:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده قنات‌ماهیان ← گونه شاه‌کولی دجله

• ◄ این گونه قبلا در خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) بوده ولی در رده‌بندی‌های جدید، در خانوادهء قنات‌ماهیان (Leuciscidae) قرار گرفته است.

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Alburnus caeruleus Heckel, 1843j
:: نام فارسی و محلی ایران: شاه‌کولی دجله، مرواریدماهی دجله، مروریدماهی خال‌دار
• اسامی محلی:

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Leuciscinae (خانواده: قنات‌ماهیان) (En: Minnows)
◄ در منابع قدیمی‌تر، در خانوادهء Cyprinidae (کپورماهیان) و زیرخانواده Alburninae بوده است.
← Subfamily: Leuciscinae
← Genus: Alburnus(جنس: کولی‌های ایرانی)
← Species: Alburnus caeruleus (گونه: شاه‌کولی دجله)

:: نام انگلیسی: Tigris bleak و نیز: Black spotted bleak
• سایر زبان‌ها: ترکی » Inci balığı
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: Alburnus aeruleus
:: ریشه لغوی: Alburnus : از واژه Al Bura، نام شهری که این ماهی از آنجا شناخته شده است. /

■ کشورهای محل زندگی شاه‌کولی دجله

• گزارش‌شده از ایران و نیز:
عراق، ترکیه، سوریه

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده شاه‌کولی دجله

• بومی ایران، حوضه آبریز دجله، در رودهای دینه‌ور، گاماسیاب، قره‌سو، سیمره، کرخه و... مشاهده شده است.

■ ویژگی‌های زیستگاه شاه‌کولی دجله
ساکن آب شیرین. بستر و دور از بستر.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری
در کشور عراق گستردگی زیادی دارد و در آب‌های گوناگونی از جمله رودخانه‌ها، آبگیرها، چشمه‌های کوچک، صدها و مخازن آبی و... مشاهده شده است.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک شاه‌کولی دجله

• شکل بدن: باله پشتی دارای 3 شعاع سخت و 8-9 شعاع نرم | باله مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 13-18 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 12-15 شعاع نرم | باله شکمی دارای 7-8 شعاع نرم | تعداد جارویی‌های آبششی(Gill Rakers) برابر 10-13 عدد | خط جانبی دارای 43-58 فلس | تعداد مهره‌ها 39-40 عدد | بدن مرتفع | بدن دوکی‌شکل | بالای خط جانبی 9-12 ردیف فلس و پایین آن 4-6 عدد فلس دارد. | ناحیه شکمی کیل واضح بدون فلس دارد. | دندان‌های حلقی در نوک قلاب‌دار هستند و ممکن است دندانه‌دار باشند. | فرمول دندان حلقی معمولا 2.5-4.2 و گاهی هم 2.5-5.2 و 2.5-4.1 است. | روده s شکل است. | رنگ بدن سیاه‌فام در پشت، و نقره‌ای در پهلو. دارای نوارهای افقی آبی خیلی روشن در طول پهلوها که با افزایش سایز ماهی، نامنظم یا محو می‌شود. همه بخش‌های پهلو و سر، بسیار خالدار است. خط جانبی ممکن است نقاط رنگین در بالا و پایین روزن‌هایش داشته باشد. رنگ باله‌ها عموما زردفام، باله پشتی و شکمی تا حدی سیاه مایل به آبی روشن. غشاء بین شعاعی در باله پشتی و مخرجی بسیار خالدار و خود شعاع بدون رنگ است. باله سینه‌ای و شکمی ممکن است به رنگ نارنجی هم دیده شوند. در بعضی نمونه‌ها لبهء باله دمی کاملا سیاه است. رنگ پیش‌سرپوش آبششی قهوه‌ای تا سیاه است.
• اندازه: حداکثر طول کل 9.2 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: -
• ژنتیک: تعداد کروموزوم‌های دیپلوئید، 2n=50 است.
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان
• سایر توضیحات: -

■ تولیدمثل شاه‌کولی دجله
نر و ماده ظاهر متفاوت دارند. نرها در فک پایین، کناره و بالای سر و فلس‌های جانبی دارای برجستگی‌هایی هستند. همچنین در بالهء سینه‌ای هم این برجستگی‌های تولیدمثلی و به شکلی در باله شکمی دیده می‌شود.
ماهیان صیدشده در ماهی مه، تخم‌های بزرگ و قابل مشاهده داشته‌اند و بنظر می‌رسد تخمریزی بهاره دارند.
-

■ صید شاه‌کولی دجله

-

■ ارزش‌های اقتصادی شاه‌کولی دجله

فاقد ارزش صید تجاری است.

■ وضعیت ذخایر شاه‌کولی دجله

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت کمترین نگرانی (LC) است.

■ بهداشت و بیماری‌های شاه‌کولی دجله

-

○ تصاویر و فیلم‌ از شاه‌کولی دجله: