هایی که دارای بستر قلوه‌سنگی همراه با ماسه است، سرعت آب حدود 1 متر بر ثانیه، شیب 2-3 درصد، دمای متوسط آب 15 درجه سانتیگراد.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک شاه‌کولی آتروپات

• شکل بدن: باله پشتی دارای 7-9 شعاع | باله مخرجی دارای 9.5-12.5 شعاع | باله سینه‌ای دارای 12-16 شعاع نرم | باله شکمی دارای 7-9 شعاع | خط جانبی دارای 47-59 فلس | بالای خط جانبی 9-11 ردیف و پایین آن 4-5 ردیف فلس دارد. | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakers) برابر 11-16 عدد و کوچک | تعداد مهره‌ها 41-43 عدد | بدن دوکی‌شکل | دارای یک کیل گوشتی در مقابل مخرج به طول حدود 1-4 فلس دارد. | دندان حلقی با نوک قلاب‌مانند و دندانه‌های بزرگ در گاه در آن دیده می‌شود. فرمول دندان حلقی 2.5-4.2 یا 2.4-4.2 یا 2.4-5.2 یا 2.5-5.2 و اشکالی دیگر است. | روده بلند، Sمانند و گاهی با یک لوپ قدامی در سمت چپ. | رنگ بدن در ناحیه پشت قهوه‌ای زیتونی تیره متمایل به خاکستری، با نواری نازک. ناحیه پهلو دارای نواری تیره، به اندازه قطر چشم که از یک سمت تا نزدیک چشم و از سمت دیگر تا میانه ساقه دمی می‌رسد. رنگ این نوار سبزتیره تا سیاه است. جلوی آرواره پایینی سیاه است و ممکن است این تیرگی تا کف دهان برسد. مردمک چشم نقره‌ای در پایین و تیره در بالا. باله پشتی خاکستری کمرنگ در بخش شعاع‌ها، بالهء دمی خاکستری و سایر باله‌ها شفاف هستند. حفره‌های بویایی ممکن است تیره باشند.
• اندازه: حداکثر طول کل، 13.9 سانتیمتر است. طول 21.8 نیز عنوان شده است.
• طول عمر: -
• غذا: محتوای گوارشی شامل حشرات، سخت‌پوستان و کرم است. جلبک‌های رشته‌ای هم احتمالا بصورت تصادفی دیده می‌شوند.
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌ها 2n=50 است.
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل شاه‌کولی آتروپات

نر و ماده در فصل تولید مثل تفاوت ظاهری دارند. نرها برآمدگی‌های تولیدمثلی در بالای سر و مقداری هم در طرفین آن دارد. تعداد این برجستگی‌ها بین ماهیان فرق دارد. بالای لب و زیر چشم از بین حفره‌های بویایی و سایر نقاط ممکن است دیده بشوند. روی حاشیهء فلس‌های پشتی، پهلو و شکم هم برجستگی‌هایی وجود دارد.
ماهیان صیدشده در 4-6 تیرماه، تخم رسیده داشتند.

■ صید شاه‌کولی آتروپات

قلاب صید ورزشی

■ ارزش‌های اقتصادی شاه‌کولی آتروپات

فاقد ارزش صید تجاری است، اما صید ورزشی می‌شود.

⧠ وضعیت ذخایر شاه‌کولی آتروپات

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت ارزیابی‌نشده است.

■ بهداشت و بیماری‌های شاه‌کولی آتروپات

-

○ تصاویر و فیلم‌ از شاه‌کولی آتروپات: