:: ماهیان آب‌های داخلی ایران ← خانواده قنات‌ماهیان ← گونه شاه‌کولی زاگرس

◄ در رده‌بندی‌های قدیمی‌تر، در خانوادهء کپورماهیان (Cyprinidae) بوده است.

■ سیستماتیک:

■ نام علمی گونه: Alburnus zagrosensis Coad, 2009j
:: نام فارسی و محلی ایران: شاه‌کولی زاگرس،
• اسامی محلی: کولی، نازوک

:: رده‌بندی کامل ↓
← Class: Actinopterygii (رده: پرتوبالگان)
← Infraclass: Teleostei (فرو رده: پیوسته‌استخوانان)
← Order: Cypriniformes (راسته: کپورماهی‌سانان)
← Family: Leuciscidae (خانواده: قنات‌ماهیان) (En: Minnows)
■ قبلا در خانواده کپورماهیان (Cyprinidae) و زیرخانواده‌ای با نام Leuciscinae قرار داشته است.
← Subfamily: Leuciscinae
← Genus: Alburnus(جنس: کولی‌های ایرانی)
← Species: Alburnus zagrosensis (گونه: شاه‌کولی زاگرس)

:: نام انگلیسی: Zagros bleak
• سایر زبان‌ها: استونی » Zagrose viidikas
:: برخی از اسامی مترادفِ علمی قدیمی، یا غیرمعتبر: -
:: ریشه لغوی: Alburnus : از واژه Al Bura، نام شهری که این ماهی از آنجا شناخته شده است. / zagrosensis از نام رشته‌کوه زاگرس ایران که این ماهی در رودهای آن گزارش شده است.

■ کشورهای محل زندگی شاه‌کولی زاگرس

• گزارش‌شده فقط از ایران

■ زیستگاه‌های گزارش‌شده شاه‌کولی زاگرس

• بومی انحصاری در ایران، در حوضه‌های آبریز کارون، منطقهء زاگرس، از جمله چشمه ‌در سه کیلومتری بلداجی در چهارمحال و بختیاری، چشمه علی، حمزه‌علی و تالاب چغاخور چهارمحال و بختیاری

■ ویژگی‌های زیستگاه شاه‌کولی زاگرس
ساکن آب شیرین. بستر و دور از بستر.
ساکن آب‌های نیمه‌گرمسیری
در محل‌های در ارتفاع 2360-2380 متری و دمای 22-25 درجه سانتیگراد، pH 6.2 و رسانایی 0.45 mS مشاهده شده‌اند.
عرض رود محلهای مشاهده 1-4 متر و عمق آن حداکثر 1 متر بود. بستر این رودها سنگی یا گلی و آب نیز کدر بوده است. شدت جریان در این رودها، آرام تا سریع، با کرانه‌های علفی و کمی نیز گیاهان آبزی بوده است.

■ مشخصات ظاهری، رفتاری و فیزیولوژیک شاه‌کولی زاگرس

• شکل بدن: باله پشتی دارای 3 شعاع سخت و 7-8 شعاع نرم | بالهء مخرجی دارای 3 شعاع سخت و 9-10 شعاع نرم | باله سینه‌ای دارای 14-17 شعاع نرم | باله شکمی دارای 7-8 شعاع نرم | خط جانبی دارای 67-83 فلس | دور ساقهء دمی دارای 20-25 فلس | تعداد فلس‌های پیش بالهء پشتی 32-42فلس | بین خط جانبی و بالهء پشتی 12-18 ردیف، بین خط جانبی و بالهء مخرجی 5-7 ردیف فلس دارد. | تعداد جارویی‌های آبششی (Gill Rakes) 12-14 عدد و کوچک | تعداد مهره‌ها مجموعا 40-43 عدد | تا 5 فلس انتهای خط جانبی ممکن است فاقد روزنه باشد. | شکم گرد و کیل شکمی معمولا بدون فلس در مقابل بالهء مخرجی دارد. | فرمول دندان حلقی 2.5-4.2 یا 2.5-4.1 یا 1.5-4.2 است. دندان‌ها در نوک قلاب‌مانند و زیر آن دندانه‌دار است. | روده بلند و S شکل با لوپ‌ کوچک در سمت چپ | بدن دوکی‌شکل | باله‌ها تقریبا بدون لکهء رنگی. بدن در پشت و بالای پهلوها تیره‌تر است. بخش قدامی پهلو نوارهای رنگی نامحسوسی دارد.
• اندازه: حداکثر طول استاندارد 13 سانتیمتر است.
• طول عمر: -
• غذا: -
• ژنتیک: -
• ویژگی‌های رفتاری: بی‌خطر برای انسان
• سایر توضیحات: بهمراه با گونه‌هایی مثل Chondrostoma regiumو Capoeta sp. دیده می‌شود.

■ تولیدمثل شاه‌کولی زاگرس
نر و ماده ظاهر متفاوت دارند.
روی بدن نر بالغ، برجستگی‌های تولیدمثل دیده می‌شود. این برجستگی‌ها روی طرفین و بالای سر، استخوان‌های دندانی، لبهء فلس‌ها بویژه در ساقهء دمی، و بالای بالهء سینه‌ای بیشتر هستند. فضای بین چشمی در نرها عریض‌تر است، ارتفاع ساقهء دمی ماده‌ها بیشتر است و طول باله‌های پشتی ،مخرجی، سینه‌ای و شکمی در نر بیشتر است.

■ صید شاه‌کولی زاگرس

-

■ ارزش‌های اقتصادی شاه‌کولی زاگرس

فاقد صید تجاری

⧠ وضعیت ذخایر شاه‌کولی زاگرس

در سیاهه قرمز گونه‌های IUCN، دارای وضعیت ارزیابی‌نشده است، اما میزان آن زیاد ارزیابی گردیده است.

■ بهداشت و بیماری‌های شاه‌کولی زاگرس

-

○ تصاویر و فیلم‌ از شاه‌کولی زاگرس: